Չգիտեմ` ում է հետաքրքիր, ում չէ, բայց ուզում եմ պատմել, թե ինչպես օրս սկսվեց այսօր:

Ինձ ճանաչողները գիտեն վերջին ամիսների իմ զգացողությունները, ու արդեն «զզվացրել» եմ իրենց` հարցնելով, թե որտեղից քեզ մոտիվացիա, ոնց հետ բերեմ կորցրածս մոտիվացիան և այլն:

Այնպես ստացվեց, որ այսօր արթնացա առավոտյան ժամը 5-ին և, որ ամենազարմանալին է, առանց զարթուցիչի: Արթնացա` լցված մեծ էներգիայով. կարծես թե մոտիվացիաս հետ է եկել: Արթնացա, լվացվեցի, կրկին զարմանալի կերպով նախաճաշեցի (ես երբեք չեմ նախաճաշում) ու սկսեցի գրել ոչ մասնագիտական առարկայի անիմաստ հանձնարարությունները (փաստորեն իրոք մոտիվացիաս ու «հավեսս» ետ են եկել): Վերջացրի աշխատանքս, լսելով ամանորյա երգեր (ես դրանք ամառվանից եմ լսում), պատրաստվեցի և դուրս եկա տանից: Գնացի ավտոբուսների կայարան, որ համալսարան գնամ: Ժամը 8:00ն էր: Կանգնած էր մեկ ավտոբուս` լցված լիքը մարդկանցով: Սպասեցի մոտ 10 րոպե մինչև շարժվեց: Եւ ուզում եմ նշել, որ առաջին մարդն էի կանգնած, ով սպասում էր հաջորդ ավտոբուսին: Հաջորդ ավտոբուսը եկավ ոչ թե 5, ոչ թե 10, ոչ թե 15, այլ 20 րոպե հետո (երևի վարորդը քնած էր մնացել, կամ էլ աշխատանքի գալու մոտիվացիան կորել էր): Իսկ այս «կարճ» ժամանակահատվածի ընթացքում ինձ միացան ևս մոտ 40 հոգի (եթե ոչ ավել):Եկավ ավտոբուսը, և մարդիկ իրար հրելով, միմյանց անպատիվ խոսքեր ասելով, «ցատկեցին» ներս, իսկ ես արդեն կես ժամ է` սպասում էի, բայց լինելով առաջին սպասողը` բախտս չբերեց (դե, Հայաստանում հերթ հասկացողությունը չկա):

Ինչևէ, նորից ինքս ինձ համոզեցի, որ չկորցնեմ մոտիվացիաս ու հուրախություն ինձ` կարողացա նստել հաջորդը: Շարժվեցինք: Զբաղեցվեցին բոլոր տեղերը, ավտոբուսը բառիս բուն իմաստով լցվեց, չմնաց որևէ դատարկ տարածություն, սովորականի նման չկար կանգնելու տեղ նույնիսկ աստիճաններին, իսկ վարորդը կանգառներում և կանգառներից դուրս շարունակում էր կանգնել ու կանգնել: Մի կին չդիմացավ և պոռթկաց. սկսվեց 3-րդ համաավտոբուսյան պատերազմը (իսկ թե 1-ինն ու 2-րդը, երբ է սկսել, չգիտեմ): Ավտոբուսը բաժանվեց կողմերի. ստեղծվեց երկու միություն` «Վարորդ» դաշինք և «Խիզախ կնոջ հետևորդներ» միությունը: Վարորդը բանակ դրեց` կանգնեց մի տեղ, և սկսվեց «կաշան»: Իսկ ես, ուշանալով դասից, փորձելով չկորցնել մոտիվացիաս, շարունակում եմ կարդալ գիրքս…

Երկար ժամանակ է, ինչ նյութ չեմ գրել: Երևի, ինչ ամուսնացել եմ, անընդհատ ցանկանում էի գրել, բայց մի քանի տող գրում էի ու կանգնում` վառելանյութը վերջացած ավտոմեքենայի նման: Այժմ ցանկանում եմ գրել մինչև վերջ:

Ինչպես ասացի, արդեն ամուսնացել եմ, ունեմ բալիկ, ապրում եմ ամուսնուս ծնողների հետ: Տանը, բացի մեզանից, ապրում են նաև ամուսնուս եղբոր ընտանիքը` կինը և երկու երեխաները: Մի խոսքով բազմանդամ ընտանիք ենք: Ես դեռ սովորում եմ համալսարանում, երրորդ կուրսում եմ, ու ասեմ նաև, որ ունեմ բարձր առաջադիմություն: Փորձում եմ ամեն կերպ կարգավորել առօրյաս, որ ո’չ բալիկս տուժի, ո’չ դասերս, ո’չ ընտանիքս, ո’չ էլ առօրյա գործերս:

Հա,  20 տարեկան աղջկա համար շատ բան եմ վերցրել ուսերիս, բայց կարևորը ցանկությունն է կատարելու և կամքը` չհանձնվելու:

Երեկ հյուրեր ունեինք արտերկրից` ամուսիններ էին: Առավոտյան ժամը11-ն էր, մեր ծաղկի ցելոֆանե «ծածկոցներ» բացելու ժամը: Ամեն երեկո ժամը 4-ին փակում ենք, որ ցուրտը չվնասի ծաղիկներին գիշերը, առավոտյան բացում, որ տաքանան ու աճեն: Հա, մեր հյուրերին շատ հետաքրքրեց այդ աշխատանքը:  Ես և սկեսուրս փոխեցինք մեր հագուստները, հագանք աշխատանքային արտահագուստ ու գնացինք ջերմոց: Մենք կատարում էինք մեր ամենօրյա աշխատանքը: Մեր հյուրերին այդ աշխատանքը շատ զարմանալի ու անսովոր էր թվում: Զարմանում էին նաև, որ երեք ընտանիք համատեղ ապրում ենք մի հարկի տակ, չէ որ այնտեղ`Ամերիկայում, 18 տարին լրանալուն պես առանձին են ապրում: Հետո զարմանում էին նաև, որ ամեն օր տքնաջան աշխատում ենք, որպեսզի կարողանանք ապրել: Նրանք ասում էին, որ իրենց երկրում մարդիկ իրենց հստակ աշխատելու և հանգստանալու ժամերն ու օրերը ունեն, իսկ այստեղ` գյուղում, պետք եղած ժամանակ կեսգիշերին էլ ենք աշխատում:  Օրինակ, երբ խաղող ենք մաքրում, որ դնենք սառնարանը ձմռանը վաճառելու նպատակով:

Վարուժանը` մեր հյուրը, ասաց. «Մեզ մոտ ուշ են ամուսնանում: Ճիշտ է, ամուսնանալուց հետո ձեզ պես տանջանք չեն տեսնում, բայց ցանկանում են կյանքը վայելել: Մի կյանք ենք ապրում»: Ու այդ պահին ես մտածեցի, մի՞թե մենք չենք ապրում: Սա էլ մեր կյանքն է, մեր աշխատանքը, մեր երկիրն ու հողը, մեր Հայաստանը, մեր գյուղը:

Աշխատանքային պարտքս կատարած՝ իմ երազանքների 44 համարի կապուտաչյա ավտոբուսի շարժիչին կիսանստած-պպզած գնում էի հեռավոր Բանգլադեշ։ Ավտոբուսում հնչում էր «Ձեվըչկա ստոպ» ռուս-հայկական բարեկամության շալախոն։

Մեկ էլ չգիդեմ՝ որդիան որդի, ավտոբուս բարձրացավ «Վիվա1500» փաթեթի նվիրյալ մի կին, նախանձելի հարմարվելով շարժիչի վրա՝ կողքիս, նույն ջերմեռանդությամբ շարունակեց հեռախոսազրույցը։ Բայց դա երկար չտևեց։ Վերոնշյալ փաթեթի ոչ պակաս նվիրյալ վարորդը գերագնահատելով բարձրախոսների հնարավորությունը և փոքր-ինչ վրդովվելով՝ բարձրացրեց երաժշտության ձայնը։ Ուղևորի՝ ձայնն իջեցնելու խնդրանքին, վարորդը, կուլ տալով հուզմունք ու թախիծ, ասաց.

-Թող քիչ խոսան, զահլես տարան։

Այս խոսքի վրա ձեվըչկան, որ վաղուց կին էր, ստոպ տվեց, անջատեց հեռախոսը, դրեց պայուսակի մեջ, 100 դրամանոցը նետեց ու հիասթափված լքեց հասարակական տրանսպորտը։ Լարվածությունը շարունակվեց ևս մի հինգ րոպե, հետո ավտոբուսը խորը շունչ քաշեց, տեմպ տվեց ընթացքին ու «կանգառում կպահեք» օրինաչափությամբ ու առանց բախումների հասավ «կանեց»։

Ահա և նոր ուսումնական տարին… Արդեն հոկտեմբերի կեսն է, բայց սեպտեմբերյան նոր ոգևորվածությունն ու հուզմունքը դեռևս մտապահվում է մեր դպրոցի պատմության մեջ։

Նոր ուսումնական տարին հիշարժան դարձնելու համար բոլորը ձեռնամուխ եղան աշակերտական խորհրդի ընտրությունների կազմակերպմանը։ Ընտրություններին իրենց թեկնածությունն էին առաջադրել 3 աշակերտ՝ ես (10 դաս.), Դավիթ Սանոսյանը (11 դաս.) և Աննա Մխիթարյանը (12 դաս.)։ Սեպտեմբերի 25-ին սկսվեց քարոզարշավը։ Յուրաքանչյուրիս ծրագիրն ուներ լավ ու կրեատիվ առաջարկներ։ Աշակերտները մեծ հետաքրքրությամբ էին լսում ծրագրերը ու իրենց հետաքրքրող հարցերն ուղղում մեզ։

Սեպտեմբերի 27… Օրն ամբողջովին հագեցած էր թեկնածուների լարվածությամբ։

Եվ ահա, վերջապես ամփոփվեցին ընտրությունների արդյունքները։ Մեկը մյուսի հետևից բացվում էին քվեաթերթիկները։

Մեծ ուրախությամբ ուզում եմ հայտնել, որ Աշոցքի միջնակարգ դպրոցի Աշակերտական խորհրդի ընտրություններում հաղթող ճանաչվեց Աննա Մխիթարյանը։

Այս ուստարում սպասում ենք հետաքրքիր արտադպրոցական և ներդպրոցական միջոցառումների։

-Էսօր համարյա բան չծախվեց, Թամար, – հազիվ լսելի ձայնով, կարծես ամաչելով դռան շեմից դիմեց կնոջը Արմենը։

Թամարը, որ սովոր էր ամուսնու ցածր ձայնին, խոհանոցից շատ լավ լսել էր ամեն օրվա անցանկալի նախադասությունը ու ճաշն այնպես ներողամիտ ժպիտով դրեց սեղանին, որ Արմենը մի պահ մոռացավ մեքենայում մնացած 2 պարկ բիբարը, ձմերուկներն ու մի քանի պարկ լոլիկը։

- Ախր, էս անտեր եղանակը միանգամից շատ տաքացավ, շոգին մարդիկ տնից դուրս ըսկի չեն գալիս, էլ ուր մնաց գնան առևտրի, – փորձում էր արդարանալ Արմենը, բայց ի՞ր, թե՞ Թամարի առաջ։ Միգուցե թոռան, որ շաբաթվա վերջին գալու ու նոր մեքենա էր ուզելու։ Նրան էլ հո չե՞ս բացատրի, որ մարդիկ առևտուր չեն անում, լոլիկով ստիպված պահածո պիտի սարքեն, որ ձմռանն իր այդքան սիրած լոլիկով ձվածեղն է դառնում։

- Ոչինչ, Արմեն ջան, կդնենք պադվալում, հով կլինի, չի փչանա, վաղը նորից կգնաս, – ժպիտով շարունակում էր հանգստացնել ամուսնուն։

- Գիտե՞ս` շուկայում ում տեսա, Թամար…- փորձում էր մեքենայում մնացած պարկերի ծանրությունն այլ խոսակցությամբ ցրել Արմենը, բայց երկուսն էլ գիտեին, որ իրենց նախկին հարևան Գևորգին տեսնելը երբեք էլ իրադարձություն չէր Արմենի համար, ավելին՝ մեկ էր, բայց խոսել էր պետք` անիմաստ թեմաներից ու անկարևոր մարդկանցից, որ իրար համոզեին` ամեն ինչ լավ է, երեխեն էլ առանց մեքենա չի մնա:

Ամեն օր առավոտ շուտ գյուղից դուրս եկող ու շուկա ճանապարհվող, ծանրությունից հազիվ շնչող տասնյակ մեքենաներից մեկն է Արմենի մեքենան: Վարորդներն իրար տեսնելիս հեռվից-հեռու ձայն են տալիս` թեթև-թեթև հետ գաս, բայց վերադառնալիս մնացած բեռի կեսը, թվում է, ավելի է ծանրացել մեքենայի վրա, ակները թուլացել են, մեքենան` խոնարհվել:

Ամեն օր շուկայում կանգնող, ծանրությունից ու երկար ճանապարհից հոգնած հարյուրավոր մեքենաներից մեկն է Արմենի մեքենան: Շուկայում, որտեղ բոլորը թեթևացած մեքենայով տուն գնալու մասին են մտածում, տարբեր կողմերից գրեթե նույն խոսակցությունն է լսվում.

- Թանկ ես ասում, ախպեր, սենց չեղավ, – առանց այդ էլ ջրի գնով դրված ապրանքը փորձում է ավելի էժանացնել գնորդը:

Թանկ ես ասում. ախպեր. ոչինչ, որ դու ամբողջ ամառ այգուց համարյա տուն չես գնացել, ամեն ամպրոպի ժամանակ վեր ես թռչել ու ոչ մի բան փոխել չկարողացողի հայացքով նայել երկնքին ու ամբողջ գիշեր չես քնել, դե ոչինչ, ի՞նչ էական է արևի տակ քաղհան անելդ, այգին ջրելու քո հերթին սպասելդ ու ամբողջ գիշեր մարգերում ջրին հետևելդ, մեկ է, թանկ ես ասում, ախպեր:

Շուկայում, որտեղ մեքենաների երկաթը արևից այրելու աստիճան տաքանում է, մարդիկ ու բանջարեղենը, մրգերը մի կերպ են դիմանում, տանից բերած սառը ջուրը ժամանակից շուտ վերջանում է, խոսակցության թեմաներն էլ. ի՞նչ պիտի խոսես անծանոթ վաճառականի հետ` մի քիչ եղանակից, բիբարը ճիշտ մշակելու տարբերակներից ու երկրի վիճակից, հետո արդեն շատացող գնորդների աղմուկից խոսակցությունները դադարում են, փոշին ու անընդհատ լսվող թվերը` օդում շատանում: Ոմանք օրվա կեսից արդեն դատարկ տուն են գնում, որոշները գնում են ուշ գիշերին` ծանր մեքենայով ու դրանից ծանր սրտով, բայց հաջորդ առավոտյան մարդիկ նորից սիրում են շուկա գնալը, բոլորը նորից` անկախ երեկվանից մնացած պարկերի, արևածագին հավաքվում են, պարկերը պինդ կապում, հարևաններով մի քանի րոպե զրուցում ու նորից` թեթև հետ գալու մաղթանքով ճանապարհ ընկնում: Արմենը վաճառում է մնացած պարկերը, ու երեխեն առանց մեքենա չի մնում: