Կյանքում մեզ հանդիպում են բազում մարդիկ…

Մարդիկ, որոնց հանդիպելիս հասկանում ենք բազում բաներ, օրինակ՝ թե ինչ լավ է, որ նրանք կան մեր կյանքում, շատ լավ է, որ ունենք նրանց: Մարդիկ էլ կան, որոնց գոյությունը հազիվ թե հիշենք մինչև այն պահը, երբ հենց իրենք ուզենան պարզել մեր ինքնությունը:

Կան նաև այնպիսիք, ովքեր կյանքի ընկերներ են, որոնց հետ կարող ես անցնել բազում փորձությունների միջով, բազում ծուռ ու մուռ ճանապարհներով՝ առանց տրտնջալու:

Կան այնպիսի մարդիկ, որոնց հանդիպելու համար զղչում ենք, ցանկանում ենք մոռացության տալ այն պահը, երբ թույլ տվեցինք մոտենալ, զղջում ենք կյանքի ընթացքում նման մարդկանց վրա ժամանակ կորցնելու համար, ասում ենք, որ փակում ենք այն էջը, որը կապված է նրանց հետ, բայց չենք հասկանում, որ կյանքը մի փոքր գիրք է, որը փոխել անհնար է, մեզ մնում է միայն սկսել մի մատ խորքից, նոր պարբերությունից:

Կա մի պարզ ճշմարտություն. կյանքում մեզ հանդիպած լավ կամ բարի մարդկանց, լավ կամ վատ երևույթները մեզ տալիս է Աստված մեր հավատքը էլ ավելի ամրացնելու համար:

Մենք անընդհատ սովորում ենք, մինչև մեր փոքր գրքի վերջին պարբերությունը, մինչև վերջակետին հասնելը մենք ունակ ենք սովորել: Մեզ հանդիպած բոլոր մարդիկ սովորեցնում են մեզ, և իմ կարծիքով՝ մեզնից յուրաքանչյուրը ուսուցիչ է մյուսի համար:

Բարի մարդիկ միշտ էլ սովորեցնում են էլ ավելի լավը լինել, ավելի կամեցող, նույնիսկ սովորում ենք նրանցից, ում ներկայությունը տհաճ է մեզ, սովորում ենք, որ ոչ մի դեպքում չպետք է իրենց նման լինել:

Հե՜յ չար մարդիկ, թույլ տվեք ասել, որ ես սիրում եմ ձեզ, որովհետև սովորել եմ պատարագներին ձեր փրկության համար էլ աղոթել:

Գիտեք՝ մայրամուտները, արևածագերը նույնպես լինում են տարբեր, ինչպես մարդկանց տեսակները: Դրանք մի օր լինում են մառախլապատ երկնքում, մի օր պարզկա, մի օր ավելի գրավիչ, մի օր էլ ոչ այդքան։ Դա կախված է նրանից, թե որ դեպքում է այն մեզ հարազատ:

Անկեղծ ասած՝ ես շատ եմ սիրում մայրամուտը, որովհետև դրա շնորհիվ գնահատում եմ արևածագը:

Անփույթ կերպով թերթում ես գրքերի խունացած էջերը, գուցե հաջողվի նրանցում եղած տողերի մեջ սկսածդ մտքերին ավարտ գտնել։ Փոխարենը գտնում ես չորացրած դաշտային ծաղիկներ, մեկի կողմից պահված դեղնած ու քրքրված թղթի կտոր կամ էլ մատիտով գրված հազիվ նշմարելի բառեր․․․ Երևի ուղղված մեկին, ով քեզ պես կարդալ չի սիրում։ Կարդալ չսիրող մարդիկ տարօրինակ են, բայց դու, լինելով ինչ-որ զուգահեռ տիեզերքից, շեղվում ես ընդհանուր օրինաչափությունից։ Եթե որոշես կարդալ, նշիր գրքերում քո սիրած տողերը, ես կկարդամ ու ուղեղումս պատկերդ կվերակառուցեմ։

Հետո խմում ես թեյդ, որի մեջ շաքարի պարունակությունն ավելի շատ է, քան եռացրած ջրինը։ Տրամադրություն չունես, բայց ոչ այն պատճառով, որ անզգուշորեն վառեցիր լեզուդ, այլ հենց այնպես՝ չունես։ Տրամադրությանդ փոփոխության հաճախականությունը համընկնում է հոգուդ փոփոխություններին։ Դրանից է, երևի, որ քեզ հետ կապերը երբեք կովալենտ ոչ բևեռային չեն լինում․ մեկ է՝ վաղը, մեկ շաբաթից կամ ամսից գնալու ես։

Հետաքրքիր է, չէ՞, մեր ներսում կատարվող ամեն ինչ պարզագույն քիմիական ռեակցիա է։ Դրանից է, երևի, որ փոփոխականությունդ ինձ համար սովորական երևույթ է։ Չէ, իրականում ոչ թե հետաքրքիր է, այլ միտք պայթեցնող․․․ Չգիտեմ՝ դու ինչպես, բայց ես ամեն անգամ փշաքաղվում եմ, երբ հասկանում եմ, որ ուղեղումս յուրաքանչյուր խառնաշփոթ պայմանավորված է ճշգրիտ քանակությամբ հորմոններից ու քիմիական միացություններից։ Մի՞թե մեր առօրյա զգացողությունները անիրական են։

Գիտե՞ս՝ դու նման ես լինել-չլինելուն, ճիշտ ինչպես մեր զգացածները։ Ես չգիտեմ՝ դու իրականում կաս, թե ուղղակի պարզագույն ռեակցիայի արդյունք ես։ Նրանք չգիտեն Աստծո գոյության մասին, բայց հավատում են, որ իրենց լսում է։ Գուցե, նույն կերպով ես է՞լ հավատամ, որ դու կաս, բայց, ախր, գիտես, որ աթեիստ եմ․․․

Գիտես, չէ՞, ձեր թաղամասով էի անցնում։ Դու չկայիր։ Լիքը մեքենաներ՝ սև, սպիտակ։ Ահռելի չափերով սուպերմարկետներ ու փոքրիկ կրպակներ։ Ամեն ինչ գունավոր էր։ Հիմա կմտածես, թե կասեմ, որ դու լինեիր՝ ամեն բան ավելի սիրուն գույներ կստանար, բայց չէ, եթե լինեիր, ամեն ինչ մոխրագույն ու գորշ կլիներ։

Գիտես, չէ՞, մի տեսակ քո շունչը կար ձեր թաղամասում, կամ էլ ուղղակի ինձ եմ ներշնչում։ Հա, հենց էդպես է։ Ես նույնիսկ չեմ էլ քայլել ձեր թաղամասում, միայն անցել եմ ավտոբուսով։ Բայց նայում էի դուրս, երևի քեզ էի փնտրում մեքենաների մեջ, խանութի լայն ապակիներից ներս, շենքերի պատշգամբներում ու նույնիսկ ուղղակի փողոցն անցնելիս։ Մտածում եմ, որ դու լինեիր, անթույլատրելի մասերով կանցնեիր, չգիտեմ, ինձ էդպես է թվում, կարող է մեջս էդպես եմ քեզ ճանաչել, բայց դե չկայիր, ապրես, որ չկայիր։

Բարձր ձայն եկավ, ինձ թվաց վթար է, բայց չէ, ուղղակի չափազանց արագ էին մեքենան վարում, միգուցե հենց դու էիր սև ապակիների մեջ մխրճված, դե հա, դու էլ էիր արագ վարում, գիտեմ, ես ամեն բան էլ հիշում եմ։

Եթե տեսնեի քեզ, հաստատ ձեր թաղամասը կսկսեի ատել։

Բայց կուզե՞ս անկեղծ լինեմ, դե լավ, եթե համաձայն ես, կասեմ։ Դու ամեն տեղ էիր։ Աչքերդ ու ստվերդ ամեն տեղ էլ կային՝ նույն այդ սուպերմարկետներում ու կրպակներում։ Մեքենայի մեջ էլ դու էիր, հա, հաստատ դու էիր, ոչ մեկն այդքան արագ չէր վարի մեքենան, ուրեմն դու էիր։ Չեմ էլ սխալվել, դու մեծ փողոցն էլ անթույլատրելի տեղից անցար։ Միշտ էդտեղ ես մնալու։

Գնա՛ երկրից, գնա՛ քաղաքից։ Բայց միշտ աչքերդ ու ստվերդ մոռանալու ես ձեր թաղամասում։

Ատում եմ ձեր թաղամասը։

Ժամանակը անցնում-գնում,

Կարծես ոչինչ չի թողնում,

Իր հետևից միայն հուշեր

Ու անցյալ է կտակում:

 

Ո՞ւր է տանում նա մեզ,

Թե՞ մենք ենք վատնում նրան,

Փորձ է տալիս և՛ ինձ, և՛ քեզ,

Կյանքը կարծես լինի վրան:

 

Առժամանակ մեր հանգրվանն

Ու աշխարհն է դառնում այն,

Սակայն մի օր թողնում,

Անվերադարձ ենք գնում:

 

Ամեն ինչը թողնում վաղվան

Ու ապրում ենք անհայտ օրով,

«Կգա օրը կանենք այս-այն,

Պետք է ապրել նպատակով»։

 

Մինչդեռ գուցե այդ օրը

Չգա երբեք մեզ համար,

-Ո՞րն է կյանքում կարևորը,

-Ե՛կ, վայելենք այսօրը:

 

Կյանքը իբրև մի գնացք՝

Մարդկանց տանում ու բերում,

Ով տեղ չունի անում է վազք,

Կյանքի համար պայքարում:

 

Եվ գնացքը ամեն պահի

Կարող է կանգ առնել,

Էլ ի՞նչ կռիվ փող ու գահի,

Հերթը մերն է, պետք է իջնել:

 

Ժամանակը անցնում-գնում,

Կարծես ոչինչ էլ չի մնում,

Իր հետևից միայն հույզեր

Ու կարոտ է նա թողնում:

 

Պետք է ապրել պահը ամեն,

Կարծես վաղը էլ չի գալու,

Ի՞նչ իմանանք՝ այս գնացքը

Որտեղ է կանգ առնելու…

Մենք սիրում ենք լսել հեքիաթներ։ Այնտեղ ամեն ինչ այնքան ուրիշ է, գունավոր է, պայծառ ու անթերի։ Ու մենք խաբվում ենք, տարվում ենք երևակայական ու հորինված այդ աշխարհով, հավատում ենք, որ սերը պիտի հաղթի, որ վերջում բարին պիտի վարակի չար հերոսին։

Սիրում ենք, երբ մեզ համար գեղեցիկ սուտ են հորինում ու վախենում ենք հիշել, որ դա դատարկ ու մտացածին մի բան է։ Մենք մեր առօրյայից հեռանալու համար պատրաստ ենք հավատալ ամենաֆանտաստիկ ֆիլմերին, ծովահենների արկածներին, խոսող մեքենաներին, ակերի վրա շարժվող քաղաքներին, ավատարների երկրի փայլփլուն բնությանը, տարօրինակ գազանների ու վամպիրների գոյությանը։

Մեզ խաբում են, որովհետև հնարավոր չէ այլմոլորակայինին սիրահարվել, անմահ լինել, կերպարանափոխվել, նստել գորգին ու հասնել աստղերին։ Մենք գիտենք, որ ձիերը թռչել չեն կարող, իսկ թռչունները խոսել չգիտեն։ Գիտենք, որ մեկ համբույրով կամ արցունքի կաթիլով մարդուն կյանք չես վերադարձնի։ Վստահ ենք, որ ջրի տակ խոսել ու իրար լսել հնարավոր չէ, որ փոքրիկ աղջիկը արջի հետ ապրել չի կարող, կատուն մկանը ի վերջո կհասնի, իսկ գայլը նապաստակին վերջապես կբռնի․․․

Բայց մենք այդ ամենին կուրորեն հավատում ենք, մենք ուզում ենք խաբվել ու տարվել այդ հնարովի աշխարհներով․․․