Ամենօրյա կյանք խորագրի արխիվներ

Ճանաչի՛ր ինձ

«Ցանկացած երեխա հատուկ է, և այս աշխարհի յուրաքանչյուր փոքրիկ իր հետ հատուկ մի բան է բերում կյանք: Սակայն, շատ հաճախ մենք ենք սահմանափակումներ ունենում և չենք կարողանում հասկանալ, թե հատուկ կարիքներ ունեցող երեխաները ինչ յուրահատուկ գծեր կարող են ունենալ…»,- Երեխաների իրավունքների պաշտպանության օրը իր խոսքում նշեց Հայաստանում ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի ներկայացուցիչ Տանյա Ռադոչայը:

Հունիսի մեկը երեխաների ամենասիրելի օրն է, տարվա այն յուրահատուկ օրը, երբ ամեն փոքրիկ բոլորից առավել ունի լիարժեք երջանիկ լինելու հնարավորություն: Չնայած նրան, որ միայն մեկ օրը բավական չէ, բայց հունիսի մեկը ևս մեկ առիթ է անդրադառնալու երեխաների իրավունքների պաշտպանությանը, և հատկապես նրանց, ովքեր ամենից առավել ունեն դրա կարիքը:

Հատուկ կարիքներ ունեցող երեխաների իրավունքներին էին անդրադարձել նաև Dasaran կրթական ծրագիրը, UNICEF-ը և Հայաստանում ԱՄՆ-ի դեսպանատունը: ՄԱԿ-ի հայաստանյան գրասենյակում նրանք հավաքվել էին՝ ներկայացնելու «Իմ ընկեր Ավգուստը» օնլայն խաղը և ամփոփելու «Ճանաչի՛ր ինձ իմ ունակություններով» նկարչական մրցույթը: Թե՛ մեկը, թե՛ մյուսը նվիրված էին հաշմանդամություն ունեցող երեխաների իրավունքներին:

ԱՄՆ փոխդեսպանը միջոցառման ընթացքում նշեց, որ ՀՀ Կրթության և գիտության նախարարության հետ նպատակ ունեն մինչև 2025 թվականը Հայաստանի բոլոր դպրոցներում ապահովել ներառական կրթության համար անհրաժեշտ պայմաններ, ինչին մեծապես օգնում է նաև Dasaran-ի «Նոր Սերնդի դպրոց» ծրագիրը: Ռաֆիկ Մանսուրը նշեց նաև, որ ամենևին էլ կապ չունի երեխան հաշմանդամ է, թե ոչ. նա իրավունք ունի լիարժեք կրթություն ստանալու:

Շնորհանդեսում ներկայացվող «Իմ ընկեր Ավգուստը» խաղի հիմքում Ռ․ Ջ․ Պալացիոյի «Հրաշքը» և «Ջուլիանան» գրքերն էին, իսկ խաղի հերոսը՝ Ավգուստը՝ «Հրաշքը» գրքի հաշմանդամություն ունեցող հերոսը:

Dasaran կրթական ծրագրի հիմնադիր տնօրեն Սուրեն Ալոյանը, շնորհավորելով ներկա և աշխարհի բոլոր փոքրիկներին՝ ամենաուրախ տոնի կապակցությամբ, նշեց, որ մրցույթի և խաղի հիմնական նպատակը հաշմանդամություն ունեցող երեխաների նկատմամբ հանդուրժողականության և կրթական հավասար հնարավորություններ ունենալու գաղափարի ամրապնդումը և տարածումն է.

«Խաղը դեռ փորձնական շրջանում է, սակայն ուրախությամբ պետք է նշեմ, որ արդեն իսկ մոտ քսաներեք հազար աշակերտներ փորձել են իրենց ուժերը:

Աբովյանը սկաուտների հետ

Լուսանկարը՝ Արման Արշակ-Շահբազյան

Լուսանկարը՝ Արման Արշակ-Շահբազյան

Հունիսի մեկն այն հաշված օրերից մեկն է, երբ Աբովյանում աշխուժություն կա, ամբողջ քաղաքում կտեսնեք երեխաների իրենց ծնողների հետ, իսկ քաղաքի հրապարակում իրար են խառնվում երեխաների ուրախ տրամադրությունը, ծնողների երջանիկ ժպիտները:

Լուսանկարը՝ Արման Արշակ-Շահբազյան

Լուսանկարը՝ Արման Արշակ-Շահբազյան

Այս տարի, ինչպես միշտ, ես կրկին շտապում էի քաղաքի հրապարակ, բայց  այս տարի ոչ թե պարզապես իբրև երեխա, այլ Աբովյանի սկաուտների միավորման սկաուտ: Մի խումբ երեխաներ հավաքվել էին սկաուտական  միավորման շուրջ, հետաքրքրվում էին նրանց ծավալած գործունեությամբ: Երեխաներին զարմացնում էին այն հետաքրքիր խաղերը, որոնք կազմակերպվում էին իրենց համար: Իսկ ծնողները ուրախանում էին, որ դեռ կա մի կառույց, որը կրթում է երեխաներին և դարձնում նրանց օրը հետաքրքիր:

Լուսանկարը՝ Արման Արշակ-Շահբազյան

Լուսանկարը՝ Արման Արշակ-Շահբազյան

Սկաուտական միավորումը երեխաների օրը դարձրեց հետաքրքիր ու գիտելիքներով լի: Նրանք սովորեցին, թե ինչպես վրան տեղադրել, խաղացին մի շարք հետաքրքիր ու հայկական հին խաղեր, ձեռք բերեցին գիտելիքներ սկաուտության մասին: Եվ երեխաներից շատերի մեջ առաջացավ ցանկություն համալրելու սկաուտների շարքերը:

Լուսանկարը՝ Արման Արշակ-Շահբազյան

Լուսանկարը՝ Արման Արշակ-Շահբազյան

Հունիսի 1–ը թանգարաններում

Լուսանկարը՝ Սվետլանա Դավթյանի

Լուսանկարը՝ Սվետլանա Դավթյանի

Հունիսի 1-ն ինձ համար ամենասիրելի և կարևոր տոներից է, որովհետև իմ տոնն է: Թեքեյան մշակութային կենտորը, որը հաճախ է կազմակերպում էքսկուրսիա Երևանի տարբեր վայրեր, այսօր ևս պատրաստել էր անակնկալ: Ներկա էին հանրապետության բոլոր Թեքեյանի անունը կրող դպրոցների երեխաները և ուսուցիչները:

Լուսանկարը՝ Սվետլանա Դավթյանի

Լուսանկարը՝ Սվետլանա Դավթյանի

Այցելեցինք Երևան քաղաքի պատմության թանգարան: Իրական հրաշք վայր, որտեղ ձեռք բերեցինք բավականին շատ գիտելիքներ, մրցույթ խաղ տեղի ունեցավ, որտեղ ստուգում էին մեր գիտելիքները: Եվ երկու թիմեր՝ այդ թիմերից մեկը մեր դպրոցինն էր, ստացանք շնորհակալագրեր ակտիվ մասնակցության համար:

Լուսանկարը՝ Սվետլանա Դավթյանի

Լուսանկարը՝ Սվետլանա Դավթյանի

Տեսանք սեպագիր արձանագրություն թանգարանի բակում, հնագույն հայկական հագուստներ, զենքեր, կահ-կարասի և ամենագեղեցիկը՝ Էրեբունի-Երևանի մանրակերտը: Հաջորդ վայրը դա Հայաստանի ազգային պատկերասրահն էր: Եվս մեկ գեղեցիկ վայր, որտեղ կարող ես շատ գիտելիքներ ձեռք բերել արվեստի բնագավառից: Կրկին մրցույթ խաղ, որտեղ մնջախաղի միջոցով գուշակում էինք հայ արվեստի տարբեր բնագավառների ներկայացուցիչների դիմանկարները:

Լուսանկարը՝ Սվետլանա Դավթյանի

Լուսանկարը՝ Սվետլանա Դավթյանի

Շնորհակալություն բոլորին, ովքեր մեզ համար օրը տոն դարձրեցին:

Լուսանկարը՝ Սվետլանա Դավթյանի

Լուսանկարը՝ Սվետլանա Դավթյանի

Հանրապետական շաբաթօրյակ Գեղարքունիքի մարզի Զոլաքար և Լճաշեն գյուղերում

Inesa Zohrabyan aragacotn

Եթե պարապ մնալ չես սիրում

Չորեքշաբթի է: Շատերի համար սովորական աշխատանքային օր է, իսկ մեր տանեցիների համար այն օրն է, երբ ամբողջ օրը կարող են տեսնել ինձ:

Երևի հասկացաք, որ մյուս օրերին ազատ չեմ ու քիչ եմ տանը լինում: Լինում եմ, բայց դաս եմ սովորում, քիչ եմ ժամանակ անցկացնում ընտանիքիս հետ: Ես մասնակցում եմ IMPACT երիտասարդական ծրագրին, շահերի պաշտպանության ծրագրին, աշակերտական խորհրդի նախագահն եմ ու ծրագիր ենք անում, անգլերենի խմբակի եմ հաճախում, TEDxKidsYerevan 2017 ի խոսնակ եմ, ու էլի շատ սեմինարների ու դասընթացների եմ մասնակցում, ու այս ամենի մասին ու նաև ինձ հետ կատարվող շատ բաների, գրում եմ էստեղ:

Շատերն են հարցում՝լավ, ո՞նց ես հասցնում: Ասեմ՝ ես էլ չգիտեմ, թե ոնց: Բայց սիրում եմ զբաղված լինել, չեմ սիրում պարապ մնալ, ուզում եմ միշտ մի բան սովորել կամ մի լավ բան անել: Դու էլ կարող ես:

Թանգարանների գիշերը Դսեղում

Եթե մեր գյուղի երիտասարդների շրջանում հարցում անցկացնեք, հարցնելով, թե որն է տարվա ընթացքում իրենց ամենասիրած իրադարձությունը, ծննդյան օրվան ու Նոր տարվան գուցե հաջորդի «Թանգարանների գիշեր»-ը: Նախ, մի քիչ պատմեմ միջոցառման մասին. 2005 թվականից Հայաստանը միացել է «Թանգարանների գիշեր» համաեվրոպական միջոցառմանը, որը սովորաբար անցկացվում է մայիսի 18-ին նշվող Թանգարանների միջազգային օրվան հաջորդող ամենամոտ շաբաթ օրը՝ Եվրախորհրդի, ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի և ԻԿՕՄ-ի հովանավորությամբ:

1977 թվականից ի վեր այն իր շուրջն է համախմբում  5 մայրցամաքների 30 հազար թանգարանների և կոչ անում  ամեն տարվա ընտրված խորագրով իրականացնել միջոցառումներ: Այդ օրը թանգարանները բաց են լինում մինչև կեսգիշեր, իսկ 18:00-24:00-ն ընկած ժամանակահատվածում մուտքն անվճար է: Այս տարի խորագիրը կրում էր «Ցավոտ պատմություններ. դժվար պատմելին թանգարաններում» վերնագիրը, Դսեղի Թումանյանի տուն-թանգարանն էլ որպես թեմա գրողի տասներկու անդամից բաղկացած ընտանիքն էր ընտրել (նրա 4 տղաներն էլ շուտ են մահացել, մեկը կորել է Վանում, մյուսները դարձել Խորհրդային Միության ռեժիմի զոհը):
Կատարվող միջոցառումների էությունը երեխաների միմյանց հետ շփումն է, Թումանյանի մասին գիտելիքների ավելացումը, հին խաղերի վերհիշումն ու նոր խաղերը՝ հինը հիշեցնելով, ներկայացնելը: Եվ որ ամենակարևորն է, կարելի է մինչև ուշ երեկո մնալ թանագարանում  ու նրա բակում: Ես էլ ամենավերջինն եմ տուն գնում, դե թանագարանին մոտ ապրելն էլ իր առավելությունն ունի: Համաեվրոպական այս միջոցառման մեջ լավ է նաև այն, որ գործում է Եվրոպայի բոլոր հետաքրքիր թանգարաններում:

Եթե դեռ չեք եղել Դսեղում, ու չգիտեք՝ երբ գալ, ապա խորհուրդ եմ տալիս առանց մտածելու այցելության օր ընտրել «Թանգարանների գիշերը»:

davit aleqsanyan

Այս մեկը իսկական էր

Գրում եմ հերթական նյութերիցս մեկը, բայց այս անգամ ոչ թե գաղտնի աշխատասենյակումս՝ սարի վրա, իմ բացատում, այլ անկողնու մեջ պառկած ու տաք թեյով լի բաժակն էլ կողքս։

Որ ճիշտն ասեմ, ես չեմ էլ գնում աշխատասենյակս։ Նախ, նրա համար, որ անձրևներ են, և երկրորդ, խոզ էլ չունենք, որ տանեմ էնտեղ պահելու։ Մի հիվանդություն տարածվեց գյուղում, և մեր խոզերը սատկեցին:

Քանի որ խոսք գնաց անձրևից, ասեմ. այսօր Բաղանիսում լավ անձրև ա եկել։ Այս մեկը իսկական անձրևներից էր։

Իսկական ասելով նկատի ունեմ, որ ամպը էնպես էր գոռում, որ փոքր եղբայրս վախից մտնում էր մահճակալի տակ։

Դասի նստած էինք և լսվեց առաջին կաթկթոցի ձայնը։ Մտքումս ասացի՝ երանի լավ անձրև գա։

Չէ, չէ, անձրև ես այդքան էլ չեմ սիրում։ Ուղղակի նրա համար ասացի, որ չգնանք անասուններին արածեցնելու։ Անասունները պահելուց, երբ անձրև է գալիս, ամենաքիչը կարող ես հիվանդանալ։ Լավ, չեմ ուզում շատ խոսել։ Հետո դրա մասին կպատմեմ անպայման։

Ու այդպես էլ եղավ. էնպիսի անձրև եկավ, որ դպրոցից մինչև հասա տուն, ջուր էի։

Մի կողմից էլ մտածում եմ՝ լավ չեղավ, որ էսքան անձրև եկավ։ Չենք կարողանալու ֆուտբոլ խաղալ։ Հա, մեկ էլ մոռացա ասել. սահմանին ամեն բան հանգիստ է։

Էս մի նյութս էլ մի քիչ կարճ պատմեց Բաղանիսում տիրող իրավիճակի ու եղանակի մասին:

lida armenakyan

365 սև ու սպիտակ օրեր (Մաս 1)

Հունվարի 1. Բարև, հարգելի «ընկերս»: Շնորհավորում եմ Ամանորդ: Հուսով եմ` ինձ չես մոռացել…

Հունվարի 2. Բարև: Քեզ գրում եմ հեռու հեռուներից, ուր կիլոմետրերի օվկիանոս է տիրում: Չգիտեմ նամակս ստացել ես, թե չէ: Պատասխան նամակ չստացա. Կարծում եմ, տեղ չի հասել: Դե, փոստատարս հիվանդ էր: Ինչևէ: Նոր Տարիդ էի շնորհավորում:

Հունվարի 3. Բարև: Փոստատարս երևի շատ ծանր է տանում հիվանդությունը: Վաղը այցի կգնամ: Կգնամ կարկանդակներով, որ շուտ կազդուրվի ու նամակներս քեզ հասցնի: Որ ես էլ քեզնից նամակներ ստանամ ու ինձ պետքական զգամ:

Հունվարի 4. Բարև: Փոստատարիս տանից եմ գալիս: Ինչպես խոստացել էի, այցի էի գնացել: Հինգ օրից կանցնի գործի, մինչ այդ նամակները տաք-տաք կպահեմ իմ տանը, իմ գրկում, իմ մտքում կամ ուր սիրտս կամենա:

Հունվարի 5. Քանի փոստատարս հիվանդ է, նամակներն ինքս պիտի փոստ հասցնեմ: Ինքդ էլ գիտես` մեր տնից ինչ հեռուէ: Ազատ ժամանակ էլ չունեմ, որ այդքան գնամ, բայց քանի որ նամակներս քոնն են ու քեզ են հասցեագրված, չունեցածս ազատ ժամանակն էլ կգտնեմ, չգտնեմ էլ` կստեղծեմ: Հաստատ:

Հունվարի 6. Բարև: Ամեն օր գրում եմ հասցես, հետո հասցեդ, որ գուցե պիտի իմ հասցեն էլ դառնար, լիներ, բայց վաղուց երևի ուրիշինն է դարձել: Ու ցավով եմ նշում, թե ուրիշինն է: Բայց համակերպվում եմ, ինձ համոզում եմ, որ էլ քեզ չեմ… Դե լավ, մոռացիր: Չնայած դու արդեն մոռացել ես, մնում է՝ ես մոռանամ: Կմոռանամ, եթե թույլ տաս: Թույլ չես տալիս ու ոչ էլ հանգիստ ես թողնում մտքերս, ինձ…


 Հունվարի 7. Բարև: Արդեն 7-րդ օրն է նույն «բարև»-ով եմ սկսում: Նույն անպատասխան բարևով, բայց նույն ջերմությամբ: Զարմանալի է, որ քաղաքիս սառնությունը իմ մեջ եղած ջերմությունը չի տարել, իրենով չի արել: Թողել է ինձ, թողել է քեզ: Կամ միայն ինձ…

Հունվարի 8. Բարև: Ցուրտ է: Մրսում եմ: Վառարանն ու տաք ծածկոցներն էլ չեն օգնում: Ոչ էլ տաք թեյը: Պատկերացնու՞մ ես: Իմ սիրած տաք թեյն անգամ չի օգնում: Ասում եմ՝ ցուրտ է: Լսու՞մ ես: Առաջ, երբ ասում էի՝ ցուրտ է, երբ մի թեթև քամի էր լինում, անմիջապես գրկում էիր, ձեռքս բռնում, վերարկուդ կամ իմ սիրած վանդակավոր վերնաշապիկդ առաջարկում: Հիմա ուրախ կլինեի, որ այս ամենից գոնե միայն այն վանդակավոր վերնաշապիկդ առաջարկեիր: Այն, որ լցված էր կյանքի գույներով, դե այն, որ քեզ շատ էր սազում: Հենց այն, որի մի անկյունում ասեղնագործած մի փոքրիկ հատված կար, որտեղ անվանս առաջին տառն էր գրված. արդեն չեմ հիշում՝ իմ, թե հենց քո թեթև ձեռքով….

Հունվարի 9. Բարև: Գիտե՞ս, վերջապես կատու եմ պահում: Իմ մենակության ընկերն է ու քո բացակայության արդյունքը: Երբ ինչ-որ տեղս ցավում է, արագ գալիս ու տեղավորվում է ինձ մոտ, հետո տաքացնում, մլավում, շոյում: Մի ժամանակ կար, երբ ցավող տեղս դու էիր բուժում: Հիմա սիրտս է ցավում, ու կատուն ինչքան էլ տաքացնի ու ինչքան էլ փորձի, ցավը չի անցնի: Հիմա սիրտս է ցավում: Ափսոս, շատ հեռու ենք: Հեռու ենք: Ափսոս:

Հունվարի 10. Բարև: Քեզնից հետո միակ բանը, որ չփոխվեց իմ կյանքում,երաժիշտ մնալս է: Երգեր եմ գրում, կատարում, գործիքավորում: Թե մի ժամանակ հանդիսատեսս միայն դու էիր ու մեր գունավոր տան ջերմ պատերը, հիմա մեծ բեմերն ու դահլիճներն են, բայց մութ ու մռայլ, տխուր ու ամպամած: Տխուր է: Ես մեր գունավոր տան ջերմ պատերն եմ ուզում ու մի լուսաշող գրկախառնություն, որպես պարգևատրում:

Հունվարի 11. Բարև: Այսօր շատ բան չեմ գրում: Միայն տեղեկացնեմ, որ համերգ ունեմ, որտեղ մեր գրած երգով պիտի ներկայանայի, բայց վերջին պահին որոշումս փոխվեց, որովհետև պատրաստ չէի ներսիս կատարվածը դահլիճի գորշ պատերի ու անտարբեր մարդկանց հետ կիսել: Բայց չէ, չմտածես` դժգոհում եմ, չեմ դժգոհում, հանդիսատեսս շատ լավն է, պարզապես այդ հարյուրների մեջ այն մեկի պակասը զգացվում է: Ես զգում եմ:

Հունվարի 12. Բարև: Համերգը հիանալի անցավ: Դահլիճը ցնծությամբ ընդունեց: Գիտե՞ս, այնտեղ էր նաև այն արևաշող, արևադեմ աղջիկը`Արփին: Համերգիս ծաղիկներով էր եկել` իմ սիրած երիցուկներով, շոկոլադով ու մի ջերմ ժպիտով: Ամուր գրկեց, ու միասին գնացինք սրճելու, թեև սովորությանս համաձայն թեյ խմեցի: Կարոտել էի: Քեզ էլ վաղուց չեմ տեսել: Կարոտել եմ: Կարոտել ենք… Չէ, չէ, կարոտել եմ:

Հունվարի 13. Բարև: Այսօր աշխատանքից կրկին ուշացել էի: Երևի հիշում ես, որ ուշանալը թուլությունս է: Ուշանում էի դասերից, պարապմունքներից, կինոյից, թատրոնից, ամեն ինչից: Հա: Անգամ մեր հանդիպումներից էի ուշանում, որ ամենասպասվածն ու ամենակարևորն էին ինձ համար: Առաջներում ուշանում էի չգնահատելով ժամանակը: Հիմա նոր եմ գիտակցում կորցրածս րոպեների արժեքը: Ախ, թե հիմա էլ առաջվա պես լիներ, միայն թե չուշանայի ու քեզ հետ ավելի երկար մնայի: Լավ: Հիմա արդեն ուշ է ու պիտի գնամ: Առայժմ միայն էստեղից եմ գնում:

Հունվարի 14. Բարև: Այսօր չգիտեմ` ինչու, հանկարծ հիշել էի, թե ոնց չպայքարեցիր ինձ համար ու գնացիր: Ոչ մի քայլ չձեռնարկեցիր կողքիս մնալու համար: Մինչև հիմա չեմ ընկալում, թե ոնց կարողացա ամեն դեպքում քեզ հասկանալ: Չնայած ինչի եմ զարմանում. ես միշտ հասկացել եմ քեզ:

Հունվարի 15. Բարև: Երկու շաբաթ է՝ գրում եմ: Իմ կյանքից եմ պատմում: Չգիտեմ էլ՝ հետաքրքիր է, թե չէ: Արդեն չգիտեմ էլ՝ կարդում ես, թե չէ: Կարևոր էլ չէ (երևի): Կարևորը գիտեմ, որ երկրի մի անկյունում մեկը կա, ում կարող եմ օրվա կատարվածը պատմել: Ոչ մի անգամ չես պատասխանում: Համակերպվել եմ: Ինչպես համակերպվեցի այն ժամանակ, երբ գնացիր: Բայց արդյո՞ք համակերպվել եմ: Բայց ամեն անգամ մի նոր պատճառ եմ գտնում, հորինում ինձ համար, որ շատ չտխրեմ:

Հունվարի 16. Բարև: Հուսով եմ չես մոռացել` ինչ օր է: Տարիներ առաջ այս օրը առաջին անգամ ասացիր, որ սիրում ես ինձ, սիրում ես, ու ինչպես իմ սիրելի Փոքրիկ Իշխանն էր ասում` պատասխանատու ես ինձ համար…

Հունվարի 17. Բարև: Ինչպես տեսնում ես, իմ պատասխանատվությունը չի կորել քո հանդեպ: Անընդհատ գրում եմ՝ սպասելով, որ կարող է ինչ-որ մի հրաշքով պատասխանես: Չես պատասխանում: Դե կյանքդ հո կանգ չառա՞վ ինձնով: Բայց այ քեզնով կանգ առավ իմը: Հետո ինչ, որ չնկատեցիր: Գուցե կանցնի ժամանակ, ու ես էլ չեմ նկատի:

Հունվարի 18. Բարև: Ո՞նց ես: Առաջ պատասխանում էիր.
 – Ես քեզ ունեմ, դու կողքիս ես` լավ եմ: 
Իսկ հիմա՞: Հիմա ի՞նչ է փոխվել: Հա: Հիմա ես չկամ, բայց դու էլի հաստատ լավ ես: Շատ լավ ես: Կյանքդ այդ «լոնդոններում» չի կարող վատ լինել: Ի՞նչ: Ո՞վ ասաց, է: Ես չեմ դժգոհում իմ այս հայաստանյան կյանքից: Հիմա շտապում եմ: Պիտի Արփիին տեսնեմ: Ու արդեն հինգ րոպե ուշացել եմ: Սովորական բան է, ու նորություն չէ:

Հունվարի 19. Բարև: Այսօր պիտի ներես ինձ: Շատ գործեր ունեմ ու չեմ հասցնում: Երևի շատ կուրախանաս տեսնելուն պես, որ այս մեկը երկտող է ուղղակի և ոչ ինքնակենսագրական նամակ:

Հունվարի 20. Բարև: Կներես, որ երեկ ոչինչ չասացի: Հիշում եմ, որ առաջներում ասում էիր, թե միայն կարևորներից ենք ներողություն խնդրում, որովհետև թանկ են ու պետք են մեզ: Թե մի թեթև նեղված լինեի ասածներիցդ կամ արարքներիցդ, միանգամից, էն մեր սիրուն այգուց, քո ձեռքով պռճոկած ծաղիկներով գալիս էիր ու.
- Ես` քո ճերմակ ձիով արքայազնս, ներողություն եմ խնդրում դաշտի այս ծաղիկներով, մի ջերմ գրկախառնությամբ ու մի (ինչպես կուզես անվանիր, ու թող տաք բառերն էլ մնան ինձ) համբույրով: 
Այդ ամենից հետո միակ բանը, որ մնում էր անել, քեզ պինդ գրկելն ու բաց չթողնելն էր: 
Բայց թողեցի…

Հունվարի 21. Բարև: Հիմա կասես՝ արդեն քսան օր է, բարևում եմ ու ոչ մի անգամ հաջողություն չեմ մաղթում: Չէ: Որոշել եմ: «Հաջողություն» կասեմ այն ժամանակ, երբ պատրաստ կլինեմ, երբ համակերպված կլինեմ այն վերջին, որ ասես եկել է ու չի ուզում գնալ: Մենակ չի թողնում: Չի լքում ինձ:

Հունվարի 22. Բարև: Մեզ մոտ լավ ցուրտ է, գիտե՞ս: Իսկ քեզ մոտ արև կա: Գոնե մի կտոր արև ծրարիր ու ինձ ուղարկիր, մի քիչ տաքանամ: Մի: Կտոր: Արև:

Հունվարի 23. Բարև: Այս ցուրտ օրով փողոց դուրս եկա, որ տեսնեմ, թե ինչ են անում ճուտիկները դրսում, որովհետև հենց իրենց ձայնից ոգեշնչված էի դուրս եկել: Շոկոլադներ էի տարել: Էլ էն խոզը չեմ, մեկ-մեկ շոկոլադներս կիսում եմ: Առաջ էր, որ.
- Դու ունես 5 կոնֆետ: Որքա՞ն կմնա, եթե ես մեկը խնդրեմ:
- Հինգ: 
Հիմա ուրիշ է ամեն ինչ, ու երևի ուրիշ եմ ես: Ուրիշ ես եմ: Ուրիշ:

Հունվարի 24. Բարև: Երաժշտական ճաշակդ էլ ես փոխե՞լ: Դե, մարդկանց հանդեպ, որ ճաշակդ փոխվել է, պարզ զգացվում է: Անզեն աչքի բան է: Իսկ իմ ճաշակները էդպես էլ չփոխվեցին: Ուղեղումս մեկն ասում է. 
- Cause all of me loves all of you… 
Առաջ էլ էր ասում: Հիմա էլ է ասում: Երևի միշտ է ասելու: Երևի:

Հունվարի 25. Բարև: Այսօր հունվարի 25-ն է: Հուսով եմ չես մոռացել՝ ինչ օր է: Չնայած մոռացած չլինեիր, գուցե զանգ տայիր գիշերվա տասներկուսին, բոլոր այն տարիների նման կամ գոնե գրեիր… Հա, ծնունդս է: Էլի ծնվել եմ…
Ամենավատ ծնունդս է…

Հունվարի 26. Բարև: Տոնածառս այսօր եմ հավաքել, չնայած նրան, որ ամանորյա տրամադրությունս վաղուց էի տեղավորել հին դարակներում: Տոնածառի հետ լիքը ամանորյա հուշեր եմ հավաքել, որ հիշողությունիցս հանել, տեղավորել էի տանս մեջ, բայց ապարդյուն, բայց անիմաստ:

Հունվարի 27. Բարև: Չգիտեմ երբևէ զգացե՞լ ես, թե չէ, բայց էս մենախոսելը մեկ-մեկ էնքան սպանող է: Որ էսպես չխելագարվեմ, լավ է:

Հունվարի 28. Բարև: Շնորհավոր տոնդ ինձնից ու հայրենիքիցդ փախած «զինվոր»: Գիտեմ, որ տողատակերս կհասկանաս: Չէ, չեմ ցավեցնում:

Հունվարի 31. Բարև: Այս ցուրտ հունվարի վերջին օրն է: Վաղվանից պիտի երկրորդ աշխատանք էլ փնտրեմ: Գումարից չեմ դժգոհում, ախր, դե բայց, ու՞մ պետք չէ: Այս աշխարհում շատ բաների համար է գումար պետք: Ասենք, եթե ուզում ես ծաղիկներով տունդ լցնել` գումար է պետք: Եթե ուզում ես շատ ու համեղ շոկոլադներ նվիրել` գումար է պետք: Եթե գրքեր ես ուզում, էլի նույնը: Անգամ եթե սեր ես ուզում, էլի նույնը…

anush hovhannisyan

Հիշողությունների մեծ պարկը

Մեր բակից երեք մանկության ընկերուհիներով սովորում ենք նույն դպրոցում: Ամեն առավոտ սպասում ենք մեզանից ամենամեծի հեռախոսազանգին, որպեսզի դուրս գանք ու գնանք: Հա, ի դեպ, նա ինձնից ընդամենը մեկ օր է մեծ: Ճանապարհին հազար ու մի թեմայից ենք խոսում, հազար բանից բամբասում, մեկ՝ տխրում, մեկ՝ բարձր ծիծաղում: Այնքան հաճելի է, երբ սկսում ենք խոսել մանկությունից, կարոտելու ու հիշելու շատ բան ունենք:

Այսօր ողջ ճանապարհին մեր հիշողություններն էինք փորփրում: Հիշեցինք մեր բակի փոքրիկ սենյակը, որը պապիկիս արհեստանոցն էր, սակայն  մեզ համար վերածվել էր  փոքրիկ ու հարմարավետ տնակի,  որտեղ անցկացնում էինք ողջ օրը:

Հատուկ հյուր ընդունելու օրեր էլ կային, երբ հավաքում էինք տնակը, մեր ունեցած փոքրիկ գումարով մի քանի թխվածքաբլիթ էինք գնում ու մայրիկներին հրավիրում սուրճի: Անսահման ոգևորություն էր, երբ նրանք չէին մերժում ու գալիս էին:

Ինչպես չհիշեմ  «հալամուլան», երբ տղաները մեզնից՝ աղջիկներից, մեծ լինելով խաբում էին մեզ, մենք էլ միամիտի պես փակում էինք մեր աչքերը, հետո ամբողջ բակով մեկ ման գալիս, իսկ վերջում պարզվում էր, որ գնացել են կողքի փողոց, ու սկսվում էր.

-Վերջ, ես էլ չեմ խաղում:

-Դուք արագ եք վազում, մենք՝ չէ:

-Հարամի մեկը, էլ չեմ գալու դուրս:

-Ա դե, մի վախեցրեք, վայ:

Չեմ կարող չհիշել «ռեզինի» առաջնությունները, երբ ամեն մեկս 50 դրամ հավաքում էինք, որ ռեզին առնենք, ու այդպես ամեն շաբաթ: Չգիտեմ ինչու, միշտ մեր «ռեզինը» կորչում էր: Մենք տղաների հետ «բրազիլական» էինք խաղում, որը գնդակով տղայական խաղ էր, իսկ նրանք մեզ հետ «ռեզին», բայց դա միայն շատ համոզելու դեպքում:

Իսկ այսօր մենք երեքով ամեն առավոտ նույն դպրոցն ենք գնում՝ այսքան հիշողություններով մի մեծ պարկ մեզ հետ վերցնելով: Տղաներից մեկը բանակում է, մյուսը սովորում է, մյուսին էլ դեռ այն ժամանակվանից «Նոր տարվա լիմոնադ» էինք ասում, քանի որ ուշ-ուշ ենք տեսնում:

Ինչքան հաճելի է, երբ ընդամենը 16 տարեկան ես ու այսքան հիշելու բան ունես, ու դեռ ինչքան էլ պետք է ավելանան: