Կոտայքի մարզի Արզական գյուղի հիմնախնդիրներից մեկն եմ ուզում ներկայացնել այսօր: Արզականի արվեստի դպրոցը, որն այսօր ունի բոլորիս օգնության կարիքը: Արզականի արվեստի դպրոցը մշակույթի միակ հաստատությունն է գյուղում: Ճիշտ է, բարվոք չեն պայմանները, բայց դա երեխաներին չի խանգարում, որպեսզի ունենան մեծ հաջողություններ և տարբեր ասպարեզներում հնչեցնեն «Արզականի արվեստի դպրոց» անունը: Ես նույնպես դպրոցի շրջանավարտ եմ, և գիտեմ, թե ինչ մեծ ազդեցություն է թողնում դպրոցը երեխաների վրա:

Ահա մի քանի հարցազրույց դպրոցի մանկավարժների հետ:

Արզականի արվեստի դպրոցի տնօրեն Թամարա Խաչատրյան

-Կպատմե՞ք դպրոցի սկզբնավորման մասին:

-Դպրոցը բացվել է 1995 թվականին և արդեն 20-22 տարվա պատմություն ունի, որպես Ալափարսի երաժշտական դպրոցի մասնաճյուղ է բացվել, իսկ 1997 թվականից արդեն ինքնուրույն արվեստի դպրոց է և հենց կոչվում էԱրզականի արվեստի դպրոց:

-Ընդհանուր առմամբ ի՞նչ վիճակում է գտնվում դպրոցը:

-Եթե շենքային պայմանները նկատի ունեք, ապա բոլորիս հայտնի է, և անզեն աչքով բոլորն են տեսնում, որ դպրոցն անմխիթար վիճակում է, ընդհանուր հիմնանորոգման կարիք ունի ողջ շենքը, դասասենյակները փոքր ինչ վերանորոգվել են, և գույքի հարցն ենք լուծել ու աշխատում ենք: Կարևորը որակը ապահովել, մինչև որ հնարավոր լինի շենքը վերանորոգել: Իհարկե վերջինս մեզանից կախված չէ, դա մեծ գումարների հետ է կապված: Եվ համայնքապետն է ուշադրություն դարձնում, և մենք ենք անընդհատ հիշեցնում, փորձում հովանավորներ գտնել, սակայն առայժմ ոչինչ տեղից չի շարժվում:

-Իսկ ի՞նչ բաժիններ ունի դպրոցը:

-Արվեստի դպրոցն այժմ ունի կերպարվեստի բաժին, պարարվեստի, դաշնամուրային, ասեղնագործության, հարվածային գործիքների, որի մեջ դհոլն է մտնում, այսքանը:

Իհարկե, ցանկալի է վոկալի բաժին ունենալ նաև: Շատ երեխաներ ունենք գյուղից, որոնք հաճախում են Չարենցավանի արվեստի դպրոց կամ երաժշտական դպրոց՝ հենց վոկալ բաժնի համար: Դրա համար ցանկալի կլինի հենց մեր գյուղում ունենալ, մեր դպրոցում բացել բաժինը, ինչն առայժմ հնարավոր չէ: Ուզում ենք բացել նաև դուդուկի բաժին, ժողովրդական գործիքների բաժին ունենալ, որն անհրաժեշտություն է՝ հիմա արդեն ծրագրով, բայց դա էլ բյուջեի հետ կապված խնդիր է:

-Իսկ աշակերտների թիվը բավարա՞ր է:

-Այո, կարելի է ասել բավարար է, գնալով շատանում է երեխաների քանակը: 93 երեխա հիմա ունենք, 10 երեխա դուրս եկան, շենքային պայմանների պատճառով. ձմռանը հիվանդանում էին, չէին գալիս:

-Համերգային ծրագրերով հաճա՞խ եք հանդես գալիս:

-Ունենում ենք շատ համերգային ծրագրեր, ոմասնակցում ենք բոլոր տոնակատարություններին: Արվեստի դպրոցը դահլիճ չունի, օգտվում ենք հանրակարթական դպրոցի դահլիճից: Փոքրիկ միջոցառումներ հենց դասասենյակում ենք փորձում անցկացնել՝ գրական, երաժշտական ցերեկույթներ ենք անցկացնում դասարաններում, խմբակային համերգներ՝ հենց դասասենյակներում: Երեխաները ցույց են տալ իրենց սովորածը, որպեսզի թե իրենք, թե ծնողները պատկերացնեն, թե ինչպես են աշխատել:

-Ունե՞ք սաներ, որոնք հաջողությունների են հասել արվեստի դպրոցի շնորհիվ:

-Մեր աշակերտները մասնակցել են հանրապետական մրցույթների, փառատոների: Այս տարի մեր աշակերտները պատվով ներկայացրել են և՛ Արզականը, և՛ արվեստի դպրոցը, վերադարձել հաղթանակներով: Նշեմ, որ պարարվեստի բաժինն ենք առաջին անգամ ներկայացրել հանրապետական փառատոնին և 3-4-րդ տեղեր ենք ունեցել: Դա մեզ համար մեծ պատիվ է ու մեծ ձեռքբերում, որովհետև «Արտ-Մյուզիք» հանրապետական մրցույթի շրջանակներում շուրջ 200 երեխաներ էին մասնակցում՝տարբեր շրջաններից ու մարզերից, և 3-րդ տեղ զբաղեցնելը, առաջին իսկ մասնակցությունից, դա արդեն իսկ հաջողություն է մեզ համար:

Հիմա «Եվրոպան հանուն խաղաղության» փառատոն է հայտարարված: Կերպարվեստի բաժնի սաները մասնակցելու են այդ փառատոնին:

-Իսկ առջևում ի՞նչ նոր ծրագրեր ունեք:

-Առջևում նոր բաժինների բացվելու ակնկալիքներն ունենք, նաև բարելավել, շենքային պայմանները: Իսկ ուսումնական առումով ասեմ, որ նոր փառատոներ ունենք, որին պետք է մասնակցեն մեր աշակերտները:

-Ինչ-որ բան կա՞, որ կցանկանայիք ավելացնել:

-Կցանկանայի, որ արժանավայել պայմաններում մեր դպրոցը դասավանդումներն իրականացներ, իսկապես ունենայինք և՛ շենքային, և՛ գույքային բարվոք պայմաններ, շատ լավ կահավորված դասասենյակներ: Ակնկալիքներ ունենք ու շատ լավ աշակերտներ էլ ունենք, որոնք մեծ հաջողությունների կհասնեն:

Արզականի արվեստի դպրոցի պարուսույց Հովհաննես Մինասյան

-Քանի՞ տարի է, ինչ աշխատում եք Արզականի արվեստի դպրոցում:

-6 տարի է արդեն:

-Ի՞նչ ոճի պարեր կարող են սովորել դպրոցի երեխաները:

-Բնականաբար, եթե արվեստի դպրոց է, մեզ մոտ կլինի և՛ դասական, և՛ հայկական, և՛ ժողովրդական, և՛ ժամանակակից, և՛ պարահանդեսային:

-Իսկ ինչո՞ւ է աղջիկների թիվը գերակշռում տղաների թվին:

-Տղաները քիչ են, տղաների նախասիրություններն ուրիշ են՝ կարատե, սպորտ, իսկ աղջիկները մեծ ցանկություն ունեն պարել սովորելու: Նույնիսկ իմ պատանեկության տարիներին էլ. մեր անսամբլում էլ 16 տղա էր, 22 աղջիկ: Էն ժամանակ էլ հազվագյուտ էիր տեսնում, որ տղաների թիվը հավասար լիներ՝ ասենք՝ 4 աղջիկ, 1 տղա, կամ՝ 2 աղջիկ 1 տղա: Տղաները «աղջկական» գործ են համարել և հիմա էլ համարում են պարելը:

-Ունե՞ք խնդիրներ, որոնք առաջնային են:

-Շա՜տ… Օրինակ, հայելիներ չկան, դասասենյակը շատ փոքր է, հենափայտերը հենափայտ չեն, դահլիճ չունենք, դաշնամուր նորմալ չկա և ամենակարևորը՝ եթե այս հարցազրույցը մի քանի հովանավորներ տեսնեն և մեզ աջակցեն, որպեսզի մենք ունենանք տարազներ, շատ շնորհակալ կլինենք:

Արզականի արվեստի դպրոցի կերպարվեստի բաժնի ուսուցիչ Արամ Ենգիբարյան

-Որպես երիտասարդ սերընդի ներկայացուցիչ, հե՞շտ է աշխատել երեխաների հետ:

-Ընդհանուր առմամբ, այո: Մի քիչ երեխայից էլ է գալիս, մի քիչ էլ ինձնից: Հեշտ է հատկապես շատ փոքրերի կամ ավելի լուրջ հետաքրքրություն ունեցող երեխաների հետ, քան, ասենք, պասիվ երեխաների հետ:

Երեխաները դեռ նկարիչներ չեն, բայց շատ շնորհալի են: Կան երեխաներ, որ կարող են հետագայում շարունակել լուրջ զբաղվել նկարչությամբ:

-Հաճա՞խ են կազմակերպվում ցուցահանդեսներ:

-Երեխաների աշխատանքներով՝ հաճախ: Եվ ունենում ենք այ այսպիսի հաջողություններ (մատնացույց է անում պատվոգրերը և մեդալները):

Բայց մեզ նույնպես աշխատելու բավարար պայմաններ են պակասում. Սենյակը փոքր է, նկարելու առարկաներըծ չկան, օրինակ՝ գիպսից տերևներ, գիպսից գլուխներ մարդկանց և այլն: Երեխաները գալիս հասնում են նրան, որ պիտի արդեն դեմք նկարեն, բայց չկան այդ առարկաները, որ նայեն, նկարեն:

Արզականի արվեստի դպրոցի երգչախմբի ղեկավար Հերմինե Ավետիսյան

-Ի՞նչ հաջողությունների ունի երգչախումբը:

-Փառատոների այս տարի առաջին անգամ ենք մասնակցել և ունենք դափնեկրի կոչում, չնայած նշեմ, որ մեր սաները հիմնականում երաժշտականի երեխաները չեն, ամենակարևոր փաստն է դա, նկարչությունից հաճախող, պարարվեստից հաճախող երեխաներն են, գրեթե 6-7 աշակերտ են ընդամենը երաժշտականի սան, բայց ունենք լավ արդյունքներ:

-Ինչ ստեղծագործություններ են երգացանկում:

-Բաժինը այնպիսին է, որ հիմնականում դասականի, կլասիկայի վրա է հիմնվում, բայց մենք ունենք նաև ժամանակակից ստեղծագործություններ, միջոցառումների ժամանակ փորձում ենք էստրադա էլ օգտագործել:

-Ի՞նչ ծրագրեր ունի երգչախումբը: 

-Մեծ ծրագրեր, բայց ամեն բան սկսվում է վերանորոգումից: Չես կարող աշխատել և մեծ արդյունք ստանալ, երբ դասաժամին քամին պատուհանից դեպի դուռ է փչում, դռնից՝ պատուհան, երեխաները մրսում են, բացակայում են, երաժշտական գործիք չունենք, երեխաները, սոլֆեջիոի որոշակի ինտերվալներ կան, չեն երգում, որը ազդում է երեխաների լսողության վրա:

Արզականի արվեստի դպրոցի ասեղնագործության բաժնի ուսուցչուհի Արմինե Ասատրյան

-Ինչպե՞ս են երեխաները ընտրում ասեղնագործության բաժինը:

-Անցած տարիների համեմատ, կարելի է ասել, այդքան շահագրգռված չեն, բայց շատ լավ երեխաներ շատ ունենք:

-Այս բաժնում ի՞նչ կարող են սովորել երեխաները:

-Չենք ուզում, որ մեր դարերով եկած ասեղնագործությունը անհետանա, դրա համար ուզում ենք անպայման երեխաները հաճախեն, տեսնեն, կարողանան ասեղնագործել, հմտանան թե՛ հայկական ժայնակագործության, Մարաշի, Այնթապի ասեղնագործության մեջ:

-Ձեր աշխատանքային տարիների ընթացքում դեպք եղե՞լ է, երբ տղաները հետաքրքրվեն այս արվեստով:

-Ոչ, բայց ես ուսանող տարիներին լավ վարպետներ եմ տեսել, որոնք տղամարդիկ են եղել, զարմացած եմ մնացել: Ու հիմա էլ կան շատ լավ տղամարդ վարպետներ:

-Իսկ ի՞նչ խնդիրներ ունեք, որոնք առաջնային են:

-Դե մեր բաժնում խնդիրներ չկան, երեխաներն են բերում իրենք իրենց կտորները, թելերը:

Ես զրուցեցի համարյա բոլոր ուսուցիչների հետ: Տեսա աշխատանքները, հիշեցի նաև իմ հաճախած տարիները, ինչ է առհասարակ տալիս արվեստի դպրոցը երեխային, և կարող եմ միանալ նրանց և ասել՝ Արզականի արվեստի դպրոցը անհրաժեշտ է մեր գյուղի երեխաներին, ուստի պետք են հովանավորներ, շահագրգիռ կառույցներ, որպեսզի իսկապես դպրոց հաճախող, արվեստի հետ շփվող երեխան հնարավորություն ունենա բացահայտելու և զարգացնելու իր շնորհները: