Ինչն է ինձ հուզում խորագրի արխիվներ

mushegh kyurekhyan

Ո՞ւմ է պետք լավ գաղափար

Գրեթե ամեն օր նույն ճանապարհով գնում եմ պարապմունքի ու գալիս եմ: Գնալուց դրսում դեռ լուսավոր է և մարդկային շարժ կա Վայքում: Բայց երբ վերադառնում եմ, դրսում միայն երևում են հատուկենտ ու նույն մարդիկ: Նրանք իմ հասակակիցներն են, կա՛մ գնում են պարապմունքի, կա՛մ վերադառնում են: Այնքան եմ տեսել նրանց, որ համարյա գիտեմ, ով որ ժամին է սկսում, ում մոտ է պարապում, երբ է վերջացնում: Բացի մեզանից ոչ ոքի չես հանդիպի Վայքի փողոցներում:

Տխուր է: 

Հորաքույրս ասում է.

-Երբ մենք քո տարիքին էինք, ամեն օր երեկոյան դուրս էինք գալիս զբոսնելու: Այնքան շատ մարդ կար դրսում, որ մայթերի փոխարեն փողոցով էինք քայլում: Այդքան շատ էին: Դուք ի՞նչ եք անում` դպրոցից գալիս եք, գնում պարապմունքի, հետ գալիս ու նստում համակարգչի դիմաց: Դուրս եկեք, աշխարհ տեսեք:

-Վայքում ի՞նչ աշխարհ տեսնել,- նստածս տեղից ելնելով ասացի ես:

-Հա, դու գնա համակարգչիդ մոտ:

-Ու կգնամ,- ծիծաղելով ասացի ես ու գնացի իմ սենյակ:

Թեև հասարակական կազմակերպությունների շատ լինելուն և նրանց ծավալած ակտիվ գործունեությանը, Վայքում չկան ժամանցի վայրեր երիտասարդների համար: Մի անգամ այդպիսի բողոքով դիմեցի ՀԿ-ներից մեկի ղեկավարին:

Նա էլ ասաց.

-Ակտիվ տղա ես, մի հատ ծրագիր գրի, թե ինչ ես ուզում, ներկայացրու, իրականացնենք:

Ես էլ ինձնից գոհ մի հատ «թվանոց բիզնես-ծրագիր» գրեցի ու տարա: Ցանկանում էի Վայքում կինոբար բացել: Երբ հաշվեցինք, թե ինչքան գումար է հարկավոր, պարզվեց` 1500-2000 դոլար է պետք սարքավորումների, տարածքի վարձակալման ու մնացած մանր-մունր ծախսերի համար: Իհարկե, ՀԿ-ն այդքան գումար չէր տրամադրի անհեռանկար գործի համար: Բայց դե, չեմ հանձնվել:
Եթե կան բարեգործներ, որոնք կուզենան ինձ օգնել,ապա կիրագործեմ երազանքս: Բայց հետո էլ մտածում եմ. մի քանի ամսից տեղափոխվելու եմ Երևան` ուսումս շարունակելու ու կանտեսեմ իմ բիզնեսը: Այս տարիքում այդքան մեծ պատասխանատվություն վերցնելու համար առնվազն կա՛մ պիտի լինես գիժ, կա՛մ չափից դուրս ինքնավստահ:

Հ.Գ. Կյանքը դեռ առջևում է, ավելի լավ է` իջնեմ երկնքից ու անցնեմ դասերիս:
 Ահա մաման արդեն բարկացավ:

-Հա, մամ, վերջացրեցի, հեսա կանեմ:
Բայց գուցե կա՞ մեկը, ում կոգեշնչի իմ գաղափարը…

Ուզում եմ գան հին ու բարի օրերը

Լուսանկարը՝ Էլզա Զոհրաբյանի

Լուսանկարը՝ Էլզա Զոհրաբյանի

Ես սովորում եմ 9-րդ դասարանում, և ինչպես բոլոր ավարտական դասարաններում մեր դասարանում նույնպես ամսվա մեջ գոնե մեկ անգամ լինում են վեճեր փախչողների ու չփախչողների միջև: Ես պատկանում եմ փախչող մարդկանց խմբին: Վերջերս դպրոց է եկել նախկին ֆիզիկայի ուսուցչուհին, ում դասարանի մեծ մասը չի սիրում: Գրեթե ամեն օր մենք ուզում ենք նրա դասից փախչել, կամ ինչ-որ չար կատակ անել: Այդ ուսուցչուհին ինչպես և դպրոցի ուսուցիչների մեծ մասը ատում է մեր դասարանը, քանի որ մենք դպրոցի ամենաչար դասարանն ենք: Մեր դասարանում սովորում է փոխտնօրենի թոռնուհին, և նա ամեն անգամ զգուշացնում է ուսուցչուհուն, թե մենք ինչ ենք ուզում անել:
Անկեղծ ասած, իմ դասարանը մի փոքր անկազմակերպ է, որովհետև լավ ու բարի ժամանակներում մենք եղել ենք երկու տարբեր դասարաններ. 7Ա և 7Բ: Այդ մասին անընդհատ խոսում են թե ուսուցիչները, թե աշակերտները և անընդհատ հիշեցնում են, որ 7Ա-ն այս էր լավ անում, 7Բ-ն` այն: Ես սովորում էի 7Ա դասարանում, մենք նույնպես վիճում էինք, բայց վեճը շատ շուտ վերածվում էր կատակի, իսկ հիմա վեճը վերածվում է պատերազմի: Դասարանը բաժանված է խմբերի, և դա տհաճ է, երեխաների կեսը ընկերներ չունեն, աղջիկները անընդհատ վիճում են, իսկ տղաները պահում են իրենց շատ սանձարձակ և միայն բարձր ձայնը կարող է նրանց հանդարտեցնել: Չնայած այսքան շատ թերություններին, մեր դասարանը ունի նաև որոշ առավելություններ` դպրոցի ավագ դասարանը մենք ենք և պետք է կարևոր որոշումները կայացնենք մենք, դպրոցի բարդ աշխատանքները տրվում են մեզ, միջոցառումները կազմակերպում է մեր դասարանը, դպրոցի այլ դասարանները չեն տեսնում մեր դասարանի ներսում կատարող խնդիրները և ամենակարևորը, մենք ունենք բարի դասղեկ, ով ներում է մեր կատարած բոլոր սխալները: Չնայած ամեն ինչին, ես ուզում եմ հետ բերել հին ու բարի ժամանակները:

Անսպասելի և սպասված ձյունը

Լուսանկարը՝ Հարություն Հայրապետյանի

Լուսանկարը՝ Հարություն Հայրապետյանի

Եվ այսպես, աշնան օրերից մեկն էր՝ նոյեմբերի 11-ը: Մենք վերադառնում էինք Գյումրիից Ամասիա: Այնտեղ անձրև էր, բայց հենց դուրս եկանք Գյումրիից, տեսանք, որ ամեն ինչ ծածկված է ձյունով: Սկսվել էր փոթորիկ: Մենք շատ զգուշորեն էինք առաջ ընթանում, քանի որ մեքենայի անվադողերը ամառային էին:
Հակառակ դրան, մեքենայում ուրախ մթնոլորտ էր: Մենք բարձր տրամադրություն ունեինք, քանի որ դրսում ձյուն էր: Մենք տարբեր խաղեր էինք խաղում, և հանկարծ մեքենան ճոճվեց: Դուրս եկանք մեքենայից և տեսանք, որ մեքենան սահել է ճանապարհից դուրս: Վարորդը հազիվ էր կարողացել մեզ փրկել:
Այդ պահին մենք չզգացինք պահի լրջությունը, բայց երբ հասկացանք, թե ինչ է կատարվել, խորը մտածմունքի մեջ ընկանք: 
Մեքենան չէր կարող առաջ շարժվել, և այդ պատճառով մենք ուրիշ մեքենա կանչեցինք, որ գա մեզ տանի: Մեքենան մեզ վերցրեց, և մենք շարունակեցինք ճանապարհը:
Առաջ ընթանալով տեսանք, թե քանի մեքենա էր դուրս եկել ճանապարհից: Վարորդները ստիպված էին մեքենաները ճանապարհին թողնել և ոտքով առաջ ընթանալ:
Չնայած անսպասելի ձյունը հաճելի էր, բայց ամեն ինչ իր ժամանակին պետք է լինի:
Լուսանկարը՝ Հարություն Հայրապետյանի

Լուսանկարը՝ Հարություն Հայրապետյանի


Արդեն երկու օր է հանրապետությունում ձմեռվա գալուն պես ձյունը նույնպես եկավ: Ուրախանում ենք, ճիշտ է, բայց շատ ենք խնդրում բոլոր նրանց, ովքեր երթևեկում են ձնոտ ճանապարհներով. զգույշ եղեք, թե ձեզ համար, թե բոլոր նրանց, ովքեր իրենց կյանքը վստահել են ձեզ:
Լուսանկարը՝ Հարություն Հայրապետյանի

Լուսանկարը՝ Հարություն Հայրապետյանի

Ապարան. Ինչն է ինձ հուզում իմ քաղաքում

Ապրելով Ապարանում մի շարք հարցեր կան, որ հուզում են ինձ իմ քաղաքում: Դրանցից մեկն այն է, որ Ապարան քաղաքում չկան սրճարաններ, զբոսայգիներ: Ճիշտ է, կան տեսարժան վայրեր, բայց դրանց թիվը այնքան սակավաթիվ է, որ ամեն անգամ նույն տեղը գնալով մարդը ձանձրանում է:
Կցանկանայի, որ լինեին այնպիսի վայրեր, որտեղ երիտասարդները կարողանային անցկացնել իրենց ազատ ժամանակը:
Ինձ հուզում է նաև այն հարցը, որ մեր քաղաքում չկան ժամանակակից պարի դասընթացներ, դա հիմնահարց կամ հիմնախնդիր չէ, բայց պարզապես հաճելի կլիներ, եթե լինեին տարբեր հետաքրքրությունների դասընթացներ, և դա ինչ-որ չափով ինձ հուզում է:
Կուզենայի, որ լիներ մեծ գրախանութ, որտեղ կգտնեի ինձ անհրաժեշտ բոլոր գրքերը:

Մերի Բաղդասարյան

***

Ինձ հուզում է այն փաստը, որ Ապարանում ապրում են երիտասարդներ, որոնք օժտված են տարբեր հմտություններով, սակայն չեն կարողանում զարգացնելև կիրառել դրանք: Մեկը` երաժիշտ, մյուսը` նկարիչ, դերասան… Միշտ ինձ մտահոգել է, թե ինչու չի ստեղծվում մի այնպիսի կազմակերպություն, որտեղ այդ երիտասարդները կամ պատանիները կարողանան իրենց տաղանդը ի ցույց դնել:

Անուշ Սիմոնյան

***

Ինձ հուզում է Ապարանի ժամանցային կյանքը բարելավելու խնդիրը: Լավ կլիներ, եթե մեր քաղաքում կառուցվեին սպորտային սրահներ, մշակութային կենտրոններ, ժամանցի վայրեր: Ապարան քաղաքում կան տաղանդավոր պատանիներ, բայց չունեն պայմաններ դրանք դրսևորելու համար:

Անուշիկ Սարգսյան

***

Բավական հուզող հարց է մարդկանց ինֆորմացված լինելը: Ճիշտ է, գործում են լրատվական բավական շատ աղբյուրներ, բայց այնքան էլ լավ չեն գործում: Շատ ժամանակ Հայաստանում տեղի ունեցած և ունեցող դեպքերի մասին տեղեկանում ենք, օրինակ, ռուսական ԶԼՄ-ներից և միայն շատ քիչ դեպքերում` հայկականներից: Էլ չեմ խոսում այն մասին, որ մարզերի մասին տեղեկություններ հազվադեպ կգտնես:

Արեգ Հակոբյան

***

Կարելի է ասել, որ ինձ հուզում է մեր ապագան: Հետաքրքիր է, թե մեր այսօրվա երիտասարդությունը ինչպես է տեսնում իր ապագան և ինչ է ցանկանում ձեռնարկել այդ ուղղությամբ:

Արևիկ Պետրոսյան

***

Իմ քաղաքում` Ապարանում, չկա այնպիսի ակումբ, կազմակերպություն, որտեղ կարող ենք հաճախել և սովորել լրագրություն, խորհուրդներ ստանալ մեր առաջին լրագրողական փորձերն անելիս: Վստահ եմ, որ շատ երեխաների հուզում է այդ հարցը, և հուսամ, որ հետագայում նման հնարավորություն մեզ կընձեռվի:

Արմինե Սահակյան

***

Ինձ հուզում է մեր ապագան, թե ինչպես կկառուցվի, ու հետագայում յուրաքանչյուրս ինչ դերակատարում կարող ենք ունենալ և ինչ ներդրում կարող ենք անել` զարգացնելու համար մեր համայնքը ու երկիրը: Հայաստանը գտնվում է ոչ բարենպաստ իրավիճակում, և յուրաքանչյուրիս ներդրած լուման կարող է լինել օգտակար:

Աստղիկ Մամբրեյան

***

«Ապարանի ջուր» արտահայտությամբ մեր քաղաքը որպես որակյալ ջրի աղբյուր է համարվում հայաստանցիների համար: Սակայն հենց Ապարանում ջուրը չի տրամադրվում շուրջօրյա:

Անուշ Ավագյան

***

Ապարանի դպրոցականներից շատերն ունեն դերասանական ունակություններ, սակայն ցավոք, մեր քաղաքում չկա թատրոն, թատերական խմբակներ: Հաճախ երեխաները կազմակերպում են ներկայացումներ, ինչպես նաև հումորային երեկույթներ: Օրինակ, Ապարանի ավագ դպրոցի 11բ դասարանի աշակերտները ներկայացրել էին «Ոտքի, դատարանն է գալիս» ներկայացումը, որը նվիրված էր Հայոց ցեղասպանությանը: Աշակերտները սիրով այլ ներկայացումներ էլ կբեմադրեին, եթե լինեին համապատասխան մասնագետներ, որոնք խորհուրդներ կտային բեմադրելիս:

Գոհար Կարապետյան

***

Մեր համայնքում չունենք այնպիսի ակումբներ, որտեղ կարող ենք ազատորեն արտահայտել մեր մտքերը և գաղափարները: Կցանկանայի, որպեսզի լրագրության դասընթացներ լինեն: Անձամբ ինձ հետաքրքրում է լրագրության հետ կապված ամեն ինչ: Հա, ի դեպ նշեմ, որ ես ունեմ գրված հոդվածներ Վիկիպեդիայում:

Գոհար Սահակյան

***

Ես Հայկուհի Քոչարյանն եմ, տասնվեց տարեկան: Սովորում եմ Ապարանի ավագ դպրոցում, XI դասարանում: Ունեմ շատ նպատակներ, որոնց ձգտում եմ հասնել: Մեծ ցանկություն ունեմ, որ Ապարանում տեղի ունեցած ամեն ինչ հասանելի լինի Հայաստանի բոլոր տարածաշրջանների մարդկանց: Ես եղել եմ Հայաստանի տարբեր շրջաններում և նկատել, որ Ապարանի մասին շատ քչերը տեղեկություն ունեն:

Հայկուհի Քոչարյան

***

Ես ցանկանում եմ դիմել ծառատունկների համար: Մեր քաղաքում ծառերը քիչ են, բայց շատ տեսակներ կան, որոնք աճում են Ապարանում: Լավ կլիներ պուրակներ լինեին տարբեր հուշարձանների շրջակայքում: Ապարանի հերոսամարտի հուշահամալիրի մոտ, որտեղ երթևեկությունը շատ է, օդ արտանետվող CO2- ի քանակը ավելի մեծ է:
Ես անհանգստանում եմ նաև Քասախ գետի աղտոտվածության համար: Եթե գետը մաքրվի, քաղաքին կպարգևի գեղեցկություն, ինչու չէ, նաև ամռանը և ձմռանը ճահճացում չի լինի դրա ափերին:

Ժենյա Հովհաննիսյան

***

Ապարանում չկան ստորտային դահլիճներ: Եթե լինեին, դպրոցականները ազատ ժամանակ կզբաղվեին սպորտով, այլ ոչ թե կծխեին, կամ պարապ թրև կգային: Ապարանում չկա զբոսայգի: Ինչու Հայաստանի համարյա բոլոր քաղաքներում կան զբոսայգիներ, իսկ Ապարանում չկա:

Կարեն Ղազարյան

***

Ինչպես կարելի է երիտասարդության մեջ մցնել հետաքրքրություն ուսման նկատմամբ: Ինպես ավելի հետքրքիր դարձնել ուսումը և ինչպես կարելի է ձեռք բերել բազմակողմանի գիտելիքներ որոնք չխանգարեն մեկը մյուսին:

Լիլիթ Սարգսյան

***

Ապարանն իմ ծննդավայրն է, և այստեղ ինձ շատ լավ եմ զգում իմ հարազատ մարդկանց շրջապատում: Բայց միայն այդքանը: Սակայն Ապարանում չկան ժամանցի կենտրոններ, որտեղ հնարավոր լինի հետաքրքիր անցկացնել ժամանակը ընկերների հետ: Ցավոք, մեր քաղաքը զբոսնելու վայրեր էլ չունի: Շատ կցանկանայի, որ ունենայինք զբոսայգի, որտեղ կարելի կլիներ զբոսնել, երեխաները կարուսել նստեին:

Ծովինար Գևորգյան

***

Ինձ հուզում են այն հարցերը, որոնք կապված են մարդու ինքնազարգացման հետ: Օրինակ, թատրոնը, տարբեր ոճերի պարային խմբակները և այլն: Ինձ հուզում է նաև կրթության հարցը: Օրինակ, խելացի աշակերտներին հնարավորություն տրվեր ուսումը շարունակելու տարբեր քաղաքներում: Ճիշտ է, մենք ապրում ենք այնպիսի քաղաքում, որտեղ օդը մաքուր է, բայց այնուամենայնիվ, առողջ ապրելակերպ ունենալու համար անհրաժեշտ են սպորտային ակումբներ:

Վարդուհի Բարսեղյան

Ձմեռ է գալիս. ինչով տաքանալ

Լուսանկարը՝ Դավիթ Այվազյանի

Լուսանկարը՝ Դավիթ Այվազյանի

Արդեն վերջանում է աշնան վերջին ամիսը` նոյեմբերը, իր հետ բերելով բազմաթիվ հոգսեր և խնդիրներ, որոնց մասին արժե մտածել: Խոսքը ամենացուրտ և միաժամանակ ամենագեղեցիկ եղանակի` ձմռան նախապատրաստությունների մասին է: Հայերը այն եզակի ժողովուրդներից են, ովքեր ձմռանը նախապատրաստվում են շատ շուտ` տվյալ դեպքում ամառվանից: Ամռանը մրգից մուրաբա են պահածոյացնում` ձմռան համար, մրգային լավաշներ են պատրաստում և չրեր: Աշնանն էլ գալիս է բանջարեղենի պահածոյի և թթվի ժամանակը: Իսկ աշնան վերջին ամիսներին, հիմնականում` կարտոֆիլ, պանիր ու մեղր են գնում` ձմռան համար:
Ձմեռ է գալիս, բայց ձյան փաթիլներով, գեղեցիկ ճերմակ տեսարաններով, ձմեռային ուրախ խաղեր խաղալու հրճվանք անգամ երեխաների մեջ չկա: Բոլորը մտահոգ են, թե ինչպես են ջեռուցելու տունը: Դե, էլ ինչ ձմեռ առանց վառարանի: Վերջերս շատ անձրևներ են դիտվում, և մարդկանց որոշ մասն արդեն տներում վառարան է տեղադրել, իսկ որոշ մասը դեռ ոչ, քանի որ գումար է տնտեսում ցրտաշունչ ձմռան համար: Սակայն խնդիր է` ինչով տաքանալ, որը մտածելու տեղիք է տալիս: Հիմա դժվար է կողմնորոշվել թե ինչո՞վ տաքանալ, որ և շահավետ լինի, և օգտակար: Գրեթե բոլոր գյուղական համայնքներում խնդիրն արդեն գտել է իր լուծումը, որովհետև միշտ փայտե վառարան է տեղադրվում, իսկ լեռնային վայրերում անցել են աթար վառելուն: Բայց խոսքն այլ է քաղաքային բնակավայրերի դեպքում: Որոշ տներում ևս բնակիչները տեղադրում են փայտյա վառարաններ, բայց ոչ բոլորը կարող են տեղադրել, որովհետև բոլոր տներում չէ, որ առկա է փայտյա վառարան տեղադրելու հնարավորություն և հարմարություն: Փայտյա վառարանով տաքացող ընտանիքները բացի դրանից օգտագործում են նաև էլեկտրական վառարան: Իսկ մնացածն օգտագործում են նույն էլեկտրական և գազի վառարանները: Սակայն այս երկուսը ձեռնտու չեն, որովհետև օգտագործած ծախսի գումարը չվճարելու դեպքում (անգամ եթե իսկապես գտնվում ես ֆինանսական ծանր վիճակում) գազազրկվում կամ հոսանքազրկվում են, և մինչև վճարելը մնում են ցրտի մեջ: Իսկ նրանք, ովքեր խնայում են տունը ջեռուցելու վրա, հիվանդանում են, որն էլ իր հերթին ավելի մեծ խնդիրներ է հարուցում ապագայում: Ես շատ եմ մտածում այս մասին, և չգիտեմ` ինչ լուծում կա սրան:
Արդեն ցուրտ է: Շատ տներում դեռ դիմանում են…
Տա Աստված, որ ոչ մի երեխա կամ մեծահասակ չհիվադանա ցրտի պատճառով, և  թող բոլորը այս ցուրտ ամիսները անցկացնեն տաք և առողջ պայմաններում:

Զհաց մեր հանապազորդ տուր մեզ այսօր

Քամուց քշվածները

Լուսանկարը՝ Մարիամ Բարսեղյանի

Լուսանկարը՝ Մարիամ Բարսեղյանի

Մի քանի օր առաջ Հայաստանի շատ մարզերում փոթորիկ էր: Քամի՜… Տերևները խելագարված բարձրանում էին դեպի երկինք, քամին ավիրում էր շենքերի տանիքները, տեղից պոկում հսկա եղևնիները, կոտրում պատուհանները:
Վանաձորում նման փոթորիկ անգամ մեծերը չէին հիշում:
-Երեխեք, պատուհանից հեռու նստեք,- ասում էին բոլոր ուսուցիչները դասարան մտնելիս:
Դասասենյակի հին պատուհանները շխկշխկում էին, մենք հույս անգամ չունեինք, որ այդ պատուհանները նման ուժեղ քամուց հետո կանգուն կմնան:
Պատուհաններից այն կողմ, հենց ուսումնարանի առջև եղևնին արմատախիլ էր եղել: Այդ ծառի տակ միշտ կանգնում էին մեր տղաները: Բախտներս բերեց այս անգամ, նրանք այնտեղ չէին: Տուն գնալու ճանապարհին երթուղային տաքսին կանգնեց:
-Էտ ի՞նչ ա էղել, կարո՞ղ ա էլի ծառ ա ընկել,- հարցնում էին կողքիս նստած կանայք:
-Չէ, ժողովուրդ ջան, ծառ չէ, երկու հատ ստոլբա ա ընկել,- ասաց վարորդը:
Չէի պատկերացնում, որ քամին ունակ է այդ հսկայական էլեկտրասյուները պոկել տեղից:
Բազում նմանատիպ ավերածություններ են տեղի ունեցել քաղաքի տարբեր մասերում: Քաղաքային այգում 5 եղևնի և 2 էլեկտրասյուն, քաղաքի հրապարակում և մշակույթի պալատի առջև ևս 2 եղևնի է ընկել: Խարխլվել է 27-րդ դպրոցի տանիքը, վնասվել է նաև մշակույթի պալատի տանիքը:
Լուսանկարը՝ Մարիամ Բարսեղյանի

Լուսանկարը՝ Մարիամ Բարսեղյանի


Քաղաքը լցվել է աղբով: Ճիշտ է, առաջ էլ մաքրությունից չէր փայլում, բայց… Քամու ժամանակ տերևների հետ երկինք էր բարձրացել ու հետո դեսուդեն շաղ եկել աղբարկղերում հավաքված աղբը: Քամուց քշված, մրսած քաղաք: Շատ թաղամասերում լույս չկար, հետևաբար, շատ տներում չկար ջեռուցում: Պատուհանների արանքներից քամին ներխուժում էր մոմերով լուսավորված տներ, որտեղ չափազանց ցուրտ էր: Քաղաքում էլ երեկոյան, դրսում քայլելիս ոչինչ չի երևում: Փոթորիկից հետո արդեն անցել է երեք-չորս օր, բայց մարդիկ դեռ հաշվում են քամուց ստացված վնասները, և այս իրավիճակը տիրում է ոչ միայն Վանաձորում, այլև Լոռու մարզի այլ բնակավայրերում նույնպես: Հուսով եմ, փոթորկի հասցրած վնասները շուտով կվերականգնվեն:
Լուսանկարը՝ Մարիամ Բարսեղյանի

Լուսանկարը՝ Մարիամ Բարսեղյանի


Լուսանկարը՝ Մարիամ Բարսեղյանի

Լուսանկարը՝ Մարիամ Բարսեղյանի

Լուսանկարը՝ Մարիամ Բարսեղյանի

Լուսանկարը՝ Մարիամ Բարսեղյանի

Լուսանկարը՝ Մարիամ Բարսեղյանի

Լուսանկարը՝ Մարիամ Բարսեղյանի

Լուսանկարը՝ Մարիամ Բարսեղյանի

Լուսանկարը՝ Մարիամ Բարսեղյանի

Եթե արտակարգ իրավիճակ լինի

Լուսանկարը՝ Վահե Սուքիասյանի

Լուսանկարը՝ Վահե Սուքիասյանի

-88 թիվն էր: Հիշում եմ, աշխատանքի վայրում նստած ենք, մեկ էլ հատակը շարժվեց, ապա շենքը սկսեց ճոճվել, մենք սարսափած դուրս եկանք շենքից և մի քիչ հետո լսեցինք, որ Գյումրին և Սպիտակը ավերված են, իսկ Նալբանդ գյուղը, որտեղ էլ երկրաշարժի էպիկենտրոնն էր, միանգամից գետնի տակ է անցել,- պատմում էր մայրիկս, իսկ մենք ուշադրությամբ լսում էինք նրան:
Ակամայից մարմնովս սարսուռ անցավ և հարցրեցի մայրիկիս.
-Մամ, իսկ կարա՞ Երևանում էլ տենց երկրաշարժ լինի:
-Իհարկե: Սեյսմիկ գոտում է գտնվում Երևանը, կարող է: Այսօր նույնիսկ Երևանի նորակառույց շենքերը ապահովագրված չեն երկրաշարժից, Աստված չանի, եթե լինի, Երևանը կավիրվի:
Իսկ քույրիկս, լսելով մայրիկի պատմածները, չանհանգստացավ ինձ նման, այլ հանգիստ լսում էր:
-Ան, էնպես հանգիստ ես նստած, ոնց որ քո քաղաքում չի էդ երկրաշարժը լինելու:
-Հա լավ, ի՞նչ կա վախենալու: Շատ միջոցներ կան երկրաշարժից պաշտպանվելու, վախենալ պետք չի:
-Բայց ախր, մեզ ո՞վ բացատրեց, թե ինչպես պետք է վարվենք, որ չվախենանք:
-Ժամանակը գա` կիմանաս, դու դեռ աշակերտ ես, իսկ դրանք բուհում են անցնում: Այդ դեպքերում ամենակարևորը՝ պահը ճիշտ օգտագործելն է:
Ինձ հիմա շատ է հուզում այս հարցը. ինչո՞ւ այդ մասին մեզ չեն սովորեցնում դպրոցներում, իսկ մանկապարտեզների երեխանե՞րը: Մի՞թե այդ տարիքի երեխաները աղետների ժամանակ ապահովագրված են:

Ինչո՞ւ հենց հիմա

Լուսանկարը՝ Սիանա Զալալյանի

Լուսանկարը՝ Սիանա Զալալյանի

Սովորականի պես ընկերուհուս հետ դուրս էի եկել զբոսանքի: Հանկարծ բարձր տրամադրությամբ եկավ մեր բակի երեխաներից մեկը՝ Էդմոնը, և ասաց.

-Լիլիթ, գիտե՞ս, ձեր տան ցանկապատը քանդելու են:

Ես և ընկերուհիս ուշադրություն չդարձնելով գնացինք, քանի որ դա առաջին անգամը չէր, որ նա ստում էր: Քայլում էինք, և նա նորից եկավ ու ասաց.

-Լիլիթ, քանդելու են, քանդելու են:

Մենք շրջվեցինք դեպի Էդմոնը և հարցրեցինք պատճառը: Նա էլ մեծ ոգևորությամբ պատմեց բակում տեղի ունեցածը: Ասաց, որ մարդիկ էին եկել ու ասում էին, թե քանդելու են ձեր և Աննա տոտայի ցանկապատը` խաղահրապարակ կառուցելու համար:
Հարց առաջացավ, եթե խաղահրապարակ են կառուցում, ինչո՞ւ են քանդում ցանկապատը: Նա էլ ասաց, որ տարածքը պետք է մի քիչ ընդարձակվի, այդ պատճառով էլ քանդելու են: Կարծեցինք, թե նորից ստում է և ցույց տվեցինք, թե հավատում ենք, որպեսզի հանգիստ թողնի: Շարունակեցինք մեր ճանապարհը: 
Հաջորդ օրը նկատեցի, որ Աննա մորաքրոջ ցանկապատը հանել են, իսկ արդեն հաջորդ օրը սկսեցին բակը քանդել: Եվ մենք արդեն սկսեցինք հավատալ Էդմոնին: Բակի բնակիչները դժգոհ էին, բացի երեխաներից: Մեծահասակները մտածում էին, որ դա այնքան էլ լավ չի, քանի որ ամբողջ օրը խաղացող երեխաների բղավոցներ են լսվելու:
Մի անգամ էլ, երբ քաղաքապետը եկել էր, բնակիչներից մեկը մոտեցավ նրան: Մեզ թվաց, որ նա բողոքելու է, սակայն այդպես չեղավ: Նա բոլորովին այլ խնդրի մասին էր խոսում: 
Շինարարությունը սկսել են, մոտ չորս շաբաթ առաջ, սակայն այն դադարեցվել է եղանակների փոփոխության պատճառով: Հավանաբար շինարարությունը կշարունակվի գարնանը: Մեզ մտահոգում է այն, որ բակը ավերված է, և փոքր երեխաները չհասկանալով, գնում-ընկնում են այդ փոսերի մեջ:
Ես շատ ուրախ եմ, որ վերջապես մի փոփոխություն կլինի մեր բակում, բայց ավելի լավ կլիներ, որ կառուցվեր գարնանը, որպեսզի հիմա ստիպված չլինենք ջրափոսերի միջով քայլել:
Լուսանկարը՝ Մարիամ Հովհաննիսյանի

Լուսանկարը՝ Մարիամ Հովհաննիսյանի

Լուսանկարը՝ Մարիամ Հովհաննիսյանի

Լուսանկարը՝ Մարիամ Հովհաննիսյանի

Ուրբաթը

Ամռան օրերից մեկն էր: Մեր շենք տեղափոխվեց մի տղամարդ, ով հարևանների վկայություններով, երիտասարդ էր, և ազգականի դատարկ տուն էր տեղափոխվել մոտակա գյուղերից մեկից, որպեսզի աշխատանք գտնի Ամասիայում: Աշխատանք չկար: Ամասիացիներից շատերն էլ հեռացել էին քաղաքից այդ պատճառով:
Նրան իր ապրելակերպով նմանեցնում էին «Ռոբինզոն Կրուզո» գրքի հերոս Ուրբաթին, և մենք սկսեցինք նրան այդպես անվանել: Ուրբաթը շիշ էր հավաքում, հանձնում և հաճախ այդ փողով երեխաներին քաղցրավենիք էր գնում: Նա փողոցից հավաքում էր ծխախոտի մնացորդներ և ծխում: Իսկ թե ինչ էր ուտում, ինչպես էր ապրում, մենք չգիտեինք:
Շուտով սկսեց Ամասիայի ցրտաշունչ ձմեռը: Ուրբաթին մեկ-մեկ տեսնում էինք փողոցում: Ձմռան օրերին աղբ էր հավաքում, այրում և տաքանում:
Հունվար ամսին էր, երբ հարևաններն սկսեցին խոսել, թե նա տանից մի քանի օր դուրս չի եկել, և ոտնաձայներ էլ չեն լսվել: Կանչեցինք տան տիրոջը: Նա բացեց դուռը, և տեսավ, որ Ուրբաթը մահացել է: Նա սրտի կաթված էր ստացել: Նա մահացել էր մենակության մեջ: Բժիշկները ասացին, որ եթե նրա կողքին գոնե մեկը լիներ. կարող էր նրան փրկել:
Այդ ամենը երբ մենք իմացանք, շատ տխրեցինք: Մենք մեզ էինք մեղադրում, թե ինչու գոնե մի օր նրա դուռը չբացեցինք և չօգնեցինք:
Ըստ իս, մենակության մեջ մահանալը ամենասարսափելի և ամենատխուր մահն է: