Գյումրու Սբ. Ամենափրկիչ եկեղեցին աչքի է ընկնում իր վեհությամբ և գեղեցկությամբ:
Եկեղեցու շինարարությունը ընթացել է 1859-1873 թթ., այն կառուցել են տոհմիկ որմնադիր Պապիկ Կարապետյանը (Բարտաշոյանց), վարպետաց վարպետը (ուսատաբաշի, իսկ որոշ հիշատակություններում` Ճարտարապետը) Թադևոս Կարապետյանը (Անտիկյանց) և Արդար Մանուկը (Մանուկ Պետրոսյան): Եկեղեցու բուն շինարարության ամբողջ 14 տարիների ընթացքում գյումրեցի հարուստները շինարարների, վարպետների և բանվորների համար ամեն օր հաց են դրել շինհրապարակում:
Շինարարության ղեկավարը Արդար Մանուկն էր ,նա ամեն շաբաթ գնում էր Անի, նայում Մայր Տաճարին, գրի էր առնում ամեն քարի չափսը , գույնը և վերադառնալով տալիս էր այդ ամենը մյուս վարպետներին, ու նրանք սկսում էին կառուցել: Եկեղեցին դիմացել է Լենինականի 1926 թ. ավերիչ երկրաշարժի հարվածներին, սակայն մի քանի տարի անց սովետական իշխանությունները մարտնչող աթեիզմի շրջանակներում փորձել են քանդել այն, ինչպես և` Երևանի ու Հայաստանի մի շարք այլ եկեղեցիներ: Ըստ որոշ պատմությունների, տրակտորով ճոպաններով քաշքշել են զանգակատունը, որը քանդել չի հաջողվել, որովհետեւ բավականաչափ ամուր է եղել, ի վերջո մի շարք քննարկումներից հետո, որոշվել է եկեղեցու հյուսիսային կողմում հսկա դպրոց կառուցել, դրանով էլ փակել եկեղեցու տեսքը Մայիսյան ապստամբության հրապարակի և քաղաքային խորհրդի շենքի կողմից, և մոտ 50 տարի եկեղեցին, Սբ.Աստվածածին տաճարի պես փակված է եղել շենքով, Ամենափրկիչը` 2-րդ դպրոցով, իսկ Աստվածածին եկեղեցին «Մանկական աշխարհ» խանութով: Երկրորդ դպրոցի շենքը քանդվեց և հեռացվեց դեռևս մինչեւ 1988 թ. երկրաշարժը: Ականատեսների վկայությամբ, 1988 թ. դեկտեմբերի 7-ի երկրաշարժի ժամանակ ցնցումներից նախ փլվել է զանգակատունը, ապա մի քանի ակնթարթում փլվել է նաև Ավագ գմբեթը, թափվելով եկեղեցու կենտրոնում: Եկեղեցուց պահպանվել էր միայն զանգակատան մուտքի պատը և եկեղեցու արևելյան կեսը` առանց գմբեթի: Մինչ այդ ավերիչ երկրաշարժը սբ. Ամենափրկիչ եկեղեցին ծառայել է որպես ֆիլհարմոնիա, որտեղ կայացած համերգներին մասնակցում էին աշխարհի տարբեր երկրներից ժամանած երաժիշտներ:
Նախորդ տարի` 2014թ., ավարտվեց եկեղեցու արտաքին կառուցումը և տեղի ունեցավ խաչի օծումն ու տեղադրումը: Այժմ տեղի է ունենում եկեղեցու ներքին հարդարումը: Հուսանք շուտով ականատես կլինենք սբ. Ամենափրկիչ եկեղեցու բացման արարողությանը:

Հերթով ծնվում են օրերը, հերթով էլ հանգչում: Մարդկանց համար օրվա տևողությունը տարբեր է լինում, բնույթը նույնպես: Ոմանց համար այն երկար է, ոմանց համար կարճ, ոմանց համար հաճելի, իսկ ոմանց էլ` տհաճ: Ամեն մի օր նոր սկիզբ է, նոր հույզերի ու զգացմունքների ծնունդ, բայց իմ դեպքում մի փոքր ուրիշ է: Երբ օրը մռայլ է, ես էլ եմ նրանով վարակվում: Անկախ ինձանից իմ ունեցած տխուր պահերն եմ հիշում, արարքներն եմ հիշում, որոնք գործել եմ ու զղջացել: Զղջացել, ինքս ինձ մեղադրել,տանջել, նույնիսկ ժամանակը հետ տալու և կրկին սկսելու մասին մտորել, բայց ապարդյուն: Մռայլ է օրը, մռայլ եմ և ես, մռայլ է երկինքը, մռայլ են և իմ մտքերը:
Անկախ իմ կամքից այդ օրերին չեմ կարողանում ժպտալ, չեմ կարողանում սիրել, դժվարանում եմ շրջապատիս ուրախացնել և իրենց ուրախությամբ էլ ինքս ուրախանլ: Մռայլ օրերին ուզում եմ մեկուսանալ բոլորից, նույնիսկ ընտանիքիս անդամներից, մենակ մնալ, երաժշտություն լսել, թեյ խմել ու մտածել: Մտածել անցյալի, ներկայի ու սպասվող ապագայի մասին, կամ էլ այս ամենի փոխարեն ժամերով քնել:

Հռիփսիմե Բալոյան

***

Երբևիցե ինչ-որ մեկի մտքով անցե՞լ է, թե ի՞նչ է կյանքը… Ինչի՞ համար են մարդիկ լույս աշխարհ գալիս… Ինչի՞ համար է Աստված նման փորձությունների առաջ կանգնեցնում մարդկանց… Ի՞նչ անհրաժեշտություն կա տարբերակելու՝առանձնացնելու… Ինչո՞ւ է անձրև գալիս, երկինքը մռայլվում…
Ես միշտ փորձել եմ համեմատել եղանակը՝ մարդկանց, իրադարձությունները` բնավորությունների հետ: Անցկացրեցի կրկին անգամ համեմատական երեխայի ու եղանակի միջև: Արտահայտեցի իմ պատկերացումները ավելի պարզ, մատչելի ու իմ ներաշխարհը բնութագրող հասկանալի ձևով:
Նա ընդամենը փոքրիկ երեխա է, որը ուշադրություն է ուզում: Ձգտում է ավելիին, բայց չի կարողանում ընդունել ու հասկանալ, որ դա անհնար է: Նա նեղացել է մարդկանցից ու թափում է իր ներսում կուտակված դառնությունն ու զայրույթը: Բայց միևնույն ժամանակ նա այնքան դաժան չի վարվում «թույլ» էակների հետ: Ընդամենը կաթիլներ՝ թեթև ու առանց ցավի կաթիլներ:
Սիրում եմ անձրևը: Սիրում եմ նրա կաթիլների ապակիներին դիպչելուց առաջացող ձայները, ասես ինչ-որ երաժշտական գործիք նվագելուց լինի: Արթնանում ես նրա «գեղեցիկ ու հանգստացնող» ձայների տակ ու հասկանում, որ միջավայրդ մաքրվեց: Քո հերթն է արդեն հասել: Մաքրվիր մեղքերից: Մեղքեր, որոնք չես ընդունում ու հնարավոր է, որ նրանց գոյության մասին չգիտես էլ: Կյանքը անձրևի նման կգա սկզբից հանգիստ, հետո կամաց- կամաց կվարարի ու կհասնի իր գագաթնակետին: Երբ կհասնի իր ցանկացածին, «կմարի» ու կդադարի: Անձրև ու կյանք… Հասկանո՞ւմ եք նմանությունը… Խորհեք, ու ես վստահ եմ կգտնեք…

Մանե Սարգսյան

Պարապմունքից էինք գալիս, անցնաք այգու մոտով, հայացքս պտտվեց ու կանգ առավ այգու վրա՝ տերևների հեղեղ էր: Անցանք պարսպի վրայից ու նստեցինք մոտակա նստարանին: Ու քար լռության մեջ նայում էինք շուրջներս: Մեկ էլ Արտաշն ու Հայկը եկան հեռվից խաղալով ու իրար վրա տերևներ շաղ տալով: Բարևեցին, ու շարունակեցին, տերևներից բլուրներ էին սաքում, իրար վրա տերևներ էին սփռում ու՛, ու էլի, զվարճանում էին: Հետո միացան մեզ էլի երեխեք, ու բոլորով նայում էինք այդ երկուսին, որ ամբողջ այգին գլուխներն էին վերցրել: Նրանց խաղը վարակիչ եղավ նաև մեր հետի փոքրերի համար, բայց ոչ մեր: Երբ նկատեցինք, որ արդեն մենակ ենք մնացել նստարանին, ու մի քանի երեխաներ ամբողջ այգով իրենց ձայնն են գցել, ու մենք էլ մի քիչ մրսում ենք, բարձրացանք ու գնացինք դեպի այգու մուտքը: Մի պահ ես կանգ առա, ներսիս պստիկ Մարիամիկը ասում էր` խաղա, դու էլ գնա, ու նայում էի ներքև, որ տերևների մի փունջ վերցնեմ: Մեկ էլ մեծ Մարիամը սկսեց՝ թաց է, կեղտոտ է, դու էլ մրսում ես, ու… Ու չվերցրի:
Ես գալիս էի պարապմունքից ու արդեն  այնքան հոգնած էի, որ չէի կարողանում կռանալ ու տերևներ հավաքել: Իսկ Հասմիկը, որ ծիծաղելով շորի մեջ տերևներ էր փաթաթում, որ տաներ շաղ տար Անիի վրա, նույնիսկ չնկատեց, որ արդեն «ծեր 17-ամյա աղջիկը», արդեն հիացմունքով ու կարոտով է մտածում խաղի ու տերևների մասին: Ու այդ 17-ամյա աղջիկը հասկացավ, որ. 

«Մանկությունը մի թռչուն է, 

Թելով կապված մեր սրտերին, 

Թելը պոկվում ու նա թռչում է

Ու հեռանում է մեզանից…»
Ու մի բան էլ: Շատերին թվում է, թե իմ ծննդավայր Ամասիայում միայն լեռներ են, մարգագետիններ ու արոտավայրեր: Բայց Ամասիայում նաև այգի կա: Եթե չեք հավատում, նայեք լուսանկարը:

Ձեր կարծիքով ինչի՞ համար կարող են 17.am-ի ակտիվ թղթակիցները Հայաստանի տարբեր մարզերից հավաքվել Ծաղկաձորում։ Դե իհարկե, Աշնանայն մեդիա ճամբարին մասնակցելու համար։
Հոկտեմբերի 24-ից 31-ը Մանանա կենտրոնը կազմակերպել է Աշնանային Մեդիա ճամբար, որին մասնակցում են Տավուշի, Շիրակի, Արարատի, Լոռու, Գեղարքունիքի, Վայոց Ձորի, Սյունիքի, Երեւանի եւ Կոտայքի մարզի պատանի թղթակիցները։ Ճամբարի ընթացքում նրանք մասնակցում են ֆոտոյի, կինոյի եւ լրագրության վարպետության դասերի, ինչպես նաեւ պատրաստում են իրենց նյութերը, լուսանկարները եւ ֆիլմերը։ Հետեւեք հաջորդ հրապարակումներին, որ բաց չթողնեք հետաքրքիր պատմությունները, հարցազրույցները, ֆիլմերը, ֆոտոպատմությունները եւ, իհարկե, ճամբարային առօրյան։

-Հարսնի’ք, ջանս վրիս չի:
-Հեսա ճնշումդ կչափեմ,- ասում է Սաթիկ մաման, ով բուժքույր է:
-Չէ’, ի՞նչ ճնշում-մնշում: Հաստատ նիաթի ես եկել, ամա’յ,- վրա է հասնում Անո մաման ու անցնում իր գործին. վերցնում է ասեղ, ասեղով ծակծկում ամայի մեջքը ու քթի տակ ինչ-որ աղոթք մռթմռթում: Հենց սկսում է այս «ծեսը», ամբողջ ընտանիքը սկսում է հորանջել, և իչքան շատ ենք հորանջում, այնքան մեծ է «նավսը»:
Իսկ երբ ընտանիքիս բոլոր անդամներն են վատ, այս անգամ մեր ընտանիքի «նավսագետը» ասում է.
-Սպասեք, հըմի թշշան կանեմ:
«Թշշանը» «նավսաբուժության» մեկ այլ տեսակ է: Սրա ժամանակ Անո մաման մեկական լուցկի է վառում և, հնարավոր նավսողների անունները տալով, ջրով լի անոթի մեջ գցում: Եվ սա նա կրկնում է յոթ անգամ: Ջրի մեջ ընկնելով` լուցկին, բնականաբար, թշշոց է արձակում (այստեղից էլ առաջացել է անվանումը), իսկ նավսի մեծությունը թշշոցի ուժգնությունից է կախված: Հետո Անո մաման այդ անոթը յոթ անգամ պտտում է տնով մեկ, իսկ վերջում յուրաքանչյուրիս վրա այդ ջրից ցանում: Արդյունքում`ընտանիքս «բուժվում է»:
Չնայած սնահավատ չեմ, բայց այս արարողություններն ինձ մի տեսակ հաճույք են պատճառում:


Ողջույն: Ես Սոսեն եմ: Սովորում եմ Սյունիքի մարզի Դարբասի միջնակարգ դպրոցում: 12-րդ դասարանում: Սա այն դեպքը չէ, որ ես շարունակեմ խոսքս` ասելով, թե ունեմ շատ ընկերներ, ընկերուհիներ, որովհետև ես մեր դասարանի միակ աղջիկն եմ. մեր դասարանում սովորում է մեկ աղջիկ և հինգ տղա:
Զարմացա՞ք, դե ոչինչ, կյանքում ամեն ինչ էլ պատահում է:
Չնայած դրան` իմ օրերը անցնում են ուրախ ու զվարթ, որովհետև ես ուշադրության կենտրոնում եմ: Եվ գյուղում, և դպրոցում ոչ ոք չի կարող ինձ խեթ նայել. հինգ կտրիճները մեջքիս կանգնած են:
Օրերս որոշել էինք «Ոսկե աշուն» միջոցառմանը բեմադրենք Հ. Թումանյանի «Կիկոսի մահը»: Ինչպես ասում են, սա արդեն տասներկուսների «վերջն» էր: Ես հայրն էի, իսկ տղաները` իմ ընտանիքի անդամները: Հագել էի հին խորհրդային ոստիկանության մի բաճկոն, դրել ականջավոր գլխարկ, իսկ տղաները` իրենց տատիկների խորհրդային խալաթները, գլխներին կապել էին շալեր: Բոլորը հենց մեր տեսքից ծիծաղից ուշաթափվել էին:
Իսկ ամենահետաքրքիրը տղաների  օրն է: Արդեն սեպտեմբերից գումար եմ հավաքում, որ նվեր գնեմ իմ դասընկերներին, իսկ նրանք այստեղ-այնտեղ պարծենում են, թե իրենք ազատվել են մարտի 8-ի տանջանքից, իրենց Սոսեն է, էլի, մի տուփ կոնֆետ կգնեն, ու վերջ:
Բա~, ես էլ այսպես եմ ապրում իմ դասընկերների հետ: Ֆուտբոլ խաղալիս դարպասապահը ես եմ, հերթապահություն անելիս ամեն օր պետք է ես մնամ, ու էլի շատ էլիներ, որոնք թույլ են տալիս ինձ որպես  հարգված ու սիրված դասընկերուհի կայանալու:
Շնորհակալ եմ մեր դասարանի տղաներից, որոնք երբեք թույլ չեն տալիս ինձ մենակ զգալ: