-Միլեն, Միլենա, լսո՞ւմ ես:

-Մամ ջան, եթե վերցրել եմ, լսում եմ:

-Միլեն, լվացքը կանես, չեմ հասնում ես, աղջիկ ջան:

-Լավ էր, էլի, մամ ջան, ի՞նչ լվացք, չեմ կարող ես հաստատ:

-Միլ ջան, կանես:

Ու անջատվեց հեռախոսը: «Ի՞նչ լվացք, է՞, ես՝ ուր, լվացքը՝ ուր,- մտածում եմ ես,- լավ է, սպասի՝ փորձեմ, թե չէ տուն գալուն պես կսկսվի. «Միլենա, դու մեծ աղջիկ ես: Մենք պահածո էինք փակում քո տարիքում: Ես հիմա տուն գամ, գործ պիտի չլինի, որ գնամ ու քնեմ: Ինձնից բոյով աղջիկ ունեմ, մի հատ էլ ես, հա՞, պիտի գործ անեմ»:

Սև, սպիտակ, գունավոր հագուստները լցրեցի իրար մեջ, փոշին ավելացրեցի և ուղղակի սեղմեցի լվացքի մեքենայի ռեժիմներից մեկը, իսկ լվացքն ավարտվելուն պես այն տարա պատշգամբ՝ փռելու: Ծուռ ու շիտակ, թաց ու չոր, երկար ու կարճ՝ առանց նայելու փռեցի, որ մայրիկիս ասածը կատարած լինեմ: Ինձնից գոհ նստել էի հյուրասենյակում ու սպասում էի, թե երբ պիտի դուռը թակեն, որ գլուխ գովեմ: Դուռը բացվելն ու մամայի՝ «Աղջի, դու խայտառակ ես»-ը, մեկ եղավ:

-Մամ, բայց ինչի՞:

-Միլենա, հագուստը հավասար են փռում, հագուստը գույներով են փռում, երկար հագուստները առջևում, կարճերը՝ վերջին պարանին, գեղեցիկ, թարս են փռում, որ ամրակի հետքը չմնա:

-Մամ, լվացք փռելը մշակույթի նոր ճյո՞ւղ ա, չեմ հասկանում, ես լվացքագիտություն չեմ անցել:

-Բա հարևաննե՞րը, այ խայտառակ, պիտի մտածեն՝ ես եմ փռել, վայ, Միլենա…

Երեք-չորս օր անընդմեջ մայրս դժգոհ էր՝ անհավասար է, երկար է, կարճ է, սխալ ես փռում:

Հերթական օրը կարծում էի, որ մայրս մտնելուն պես պիտի բողոքի:

-Մամ, գույները չէին սազում էս անգամ,- ասացի ես հենց նա բացեց տան դուռը:

-Չէ, աղջիկ ջան, էդ ինչ սիրուն էիր փռել, այ, ապրես դու, հիացած էինք ես ու հայրդ, շենքի են ծայրից տեսանք, հա:

Հիմա կարող եմ հանգիստ գրել՝ ժողովուրդ, ես լվացք եմ փռում:

Ամեն ինչ սկսվեց նրանից, որ էլեկտրոնային փոստիս մի նամակ եկավ. «Հարգելի Անետա Բաղդասարյան, շնորհավորում ենք, դուք ընդունվել եք ինտերնետ կառավարման հայկական դպրոց»:

Անմիջապես գրեցի Անուշին.

-Ան, լսի, մենք գրանցվե՞լ ենք ինչ-որ ինտերնետ կառավարման դասերի:

-Չէ, Անետ, ես չեմ գրանցվել:

-Լավ, երևի էլի համալսարանի խմբում էին գցել, ես էլ գրանցվել եմ ու մոռացել դրա մասին:

Պարզվեց, որ իրոք մի քանի ամիս առաջ համալսարանի խմբում նկատելով հայտարարությունը՝ որոշել էի գրանցվել:

Դասերի առաջին օրն առավոտյան դուրս եկա տանից և ուղղվեցի դեպի կանգառ: Հեռախոսիս դեռ նամակեր էին գալիս, այս անգամ երգչախմբի երեխաներն էին: Արդեն երրորդ շաբաթն էր, որ պլանավորում էինք քաղաքից դուրս գնալ:

«Բայց այսօր երեկվա համեմատ հով է»,- մտածեցի ես ու մինչև կհասցնեի կապել սպորտային կոշիկներիս արձակված կապերը, կանգառում հայտնվեց ավտոբուսը: Նետվեցի ներս: Ավտոբուսում ինձ սպասում էր մի անակնկալ: Պատուհանի մոտ, հենց այնտեղ, որտեղ միշտ ես եմ կանգնում, կանգնած էի մեկ ուրիշը ու իր տեսքով հասկացնում էր, որ բոլորովին չի պատրաստվում ինձ տեղ զիջել: Շոգն արդեն հարձակվել էր Երևանի վրա:

-Աղջիկ ջան,- հնչեց մի կնոջ ձայն,- ես հիմա կիջնեմ, դու արի նստի իմ տեղը, այստեղ հով է:

Այդ կինն իմ փրկիչն էր: Այդ օրվա երկրորդ անակնկալը խցանումն էր,որի պատճառով ուշացած հասա դասի: Մտնելով դահլիճ` նկատեցի ծանոթ դեմքեր: «Լավ ա, համալսարանից էլ մարդ կա»: Քանի որ ես ինտրովերտ եմ, այդ փաստն ինձ անչափ ուրախացրեց: Մի քիչ անսովոր էր մեկամսյա դադարից հետո նորից դասի գնալ ու լեկցիա լսել: Ինձ ստիպում էի ուշադիր լսել ու չշեղվել: Կամաց-կամաց դասերն ավելի հետաքրքիր էին դառնում: Այնքան նոր տեղեկություն ստացա ինտերնետի և այն կառավարելու մասին: Իմացա, թե ինչպես և ինչի համար է ստեղծվել ինտերնետը: Մեզ բացատրեցին, թե ինչ են կիբերհանցագործությունները և ինչպես պաշտպանվել դրանցից: Հրավիրված էր «Մայքրոսոֆթում» աշխատող մեր հայրենակից Լևոն Հովհաննիսյանը: Նրա դասն ամենահետաքրքիրն էր ինձ համար:

Ժամը հինգին ավարտվեց վերջին խոսնակի դասը և ես դուրս եկա դահլիճից: Այնտեղ ինձ սպասում էր երրորդ անակնկալը:

-Անետ,- հանկարծ լսեցի անունս,- ի՞նչ ես անում այստեղ:

Դա Լաուրան էր, իմ երգչախմբից:

-Լաուր, ես դասերի եմ գալիս, բա դո՞ւ:

-Ես էստեղ աշխատում եմ:

-Լառ, ինչ լավ ա քեզ տեսա, կարոտել էի: Տեսնում ես, չէ՞, էլի չենք կարողանում հարմար օր ընտրել:

-Հա, հեսա 10 հոգով ենք գնալու քաղաքից դուրս:

Լաուրայի հետ զրուցելուց հետո դուրս եկա և ուղղվեցի դեպի կանգառ: Արևը համառորեն չէր պատրաստվում նահանջել: Մի պահ մտածեցի՝ մետրո իջնեմ, հովանամ, բայց ծուլացա ու գնացի կանգառ, այնտեղից ուղիղ մեր տան դիմաց հասնող երթուղայինը նստեցի: Վատ միտք էր: Բարեբախտաբար, երթուղայինում էլ գտնվեց կին-փրկիչ: Նա նստած էր կողքիս և իրեն հով էր անում իր մեծ չինական հովհարով: Այդ հովհարի հովից ինձ էլ հասավ:

Կանգառում նորից համարյա ինձ նետեցի երթուղայինից դուրս և վերջապես հասա տուն: Ընկա բազմոցին ու երևի մեկ ժամ այդպես անշարժ պառկած էի: Մտքում վեր էի հիշում անակնկալներով լի օրն ու իմ փրկիչներին: Վաղը մետրոյով կգամ տուն:

-Ալլո, Ջե՞մ:

-Հա, Ժեն, ասա, զանգե՞լ էիր:

-Հա։ Կգա՞ս՝ գնանք մեր ներքևի բոստանը. համ միրգ կուտենք, համ էլ խնձոր կհավաքենք:

-Սպասի՝ մամային հարցնեմ, եթե թողեց, ես քեզ կզանգեմ։

-Լավ, դե արագացրու։

Առավոտյան ժամը տասն անց էր, երբ ընկերուհիներիցս մեկը, ինձ արթնացնելով, փորձեց համոզել, որ իր հետ իրենց հողամասը գնամ։ Սկզբից ես ու ինքն էինք։ Մեզ հետ վերցրինք չորս արկղ և գնացինք։ Գիտե՞ք, այդ «ներքևի բոստան» գնացող ճանապարհով անցել ենք նաև «Մանանայի» թիմի հետ, ֆոտոներ ենք արել:

Երբ տեղ հասանք, ընկերուհուս մոտ գլուխ էի գովում, թե՝ աչքդ չես հասցնի բացել, ու ես ծառ բարձրանալով՝ կլցնեմ 4 արկղերը։ Այդ ժամանակ նա լուռ լսում էր՝ ինձ հետ համաձայնելով, բայց երբ ճանապարհին հանդիպեցինք Ժենիկ տատիկին՝ սպասելիքներն անհետացան։

-Երեխե՛ք։

-Ասա, տատ։

-Մանրերը չքաղեք։

-Եղավ, տատ ջան։ Բա դու չե՞ս գալու։

-Ետ կամ՝ Սամսոնից նառդիվան վերցիմ ու գամ։

-Դե, մեր հետ արի, կզանգեմ պապային, կասեմ՝ կբերի։

-Չյե։ Համ էլ մի բաժակ «կոֆե» կխմեմ։

Հը՜մ, հիմա արդեն հասկացանք, թե ինչ աստիճանի մասին էր խոսքը, բայց ամեն դեպքում՝ շատ աշխատող տատիկին չի խանգարի մի բաժակ սուրճը։

Հասանք տեղ, ու մի քիչ միրգ ուտելուց հետո որոշեցինք արագ գործի անցնել, քանի դեռ Ժենիկ տատին չէր եկել ու մեզ չէր նախատել։

-Հը՞ն, Ջեմ, կբարձրանա՞ս ծառը:

-Ո՞վ, ե՞ս։

-Հա, դու, թե՞ դու չէիր, որ խոսում էիր։ Ասում էիր՝ կբարձրանամ ու արագ-արագ կհավաքեմ։

-Չէ, փոշմանեցի։ Ավելի լավ ա՝ ես քեզ ներքևից օգնեմ։ Դու բարձրացի, ես էլ ստեղից կհավաքեմ, համ էլ, որ ամանը տաս՝ դատարկեմ։

Ճիշտ է՝ ես սիրում եմ ծառ բարձրանալ, իմ ձեռքով քաղել, բայց սա այդ դեպքերից չէր. մանր ճյուղերը շատ էին, վախեցա։ Մինչև օգնեցի Ժենին ծառ բարձրանալ, նորից հայտնվեց Ժենիկ տատիկը.

-Մանրերը չքաղեք։

-Լավ:

-Այ Ժենիկ տատի, «կոֆեդ» խմեցի՞ր։ Բա «նառդիվանը» ո՞ւր ա:

-Հա, խմեցի, չկա, իրենք գործ ունեին։

Հիմա համոզվեցի, որ Ժենիկ տատին գնացել էր սուրճ խմելու։ Ամեն քայլից հետո կրկնում էր՝ մանրերը չքաղեք։ Մի փոքր ավելի ուշ, երբ դեռ մի արկղ խնձոր էինք հավաքել, մեզ միացան նաև ընկերուհուս ծնողները, որոնք, բոլոր գյուղացիների նման, դաշտից էին եկել ու դեռ մեկ գործը չվերջացրած՝ անցան մեկ ուրիշ գործի։ Սկսեցինք հինգ հոգով արագ-արագ հավաքել, որպեսզի հասցնեն շուկա տանել։ Մոտ երկու ժամ հավաքելով՝ ես ընդհանրապես չհոգնեցի, քանի որ Ժենիկ տատը մեզ հետ էր՝ իր հրամաններով ու, միևնույն ժամանակ, արկածային ու հետաքրքիր խոսքով։

-Ըհըն, իս խնձյորն էլ՝ ստեղ,- ասաց տատը՝ ձեռքը մեկնելով իր ձեռքով խոզերի համար հավաքած խնձորներին։

Լուսանկարը` Ռուսլան Ալեքսանյանի

Վարդավառին հաջորդեցին նորից ու նորից շարունակվող աշխատանքները: Մի պահ, երբ աշխատանքից հոգնած գլուխդ վեր ես բարձրացնում, թվում է, թե այդ աշխատանքներին վերջ չկա: Վարդավառից հետո էլ եկավ հացահատիկը հնձելու ժամանակը:

Լուսանկարը` Ռուսլան Ալեքսանյանի

Այրող արև, կոմբայնի խլացուցիչ ձայն և իրար հետ վեճի բռնված գյուղացիներ: Իմ ընտանիքը նույնպես մտնում է այն ընտանիքների թվի մեջ, որոնք հացահատիկ են ցանել: Մեր հողերն այդքան էլ մեծ չեն՝ իրար հետ վերցրած՝ 10 հեկտարին մոտ: Ճիշտ է՝ միշտ չէ, որ առատ բերք ենք ստանում, բայց ինչպես գյուղացիներն են ասում՝ էլածից գոհ կլինեն:

Լուսանկարը` Ռուսլան Ալեքսանյանի

Առաջին օրվա հունձը լավ ստացվեց, կոմբայնավարը գրեթե ավարտել էր իր աշխատանքը, սակայն մութը վրա հասավ: Գիշերն էլ անձրև եկավ և հաջորդ օրը անհնար էր հունձ անել:

Լուսանկարը` Ռուսլան Ալեքսանյանի

Երկու օր անց հունձը նորից վերսկսվեց, սակայն այդ օրն էլ չավարտվեց, քանի որ կոմբայնավարն իրեն լավ չէր զգում: Հաջորդ օրը վերջապես ավարտվեցին այդքան ձգձգվող աշխատանքները:

Մի քանի շաբաթ առաջ Հայաստան էին ժամանել ՀԵԿ (Հայկական երիտասարդական կազմակերպություն) կազմակերպության ֆրանսիացի կամավորները: Նրանք իրենց ամառային հանգիստը անցկացրին մեզ մոտ՝ Լճաշենում: Ինչպես նրանք մեզ պատմեցին՝ Ֆրանսիայում անցկացվում է մեծ ընթրիք, որին մասնակցում են տարբեր խավերի մարդիկ (օրինակ՝ մեծահարուստներ, բարերարներ, ուսանողներ և նաև տարբեր ոլորտների մասնագետներ), կատարվում է դրամահավաք, և ընտրվում են Հայաստանի գյուղերից մի քանիսը, որտեղ կամավորները պետք է անցկացնեն դասընթացները: Այս անգամ ընտրվեց նաև մեր գյուղը: Ֆրանսիացի կամավորները աջակցեցին նաև սպորտդպրոցի վերանորոգման աշխատանքներին: Նրանց նպատակն էր՝ ծանոթացնել գյուղի երեխաներին Ֆրանսիայի մշակույթի հետ և նաև ծանոթանալ Հայաստանի մշակույթի առանձնահատկություններին: Նրանք մեզ ծանոթացնում էին ֆրանսիական ազգային երգերին, իսկ մենք, փորձելով հետ չմնալ, սովորեցնում էինք մեր ազգային պարերից մի քանիսը: Նրանց հատկապես դուր էր եկել «Թամզարան»: Ցանկացած հայկական երաժշտության ներքո պարում էին այդ պարը: Երեխաներից ոմանք սկսում էին ծիծաղել, իսկ պարի ուսուցիչը նրանց հայացքով սաստում էր, քանի որ մեր արած կամ ասած ինչ-որ անզգույշ արտահայտություն կամ պահելաձև կարող էր խիստ վիրավորել նրանց: Դե, հասկանում եք, իրենց մոտ մշակույթը ու կուլտուրան լրիվ ուրիշ է: Ֆրանսիացի երիտասարդները գյուղի երեխաների հետ անցկացնում էին տարբեր ժամանցային ծրագրեր, դասընթացներ, դիտում էին ֆիլմեր և այլն: Նույնիսկ արդեն անգիր էինք արել կամավորների անունները, չնայած նրան, որ բարդ էր դրանք արտասանելը, իսկ նրանք արդեն հայերեն բառեր էին սովորել մեզանից: Հաճախ լեզվի խոչընդոտի պատճառով իրար լավ չէինք հասկանում: Դպրոցում գերմաներեն ենք անցնում, իհարկե, լավ կլիներ, եթե ավելի լավ ուսումնասիրեինք անգլերենը, քանի որ այդպես կկարողանայինք ավելի լավ հասկանալ մեր օտարերկրացի ընկերներին: Սակայն լեզվի խոչընդոտը չխանգարեց նրանց հետ լավ ժամանակ անցկացնելուն: Նույնիսկ Ֆրանսիա-Լճաշեն ֆուտբոլային թիմեր ստեղծվեցին:

Արդեն նրանց գնալու ժամանակն էր, քանի որ ամառային հանգստի մյուս մասն էլ պիտի Լճափ համայնքում անցկացնեին: Մեր գյուղի երիտասարդներն էլ մի գեղեցիկ հրաժեշտի միջոցառում էին կազմակերպել նրանց համար: Արդեն շատ լավ ընկերներ էինք դարձել և, իհարկե, մենք կշարունակենք շփումը սոց. ցանցերի միջոցով: Մենք ձեռք բերեցինք նոր ֆրանսիացի ընկերներ, չնայած նրան, որ իրարից տարբերվում էինք թե՛ լեզվով, և թե՛ նախասիրություններով:

Ամառ է, շոգ: Քայլում եմ փողոցով՝ մայթերը եզերած խանութների, շենքերի, ավտոմեքենաների թափանցիկ ու կիսաթափանցիկ պատուհանների ու դռների վրա արտացոլանքս որսալով: Ահա, սա ես եմ, նիհար, մկան հայացքով, մի երկու քայլ այն կողմ էլի ես եմ, էլի ես (արդեն՝ զարմացած մկան հայացքով), էլի, 5, 6, 10, 15… Այստեղ մի բան այն չէ, շուտ-շուտ սկսեցին աչքերս ինձ գտնել՝ իրար հետևից շարված պատուհանների վրա: Մինչ ես «անջատված» կարագացնեի քայլերս, և նույն արագությամբ էլ ինձ կհետևեին պատուհանների վրա ծեփված արտացոլանքս ու ասֆալտին փարված ստվերս, աչքերս էլի բան հասցրեցին որսալ՝ «Եղեգնաձորի ավագ դպրոց» գրությամբ ցուցանակը: Մեր դպրոցին եմ հասել:

Բայց մեկ է՝ մի բան իսկապես այն չէ, չէ, ոչինչ էլ նորմալ չէ, կարծես աչքիս սովոր տեսարանը թերի է, կիսատ, չէ՞ր հասցրել նկարիչն այդ օրվա համար նախատեսված կտավը ավարտին հասցնել ինչ է: Է՜, էլի սկսեցի փիլիսոփայել, էս ինչ եմ խոսում, ուղղակի դպրոցի բակում վազող, կռվող ու հաշտվող, դպրոցի ճաղերից փախչելու ելք փնտրող, բրդուճի մեծությամբ իրար զարմացնել ջանող աշակերտները չկան: Կապույտ գլխարկով, կարճ հասակով ու հաղթողի հայացքով դպրոցի պահակ, մեր ասած՝ «բանտապահ», Երազ տատը չկա, չկա դասղեկիս ավտոմեքենան, որ միշտ նույն տեղը կայանված հլու-հնազանդ տիրուհուն է սպասում: Ախր, այստեղ մի ամբողջ կյանք է բացակա, մի ոգի, որը սև ու սպիտակ այս պատկերը կգունավորի: Դու էլ հիմա դպրոցի մոտով անցնելիս նույն սառնությունն ու դատարկությունը չե՞ս զգում, երբեք չեմ սիրել ամառային արձակուրդները:

Եթե ինձ մի քանի տարի առաջ հարցնեին՝ սիրում եմ դպրոցը, թե ոչ, ես կասեի. «Այո, իհարկե, բայց առանց ուսուցիչների», կամ միգուցե երկար մտածելուց հետո ավելի հարմար պատասխան գտնեի. «Այո, այնքան եմ սիրում, որ նրան մեծ հաճույքով ջերմություն կհաղորդեի, ուղղակի մի դույլ բենզին, լուցկի ու համարձակություն է պետք»: Վերջում էլ մի հրեշավոր վհուկի քահ-քահ ծիծաղով կծիծաղեի: Եթե ինձ մի քանի տարի առաջ հարցնեին, թե որ դասն եմ առավել սիրում, ես առանց երկար-բարակ մտածելու կպատասխանեի՝ վերջինը:

Եթե ինձ մի քանի տարի առաջ ասեին, որ դպրոցն իմ երկրորդ տունն է, ես կասեի. «Դե, ես իմ տունը ծախում եմ ու «խոպան» գնամ»: Եթե ինձ հարցնեին, թե ի՞նչ է դպրոցը, ես լաց կլինեի՝ հիշելով առավոտները մի կերպ արթնանալս, ուշացած դասի գնալս ու ճամփին ուղեղս լարելով՝ բազմաթիվ պատճառաբանություններ փնտրելս, կհիշեի այն հիմար զանգը, այն չէ, որ դասի ավարտն էր ազդարարում, այլ այն զանգը, որը կարծես աշակերտներին շղթայում էր, տանում նստեցնում դասի, այն զանգը, որին հաջորդում էին «Բարև ձեզ, երեխաներ, նստեք ու հանեք գրքերը» բառերը, ես այդ բառերն էլ էի ատում: Հատ առ հատ կհիշեի սինուս-կոսինուսախառը երազները, որ երկրաչափության դասին քնելիս էի տեսնում:

Իսկ հիմա եթե հարցնեն, թե ինչ է դպրոցը, ես մի բան կպատասխանեմ. «Դպրոցն առանց չարություն անող աշակերտների, առանց անժպիտ ու կոպիտ ուսուցիչների նույնն է, ինչ մարդն առանց երիկամների. աղքատ է»: Դե, լավ, կատակեցի, աշակերտներն ու ուսուցիչները դպրոցի սիրտն ու երակներն են, մեկը մյուսի հետ կապված, առանց մեկը մյուսի՝ անհնար:

Վերջերս շատ եմ սկսել սիրել դպրոցս, ազնիվ խոսք, չնայած՝ միայն դպրոցը չէ, որ նոր եմ սկսել արժեվորել: Ես սիրում եմ դպրոցի եռուզեռը, «ձանձրալի» ու ամեն օր կրկնվող առօրյան, մի՞թե կախարդանք չէ. դեռ շատ փոքր հասակում ընկնում ես մի դատարկ սենյակ, որը քեզ նման ու միևնույն ժամանակ, քեզնից շատ անգամ տարբեր երեխաների հետ 12 տարի սիրով ու ընկերությամբ ես պատում: 12 տարի կիսում եք մի դասասենյակ, մի գրատախտակ, մի ժամացույց, մի նստարան և, որ ամենակարևորն է՝ մի «շտրիխ»: Միասին 12 տարի չարություն եք անում, կռվում, հաշտվում, դասերից առանց պատճառի փախնում ու միասին էլ ինչ-որ էքստրահիմար պատճառներ մոգոնում, միասին եք գրում բոլոր ստուգողականները, իրար արագ-արագ էջերն եք ասում՝ թե որ հարցը որտեղից պետք է արտագրել, միասին եք ուտում այն մի տուփ աղի ձողիկը, կամ այն մի տուփ չիփսը, որը ձեզնից մեկն է առնում բուֆետից: Միասին եք դասի ժամանակ արագ-արագ գրում տնայինները, որ «երկուս» չստանաք, միասին եք շատ պատահաբար կոտրում սեղաններն ու աթոռները, շատ անգամ՝ նաև պատն ու պատուհանները: Իսկ հետո միասին եք լսում վերջին՝ լավ, թե վատ զանգն ու միասին էլ լքում դպրոցը՝ փոքր մանչուկներից հասուն մարդկանց վերածված (չէ, լավ, մեզանից շատերը նույն «ջրիկը», չարաճճին ու մանկամիտն են մնում՝ հետո ինչ, որ մեծահասակների կյանք են մտել): Լքում են՝ գիտելիքներով ու անթիվ-անհամար հուշերով զինված:

Երբեք չեմ սիրել ամառային արձակուրդները…

Լուսինը երկնքում արդեն երևում էր, երբ դուրս եկա դասից ու նստեցի առաջին պատահած տաքսին:

-Ազա՞տ եք:

-Իհարկե, ո՞ւր ենք գնում:

-«Սասունցի Դավիթ» կայարան:

Ողջ ճանապարհին նայում էի երկրի ամենամերձավոր արբանյակին՝ լուսնին, որն այդ օրն արտասովոր գեղեցիկ էր: Տեսնես՝ այսօր ի՞նչ է թաքցնում լուսինն իր հակառակ կողմում: Մտորումներս կշարունակվեին, եթե վարորդը չսկսեր բողոքել:

-Մեկը լիներ էդ Սուրենյանի ձեռքից պուլտը վերցներ: Այ մարդ, խաշեց: Չի կարելի, չէ: Իրեն ի՞նչ կա, հիմա օդափոխիչը միացրել, նստել՝ եղանակն ա փոխում:

-Պապի ջան, դե Սուրենյանը ի՞նչ մեղք ունի: Եղանակն ինչպես փոփոխվում է, այդպես մեկնաբանում է,- ծիծաղելով պատասխանեցի ես:

-Յա, լավ ա ասիր: Թե չէ՝ չգիտեինք: Էդ դուք «շուստրի» քանի՞ քույր եք:

-Մի քանի:

-Լավ, էս շոգը հերիք չէր, հիմա էլ «Հոլին»: Էն «Հելոինն» ու «Սուրբ Վալենտինը» «դորդուբեշ արեցինք», հիմա էլ «Հոլի»: Սենց, որ գնա, հայկական տոները կվերանան:

-Չեն վերանա, պապի՛կ ջան: Ես էլ եմ դեմ «Հելոուինին», բայց եկեք «Սուրբ Վալենտինին» մի՛ քննադատեք: Սիրում եմ այդ տոնը:

-Յա, էդ ինչի՞ որ: Մեր Սուրբ Սարգիսը թողած, «խալխի» տոնն ես սիրո՞ւմ:

-Ես «խալխի» տոները չեմ սիրում ու դեմ եմ, որ նշվում են մեր երկրում: Բայց ես ծնվել եմ «Սուրբ Վալենտինի» մոտակա օրը: Ճիշտ է, անունս Վալենտին չէ, բայց Վալենտինա են դրել միայն այդ պատճառով:

-Հիմա որ «Սուրբ Սարգսին» ծնվեիր, անունդ Սաքո էին դնելո՞ւ,- կատակեց պապիկը:

-Պապի ջան, որ վերածնվեմ «Սուրբ Սարգսին» տղայի կերպարով, կորոշենք: Հնարավոր է, ինչի՞ չէ:

-Ասում էիր, դուք տենց «շուստրի» քանի՞ քույր եք:

-Ասացի, պապի ջան: Մի քանի: Մի քանի:

-Է՜հ, «խակ» ես, քո տարիքին էի, երբ «Սուրբ Վալենտինի» օրը եղնիկիս գտա:

-Ու չամուսնացաք, չէ՞, որովհետև դեմ էիք «Սուրբ Վալենտինին»:

-Ամուսնացանք: Որ սերը գալիս ա, չի հարցնում, թե որ օրն եք ծանոթացել: Սրտին չես հրամայի: Գիտե՞ս ինչ լավ բան ա սերը:

-Չէ հա, էս կյանքում ավելի կարևոր բաներ կան: Ի՞նչ սեր: Դրա տեղը, որ համալսարան ընդունվեիք, տարիներով սովորեիք, հիմա տաքսու վարորդ չէիք լինի, չէ՞,- փորձեցի սրամտել ես:

-Տո, գիտե՞ս, ես ռուսաստաններն ինչ բիզնեսներ եմ ունեցել: Էնքան համալսարաններ եմ ավարտել, որ էսօր, եթե հաշվես, չես վերջացնի: Հո ես ողջ կյանքս պապի չե՞մ եղել: Սերը լավ բան ա, եթե փոխադարձ ա: Հանկարծ միակողմանի չսիրես, թե չէ շատ կտանջվես: Մարալիս միակողմանի էի սիրում, բայց հետո եղնիկիս գտա: Փառք Աստծո, 4 երեխա, 7 թոռ ունեմ:

-Աստված պահի:

-Ապրես, բալի՛կ ջան: Քեզ էլ թող Աստված ժպիտ նվիրի: Թե չէ, հո դա էլ փողով չի:

-Է՜հ, պապի ջան: Ես ժպիտ ունեմ, ուղղակի, որ սկզբից սկսեցիք բողոքել երկրից, ժպիտս մոռացա լուսնի վրա:

-Հասանք,- վերջապես ժպտաց պապիկը:

-Շնորհակալ եմ, շա՜տ: Վերցրեք:

-Չէ, էդ պահի մոտդ, մի քիչ էլ վրան կավելացնես, կգնաս լուսին՝ ժպիտդ բերելու:

Ժպտացի: Գումարը դրեցի նստատեղին ու լուռ դուրս եկա:

Ա՜խ, ինչ լավն են մեր պապիկները, անգամ եթե բողոքում են:

Մի օր քեռիս խոստացավ, որ խորոված կպատրաստի: Հացի ժամին նկատեցինք, որ մեքենայի անվադողն է վերանորոգում: Նրա կինը հարցրեց.

-Վարդան, խորովածի կրակը չե՞ս վառում:

-Ուզում ես խորոված ուտես՝ արա ու կեր, ես ժամանակ չունեմ:

Հարսիկս ասաց.

-Չի անում, թող չանի, ես կանեմ: Ասաց ու անցավ գործի: Միսն ու կարտոֆիլը կտրատեց, համեմեց ու դրեց մի կողմ, սալորից թթու կոմպոտ պատրաստեց, նաև՝ ամառային աղցաններ:

Հետո իջավ բակ, մանղալը դրեց հարմար տեղում, ցախը բերեց, կրակը վառեց ու ասաց.

-Վարդան, կրակին կնայես, ես գնում եմ միսը շամփրեմ:

Քիչ հետո շամփուրները ձեռքին իջավ ցած ու միսը դրեց կրակի վրա:

-Դե տես, հեսա ինչ խորոված եմ անելու,- ասաց հարսիկս:

-Արա, արա, տեսնեմ՝ էդ ինչ տես անի:

Խորովածն արդեն պատրաստ էր, ու հարսիկս բոլորին կանչեց սեղանի մոտ:

Ամեն ինչ շատ համեղ էր ստացվել, բոլորին շատ դուր եկավ, մանավանդ՝ քեռուս: Ու քեռիս ասաց.

-Սրանից հետո խորովածը դու ես անելու,- ասաց ու ծիծաղեց: