Ինչն է ինձ հուզում խորագրի արխիվներ

Anna Petrosyan

Կարո՞ղ ենք ինչ-որ բան փոխել

Հասարակագիտության ժամն էր: Մեր դասի թեման համայնքում առկա խնդիրներն էին և դրանց լուծումները: Ուսուցիչը մեզ փորձում էր բացատրել, որ մենք, այդ խնդիրների մասին բարձրաձայնելով, կարող ենք լուծում տալ դրանց: Ես համոզված էի, որ նման բան հնարավոր չէ, քանի որ մտածում էի, որ 14-ից 15 տարեկան երեխաները ոչինչ էլ չեն կարող անել իրենց ձայնը լսելի դարձնելու համար, ուստի ասացի ուսուցչիս.

-Վստահ եմ, որ մեզ ոչ ոք էլ հաշվի չի առնի:

-Սխալվում ես, եթե իսկապես ցանկանաս, բոլորի ուշադրությունը կարող ես քո վրա հրավիրել:

-Ես համոզված եմ, որ իմ տարիքի երեխան չի կարող որևէ բան անել և ուշադրություն գրավել:

-Կապացուցեմ, որ դու սխալվում ես:

Ուսուցիչը մեզ խոստացավ շուտով ապացուցել, որ անգամ մենք, մեծ ցանկության դեպքում, կարող ենք մեր ձայնը լսելի դարձնել: Ես և ընկերներս, իհարկե, չփոխեցինք մեր կարծիքը, սակայն ես ինքս էի ուզում, որ մենք սխալված լինեինք, և որ ուսուցիչը մեզ կարողանար հակառակը համոզել: Չէ՞ որ դա կանդրադառնար մեր հետագա մտածելակերպի զարգացման, ինչպես նաև ինքնավստահության ձևավորման վրա:

Եվ, ահա, վերջապես եկավ այդքան սպասված հասարակագիտության ժամը: Մենք անհամբեր սպասում էինք, թե ինչ է անելու ուսուցիչը: Զանգը հնչեց, և ուսուցիչը ներս մտավ: Նա խոսեց մեզ ամենից շատ հուզող հարցերից մեկի՝ գյուղի մաքրության մասին: Մենք շատ ենք մաքրել գյուղի կենտրոնական հատվածը, որտեղ հավաքվում է գյուղի բնակչության անգործունակ մասսան: Սակայն ամենաշատը երկու օր հետո ամեն ինչ վերադարձել է իր նախկին տեսքին, ու մենք ոչ ոքից չենք կարողացել պահանջել պահպանել մեր արածը: Ուսուցիչը մեզ առաջարկեց միասին կրկին մաքրել այդ հատվածը, սակայն այս անգամ գյուղապետարանի աշխատակիցներից մեկին որպես պատասխանատու «նշանակել» և նրանից պահանջել պահպանել մեր արածը: Սակայն մեզ խանգարեցին վատ եղանակային պայմանները, և մենք սպասում ենք եղանակի կայունացմանը:

Դե ինչ, սպասենք եղանակի փոփոխությանը և հուսանք, որ եղանակային պայմանները շուտ կկարգավորվեն:

Anush Jilavyan

Իմ տեսակը

Վերջապես… Այս հոդվածս ուզում եմ սկսել նախաբանով, ուզում եմ հասկանալ, թե ինչու էի այսքան ժամանակ ինձ զրկել ստեղծագործելու հաճույքից ու չէի ստեղծում այդ թանկ ժամանակը ինձ համար:Պատճառը ցավոք չեմ գտնում, բայց նորից իմ մեջ գտա գրելու ոգևորությունը, նորից ուզում եմ զգալ այն հաճույքը, որով սպասում ես, երբ կտեղադրվի հոդվածդ և ուրախությունը, երբ արդեն կայքում քո նկարի ու անվան տակ ես կարդում շարադրած մտքերդ: Պատահական չէ, որ հոդվածս հենց ոգևորության ու ոգևորվել կարողացող մարդկանց տեսակի մասին է: Այս տեսակը իրոք յուրահատուկ է…

Ախ, այդ ոգևորությունը, որից փայլում են նրանց աչքերը ու պայծառանում  հոգին: Ինձ համար ավելի հիասքանչ տեսարան չկա, քան ուշադիր վայելել այն մարդու ապրումները, որ զբաղվում է իր սիրած գործով, կամ խոսում է իրեն հետաքրքրող երևույթի կամ մարդու մասին: Այդ պահերը իրոք հրաշք են: Ոգևորությունը չի կեղծվում, այն չեն փորձում թաքցնել, այն ավելին է պատմում մարդու մասին, քան ցանկացած երկար նկարագրություններ կամ տարիների շփում: Այդ պահի մեջ ինչ-որ մոգական բան կա, կարծես խոսողը կտրվում է իրական աշխարհից ու սկսում է բարձրաձայն մտածել շատ հաճելի բանի մասին: Ոգևորությունը ինձ համար ապրելու նշան է, այն, որ մարդու գոյությունը միայն ֆիզիկական չէ:

Դուք այնքան գեղեցիկ եք, երբ նկարագրում եք ձեր սիրած գրքի հերոսին կամ պատմում եք ձեր սիրած ֆիլմի մասին: Այդ պահին բառերը միանգամից սրտից են դուրս գալիս, հաճախ խոսքը  ճիշտ ձևակերպված չի լինում, բայց այն լի է անկեղծությամբ ու ջերմությամբ: Ինձ թվում է, զրուցելիս կարելի է ոչ թե հարցնել սիրած գրքի վերնագիրը, այլ օրինակ, ինչն է հատկապես դուր եկել ստեղծագործության մեջ, կամ որ կերպարն են հավանել: Այս հարցերին միանգամից հեշտ չէ պատասխանել, բայց հավատացեք, դա ավելի շատ բան կասի ձեզ զրուցակցի մասին, քան գրքի վերնագիրը:

Նկատե՞լ եք, որ մենք կարող ենք անվերջ լսել այն մարդկանց, ովքեր խոսում են ու իրենք են հավատում ու ապրում իրենց ասած մտքերով: Թվում է, որ այդ պահը հենց ստեղծված է, որ նրանք կիսեն իրենց երջանկությունը մյուսների հետ: Եթե անգամ մեզ խոսքի էությունը չհետաքրքրի, միևնույն է, չենք կարող անտարբեր մնալ այն ոգևորության նկատմամբ, որով ներկայացվում է:

Ես սիրում եմ այդ վարակող զգացմունքը, երբ այն հետաքրքրությունը, որ կա քո մեջ, փոխանցում ես ուրիշներին, երբ նկատում ես, որ քո ինքնամոռաց խոսքը լցրել է ինչ-որ մեկի հոգին: Այդ ժամանակ հասկանում ես, որ տալով քո մի մասնիկը,  կարող ես ինքդ երջանկանալ: Եթե մարդիկ մի պահ փորձեն իրենց ու ուրիշներին չզրկել այս երջանկությունից, աշխարհը ավելի հաճելի վայր կլինի ապրելու համար: Մարդիկ մի օր գուցե կհասկանան, որ ուղղակի, հենց այնպես ապրել չի կարելի, որ կյանքը այն ամենն է, ինչը մեզ ոգևորում է, ու հանուն ինչի արժի ապրել:

Gayane Avagyan

Նյութ` չգրելու մասին

Ամառվանից սովորություն է դարձել ամեն երեկո մեկ բաժակ տաք թեյով 17.am–ի նյութերը կարդալը: Կարդալը, զարմանալը, հետո բոլորին պատմելը, որ նման խելացի պատանի լրագրողներ կան, ու միայն 17.am-ը ունի իրենց նմանը: Չեմ կարող հաշվել, թե մինչև այսօր քանի նյութ եմ հասցրել կարդալ (էդպես նաև իմ խմած թեյերի քանակը կարելի էր հաշվել), բայց մի բան հաստատ կարող եմ ասել` բոլոր նյութերը տարբերվում են իրենց իմաստով, ասելիքով, հետաքրքրությամբ: Մեկ-մեկ նյութերի այնպիսի վերնագրեր են լինում, որ ուզում եմ րոպե չկորցնել, բացել ու կարդալ նյութը: Ու հետո նոր հասկանում եմ, որ նյութը ավելի հետաքրքիր էր, քան վերնագիրը: 

Ծանոթներիցս, ընկերներիցս շատերը հետևում են կայքին ու ասում են, որ բոլոր նյութերը լավն են, տարբերվող, որ շատ սիրուն են գրում բոլորը, այստեղի բոլոր նյութերը տարբերվում են մնացած լրատվական կայքերի նյութերից: Այնքան պարզ, հասարակ, բայց միևնույն ժամանակ՝ տեղին բառերով են գրված: Արտասահմանում բնակվող ծանոթներս էլ են հետևում կայքում տեղադրվող լուսանկարներին: Թվում է, թե չկա մի թեմա, մի պատմություն, որը չկա կայքում:

Հիմա կասեք, թե ես ինչու եմ ուշ-ուշ գրում: Փորձեմ արդարանալ:

Վերջերս թեմաների սով է ի հայտ եկել ինձ մոտ: Թղթակիցների նյութերը կարդալով` հասկանում եմ, որ միայն ես չեմ, որ ինչ-որ բան եմ ուզում գրել, բայց գրել չեմ կարողանում: Վատ բան է, երբ ուզում ես ինչ-որ բանի մասին պատմել, բայց թեմա չի գտնվում: Ամեն ինչ սպառվել է ասես: Ճանապարհին քայլելիս ծնված մտքեր, թեյ խմելիս ծնված մտքեր, դաս անելիս ծնված մտքեր. ինչ վատ է, երբ գալիս են ու գնում: Մտքերիս մեջ կազմում եմ նյութը, մոտենում համակարգչին, ուզում եմ գրել, բայց հենց բացվում է պատուհանը՝ մտքերս գնում են: Թողնում եմ այդ միտքը, որը մտածելիս լավ հոդվածի նյութ էր թվում, փորձում եմ գտնել մյուս թեման գրելու համար: Այս անգամ էլ` թեման լինում է, բառերն են կորչում: Ճիշտ պահին ուղղակի մոտդ թուղթ ու գրիչ պահել է պետք, որ գրի առնես մտքերդ, թե չէ մտքերդ հավաքել ու նույն բանը նորից մտածել չես կարողանում:

Ու, հա, ես մի կարևոր բանի մասին եմ ուզում պատմել անընդհատ, բայց չեմ կարողանում: Ուշադրություն եմ դարձնում շուրջս կատարվող իրադարձություններին, պատմություններին, որ պատմում են, բայց հիշում եմ, որ այդ պատմության, այդ դեպքի մասին բազմիցս խոսվել է:

Թեմաների չլինելը մի կողմից, ժամանակ չլինելն ու մտքերս հավաքելը՝ մյուս, խանգարում են նյութ գրելուն: Կգրեմ, անպայման կգրեմ, բայց, երևի ճիշտ է, որ լավագույն նյութերը, գրքերը, ֆիլմերը առանց պլանավորելու են ստեղծվում: Թուղթ ու գրիչ է միշտ պետք պահել մոտդ:

eva khechoyan

Ակնոցը միշտ մեր քթին էր

«Եթե երբևէ՝ հետամուտ լինելով երջանկությանը, դուք նրան գտնեք, ապա ակնոցը փնտրող պառավի նման կհայտնաբերեք, որ այն միշտ եղել է ձեր քթին»:
Հենրի Շոու

Ինչո՞ւ հոդվածս սկսեցի այս խոսքերով: Պառավը, ով շարունակ փնտրում է իր ակնոցը, Հայաստանն է, որը դարեր շարունակ փնտրում է իր երջանկությունն ու իր դժբախտությունների մեղավորներին, մինչդեռ նրա բոլոր դժբախտությունների պատճառն առաջին հայացքից աննշան թվացող փաստերն են: Հիմա ինքներդ կհամոզվեք:

Սպիտակ, կապույտ, կարմիր… Ռուսաստանի դրոշը, որում սպիտակ գույնը խորհրդանշում է ազգի առատաձեռնությունն ու անկեղծությունը, կապույտը՝ հավատարմությունը, ազնվությունն ու կատարելությունը, իսկ կարմիրը՝ քաջությունն ու սերը: Երկրի խորհրդանիշ է ընտրվել դրոշ, որը խորհրդանշում է բարձր բարոյական արժեքներ:

Արգենտինայի դրոշը` երկնագույն ու սպիտակ զոլեր, իսկ կենտրոնում՝ արև: Համաձայն առավել տարածված տեսակետի՝ ամպերի, երկնքի և արևի մարմնավորում:

Կանադայի դրոշը`կարմիր ու սպիտակ գույներ՝ կենտրոնում թխկու տերևով: Խորհրդանշում է  Կանադայի ափերը ողողող երկու օվկիանոսները և նրանց միջև տեղակայված պետությունը: Թխկու տերևը խորհրդանշում է ազգի միասնությունը:

Հունաստանի դրոշը` 9 հորիզոնական զոլեր՝ կապույտ և սպիտակ: Դրոշի վերին ձախ անկյունում սպիտակ խաչ: 9 զոլերը նույնացվում են ազգային կարգախոսի («Ազատություն կամ մահ») 9 վանկերի հետ, իսկ խաչը խորհրդանշում է պետական կրոնը՝ քրիստոնեությունը:

Իսկ այժմ վերլուծենք Հայաստանի դրոշը՝ կարմիր, կապույտ, ծիրանագույն: Վաղ տարիքից սովորում ենք, որ կարմիրը խորհրդանշում է հայ ժողովրդի թափած արյունը, կապույտը՝  խաղաղ երկինքը, իսկ ծիրանագույնը՝ աշխատանքը: Այս դեպքում ի՞նչ խորհուրդ ունի գույների այս դասավորությունը: Ինչու՞ են խաղաղ երկինքն ու աշխատանքը խորհրդանշող գույները  իրենց տեղը զիջում արյան խորհրդանիշ կարմիր գույնին: Ինչո՞ւ դրոշի նախագծողները հաշվի չեն առել այն պարզ հանգամանքը, որ ազգի գլխավերևում պետք է լինի խաղաղ երկինքը և ոչ թե նրա թափած արյունը:

Իսկ այժմ վերլուծենք մի քանի երկրների օրհներգերը:

Մարսելիեզ՝ Ֆրանսիայի ազգային օրհներգը։ Հեղինակն է ֆրանսիացի պոետ և կոմպոզիտոր Ռուժե դը Լիլը։ Մարսելցիները այդ երգը երգելով Ֆրանսիական մեծ հեղափոխության ժամանակ օգնության հասան Փարիզին։ Պատերազմական հիմն է, որը կոչ է անում կռվի դուրս գալ ժողովրդի և հայրենիքի թշնամիների դեմ։

Ուկրաինայի օրհներգի բառերի հեղինակն է Պավել Չուբինսկին: Դառնալով հանրահայտ Արևմտյան Ուկրաինայում՝ հայրենասիրական ոտանավորը աննկատ չանցավ ժամանակի կրոնական գործիչների ուշադրությունից։ Նրանցից մեկը՝  հայր Միխայլո Միխայլովիչ Վերբիցկին, որն իր ժամանակի հայտնի երգահաններից էր, Չուբինսկու ոտանավորով ոգեշնչված, երաժշտություն գրեց նրա համար: Արդեն 1917 թվականին երգը սկսեց օգտագործվել որպես պետական օրհներգ։

Շվեյցարիայի օրհներգը նույնիսկ ներառված է երկրի կաթոլիկ և ավետարանական եկեղեցիների աղոթագրքերում: Սա բոլորովին զարմանալի չէ, քանի որ օրհներգում կան նման տողեր.

«Երբ շառագունում են Ալպերը, աղոթեք, ազատ շվեյցարացիներ, աղոթեք»:

Հիմա հիշենք Հայաստանի օրհներգի պատմությունը: Օրհներգի տեքստը վերցված է Միքայել Նալբանդյանի «Իտալացի աղջկա երգը» բանաստեղծությունից, որը սկսվում է հետևյալ տողերով.

«Մեր հայրենիք, թշվառ, անտեր,
Մեր թշնամուց ոտնակոխ,
Յուր որդիքը արդ կանչում է
Հանել յուր վրեժ, քեն ու ոխ»

Ի՞նչ սկզբունքով է ընտրվել մեր երկրի հիմնը, և մի՞թե ժամանակի մտավորականությունը չկարողացավ ավելի նպատակահարմար տարբերակ ընտրել: Մի՞թե հնարավոր չէր երկրի խորհրդանիշի հիմքում ներդնել ավելի վեհ գաղափարներ: Միգուցե այս «աննշան» հանգամանքերն էլ ինչ-որ տեղ ազդեցություն են թողնում մեր երկրի ճակատագրի վրա ու փոխում բոլորիս կյանքի ընթացքը:

syuzi kostumyan

Մտածել ցրտի՞, թե՞ սովորելու մասին

Մեր քաղաքում` Սպիտակում, կան բազմաթիվ հիմնահարցեր, որոնք ինձ և մյուս քաղաքացիներին շատ են հուզում: Այդպիսի հարցերից է ցայտաղբյուրների պակասությունը, հետիոտնի անցման գծերի բացակայությունը, լուսակիրների բացակայությունը, որոշ փողոցներում գիշերային լուսավորության բացակայությունը, մի շարք դպրոցներում՝ ջեռուցման խնդիրը և այլն: Վերջինիս հետ կապված նշեմ, որ շատ կարևոր հիմնահարց է, որովհետև երեխան պետք է կրթվի բարենպաստ պայմաններում:

Մեր դպրոցը ջեռուցվում է բավականին լավ, սակայն կան բազմաթիվ ծանոթ ընկերներ, ովքեր պատմում են, թե ինչ վատ է իրենց դպրոցը  ջեռուցվում: Մի քանի տարի առաջ, երբ ես սովորում էի մեկ այլ դպրոցում, այնտեղ ջեռուցումը թույլ էր, այդ իսկ պատճառով ես հաճույքով չէի գնում դպրոց: Նստում էինք վերարկուներով, ձեռնոցներով, քանի որ գրիչը բռնելիս անգամ դժվարություն էր առաջանում:

Իմ կարծիքով, այդ պայմաններում սովորել հնարավոր չէր: Մարդու միտքը կենտրոնանում է մրսելու, այլ ոչ թե ուսուցչի ասածները ընկալելու վրա: Ընկերներիցս մեկը մի օր ինձ պատմեց, որ իրենց դպրոցի աշակերտների կեսից ավելին չի հաճախում դպրոց ցրտի պատճառով, իսկ հիվանդություններն առավել տարածված են դարձել աշակերտների շրջանում: Այս հիմնախնդիրը կարևոր է թե՛ առողջության, և թե՛ կրթության համար:

Ani harutyunyan

Բարև, Վարդան

-Դե՛ կտեսնեք, մեր հավաքականը աշխարհի չեմպիոն ա դառնալու ու բոլորի բերանը փակի…

Վարդանը ամբողջ սրտով հավատում էր հավաքականի հաղթանակներին, երբեք ոչ մի խաղ բաց չէր թողնում…Վարդանը նաև հավատում էր Հայաստանի առաջնությանը, հավատում էր «Արարատ»-ին՝ իր ամենասիրելի թիմին: Նրա հետ նույն դպրոցում եմ սովորել։ Չնայած միշտ վիճում էինք, բայց առանց իրար բարևելու՝ օրներս չէր անցնում: Մեր հիմնական թեման ֆուտբոլն էր, Բարսելոնան: Թեև ինքն էլ է Բարսելոնայի երկրպագու, բայց հոգուս հետ խաղալու համար միշտ մի անուն կպցնում էր թիմին։ Նրա հետաքրքրությունները միայն ֆուտբոլով չէին սահմանափակվում. միշտ ամեն ինչից տեղեկացված էր։
Հիմա նա բանակում է: Իր ցանկությամբ որոշեց ծառայել Արցախում (նրա պապերը այնտեղից են)։ Նրա՝ բանակ գնալուց հետո մեկ կամ երկու անգամ ենք խոսել:

Նամակս հասցեագրում եմ Վարդանին ու մեր բոլոր զինվորներին։

«Բարև՛, զինվոր։ Մեզ մոտ շատ ցուրտ է։ Ամանորն էլ անցավ, ու էս անգամ էլ առանց քեզ։ Բայց մեկ է, ես ուրախ եմ․ քիչ մնաց սպասումիս։ Լսել եմ՝ այդտեղ՝ սահմանում էլ է ձմեռը եկել։ Ու գիտեմ նաև, որ ցրտին լուրջ չես վերաբերվում, էլ ուր մնաց ընկճվես։

Գիտե՞ս, ամեն անգամ տաք վառարանին մոտենալիս քո փոխարեն էլ եմ տաքանում։ Ամեն օր՝ ժամը 3-ին՝ իմ դասից վերադառնալու ժամին, փակի՛ր աչքերդ ու կզգաս իմ փոխանցած ջերմությունը։

Իմացե՞լ ես՝ այստեղ ամեն ոք քո մասին է խոսում, բոլորի ուշադրության կենտրոնում դու ես, ա՛յ զինվոր։ Ես էլ լսում ու հպարտությունից ամպերին եմ հասնում։

Հիմա շատ են գրում ու խոսում բանակի ու ծառայության մասին: Երևի շատերը գրում են, որ բանակը երկիրը պահող ուժն է: Ավելի ռոմանտիկները գրում են, որ երկու տարին մի հավերժություն է: Շատերն էլ գրում են հին-հին, սովորական տողեր…

Բայց ես այսօր չեմ ուզում գրել, թե ինչքան կարևոր ես դու, ինչքան սեր ու ժպիտներ եմ ուղարկում քեզ սառը քամու միջոցով։ Վերամբարձ խոսքերը թողել եմ մի ուրիշ անգամվա համար, չնայած դա երբեք էլ հարկավոր չէ քեզ, ինձ… Չեմ ուզում պատմել քեզ հայրենասիրության, անկախության մասին։ Այդ ամենը ամփոփված է քո մեջ, զինվորի կերպարի ու արիության մեջ։ Դրա կերտողը դու ես, էլ իմ պատմելը քեզ ի՞նչ։

Լսե՞լ ես՝ մայրդ քեզ կարոտել է, բայց ասեմ, իմացի՛ր, քո քաջ պահվածքը մոռացնել է տալիս այդ անտանելի զգացումը։

Վարդան, բայց լսո՞ւմ ես՝ դու մեզ ու մեր հավաքականին այստեղ էլ ես պետք, քեզ լա՛վ նայիր։

Կհանգստանաս, բայց չքնես։ Զգո՛ն եղիր։

Ես վստահում եմ քեզ, զինվո՛ր, վստահում եմ իմ, այն մյուս փոքրիկի ու փողոցում քայլող բոլորի կյանքը, դու էլ վստա՛հ եղիր՝ մեր ջերմ սերը կհասնի ու կտաքացնի քո սառած մատները»։

Ani Ghulinyan

Արժեզրկված խաղաղություն

Վերջին տարիներին բոլորիս կյանքում էլ ինչ–որ բան փոխվել է, ոչ թե արտաքինում, այլ այնտեղ` ներսում: Երևի զգացմուքներն են սառել, անտարբերություն է առաջացել ամեն ինչի ու բոլորի նկատմամբ: Իսկ ինչո՞ւ: Երևի, որովհետև սկսել ենք վախենալ ամեն օր լուրերը դիտելուց, վախենում ենք լսել, որ կրկին ինքնաթիռ է ընկել, կամ սահմանին կրկին զինվոր է զոհվել։ Կարծես ամեն բան մեր նայել-չնայելուց է կախված: Լուրերն էլ, ոնց որ բոթաբեր լինեն, մատների վրա կարելի է հաշվել, թե քանի լավ նորություն ենք ստանում ամսվա ընթացքում: Իսկ վատ լուրերի քանակը հաշվելիս՝ մատների վրա հաստատ տեղ չի գտնվի:

Ու արդեն սովորական է դարձել, չէ՞, որ ամեն շաբաթ փախստականների մի նավ պիտի խորտակվի, ամեն ժամ արևելքում մի մշակութային կոթող էլ պիտի վերանա։ Երբ օրը անցնում է, ու ոչ մի սարսափազդու բան չենք լսում, սկսում ենք զարմանալ, մտածել, որ լավ է, բայց իրականում, ոչ թե լավ է, այլ պարզապես վատին արդեն շատ ենք ընտելացել, պարզապես նորմալ շատ հազվադեպ է լինում:
Ամենավատը սկզբում էր, երբ բոլոը ամեն ինչ ծանր էին տանում, իսկ հիմա կարծես պատերազմական վիճակում լինենք։ Պարտադիր չէ, որ հայտարարվի պատերազմի մասին, այն ուղղակի կա, ամենուր է` մեր քթի տակ, Եվրոպայում, Արաբական աշխարհում: Մնում է միայն հայտարարել դրա մասին: Ու ինչպես պատերազմի ժամանակ, հիմա էլ կորուստներն այնքան շատ են, որ սգալու ժամանակ չկա, պարզապես մի ախ ենք քաշում, ափսոսանքի խոսքեր ասում, մի երկու օր խոսում այդ մասին ու շարժվում առաջ: Չէ՞ որ կյանքը շարունակվում է․․․
Մի տեսակ ձևական է հնչում, երբ Ամանորին աշխարհը տակնուվրա արած անձինք (այստեղ շատ մարդկանց անուններ կարող են լինել), այդ նույն աշխարհին խաղաղություն են մաղթում: Իսկ խաղաղություն բառը, որն այնքան մաքուր է, այնքան պարզ ու թանկագին, այդ մարդկանց շուրթերից հնչելով՝ արժեզրկվում է: Բայց և նորից իմաստավորվում, բարձրանում է ու թանկարժեք դառնում, երբ լսվում է պատերազմ տեսած ու հավերժ խաղաղության ձգտած ժողովրդի կողմից․․․

hovhannes ghulijanyan

Ծեծված թեմայի շուրջ

Հնդկական սերիալները 17-ի համար մի քիչ ծեծված թեմա են դարձել, բայց, այնուամենայնիվ, ցանկանում եմ իմ տեսակետը հայտնել:

Սկզբում եկեք համեմատենք հնդկական և հայկական սերիալներից որն են ավելի շատ դիտում: Անխոս, հայերի կողմից հնդկական սերիալները ավելի շատ են դիտվում, քան հենց հայկականները։ Երկրորդ ու գլխավոր առավելությունը հնդկական սերիալների ըստ իս այն է, որ հնդիկ սցենարիստները կարողանում են իրենց ֆիլմերի միջոցով մեզ ներկայացնել իրենց երկրի ծեսերը, պատմությունը: Այս երևույթը գրեթե բացակայում է հայկական սերիալներում։

Բայց ամենահետաքրքիրն այն է, որ մենք չզգացինք, թե ինչպես հետզարգացում ապրեցինք, որովհետև մի քանի տարի առաջ սարկազմով էինք խոսում հնդկական ֆիլմերի մասին։ Ծիծաղում էինք, թե ինչպես են նախկինում դիտել նմանատիպ «ֆանտաստիկ» ֆիլմեր, բայց արի ու տես, որ կրկին սկսվել է դրանց ցուցադրությունը։

Mane Babajanyan

Անտարբեր սահադաշտը

Քաղաքիս մարդկանց անտարբերությունն ինձ զարմացնում է: Գիտե՞ս ուզում եմ քեզ հետ ևս կիսվել: Կլսե՞ս: Լա՛վ, հիմա կպատմեմ:

Այ, տե՛ս, օրինակ՝ երեկ, երբ գնում էի դասի, ընկա: Ամբողջ փողոցը սառցադաշտի էր վերածված: Անկեղծ ասած՝ հեռվից, երբ նայում ես, շատ գեղեցիկ է թվում։ Կարծես հեքիաթից լինի։ Ամբողջը ճերմակ է: Բայց դե, դա միայն առաջին հայացքից, իրականում, երբ ընկնում ես, այդ գեղեցիկ հեքիաթն ասես մեկ վայրկյանում անհետանում է:

Առաջին բանը, որ անցավ մտքովս՝ մեղադրանքներն ու բողոքներն էին, թե ինչո՞ւ են ճանապարհներն այս վիճակում: Երևի շատերդ ինձ հասկանում եք, չէ՞: Բայց սրանով պատմությունս դժվար թե ավարտվի: Լա՛վ, լա՛վ, հիմա ամբողջը կպատմեմ։ Երբ կանգնեցի ու շարունակեցի ճանապարհս, ավելի ահավոր մի բանի ականատես էղա: Տեղի էր ունեցել ավտովթար. 8 մեքենա իրար էին բախվել՝ պատճառն իհարկե, չմաքրված ճանապարհներն էին: Երբ ոստիկանները մեքենաները դուրս բերեցին ճանապարհի կենտրոնից, միայն դրանից րոպեներ հետո վերջապես ժամանեց ճանապարհամաքրման մեքենան ու սկսեց աղ ու ավազով ծածկել այդ «վթարների սահադաշտը»: Դե, հետո էլ, որ խնդիր առաջանար, երևի կասեին․«Ճանապարհը մաքրված էր, մենք մեղավոր չենք»: Հավատացե՛ք, չէի զարմանա: Դե, բարեբախտաբար զոհեր չկային, բայց դա չի արդարացնում նրանց անուշադրությունն ու անպարտաճանաչությունը:

Այսօր կրկին անցնում էի նույն ճանապարհով, ու նույն «սահադաշտն» էր: Սկսեցի մտքումս դժգոհել ու բողոքել, որ երեկվա դեպքից դասեր չեն քաղում: Ու հենց այդ պահին, ի զարմանս ինձ, հայտնվեց մեքենան ու սկսեց իրականացնել իր «պարտականությունները»: Բացի այդ, ամեն փողոցում մեկ-երկու ոստիկան կանգնած, հսկում էին երթևեկությունը:

Լավ է գոնե սխալներից դասեր են քաղում, եթե ոչ՝ հաջորդ վթարի ժամանակ դժվար թե կրկին բախտները բերեր:

hasmik givargizyan

Ուշացած անակնկալ

Մոտենում էր հունվարի 28-ը, աշակերտական խորհրդի աղջիկներով որոշեցինք կազմակերպել միջոցառում՝ նվիրված Հայոց բանակի տոնին: Մնացել էր ընդամենը 10 օր, ինչը մեզ այդքան էլ չէր անհանգստացնում: Մենք ունեինք գաղափար, իսկ գաղափարը՝ ասելիք: Մեկ օրվա մեջ գտանք անհրաժեշտ ամեն ինչը, իսկ հաջորդ օրը կազմեցինք ծրագիրը: Ամեն ինչ արեցինք ինքներս, առանց որևէ ուսուցչի անմիջական օգնության: Բայց չի կարելի ասել, որ նրանք մեզ չէին օգնում, նրանք էլ իրենց հերթին որոշ հարցերում ընդառաջում էին մեզ: Եվ այսպես, 4 օր մինչ միջոցառումը, մասնակիցներից մեկը հիվանդացավ ու չկարողացավ մասնակցել մնացած փորձերին: Նրա խոսքերն ուրիշները սովորեցին, թվում էր՝ ավելի դաժան բան չէր կարող լինել, բայց միջոցառման նախորդ օրը երկու երաժշտական համար ունեցող երեխաներից մեկն էլ հիվանդացավ: Դե իհարկե, չէր կարող չէ՞ ամեն ինչ հարթ ընթանալ: Մի կերպ գտանք նրա երաժշտական համարներից մեկի «պլյուսը», քանի որ բեմադրված պար կար: Իսկ մյուս երգը միջոցառումից երկու ժամ առաջ սովորեցինք ու կատարեցինք: Ամենահետաքրքիրն այն էր, որ միջոցառումն անցավ ավելի լավ, քան սպասում էինք: Որպես հիմնական կազմակերպիչ, երևի բոլորից շատ ես էի հուզվում, բայց փորձում էի ինձ «ձիգ» պահել, ախր, ես թուլանալու իրավունք չունեի: Միջոցառման վերջին հատվածում թե՛ մասնակիցները, թե՛ ուսուցիչներն արտասվում էին: Նայում ու չէի հասկանում, թե ինչո՞ւ: Բայց երբ միջոցառումը վերջացավ, ու տնօրենը սկսեց խոսել, մի հայացք գցեցի մասնակից ընկերներիս թաց աչքերին ու անկախ ինձանից սկսեցի արտասվել: Տեսնես, ես էլ էի՞ զգում նույնը, ինչ ընկերներս: Տարօրինակ է, այնքան էի տարվել լացովս, որ չհասկացա, թե ինչպես տնօրենն ավարտեց իր խոսքը, և ուսուցիչներն իրենց շնորհավորական ու շնորհակալական խոսքերով մոտեցան մեզ: Իսկ մեր աչքերը թաց էին, ու երևի լացս թեմայի հետ այնքան էլ կապ չուներ:

-Երեխեք ջան, լաց մի՛ եղեք, զինվորին արցունքներով չեն ճանապարհում,- ասաց ուսուցիչներից մեկն, ու ինձ համար արցունքները բաժանվեցին երեք խմբի՝ ուրախության, տխրության և զինվորի համար թափված… Հիմա մտածում ու հասկանում եմ, որ արցունքներս երջանկության էին, որ առանց մեծերի օգնության կարողացանք մի լավ բան անել մեր դպրոցի համար: Հիմա, երբ գիտենք սեփական աշխատանքի քաղցր պտուղների համը, անպայման կշարունակենք: Չէ՞, երեխեք: Հպարտ եմ, որ ձեզ պես ընկերներ ու ուսուցիչներ ունեմ…

Հ.Գ. Միջոցառումը տեղի ունեցավ հունվարի 30-ին, սակայն ի՞նչ տարբերություն, մեզ համար ամեն օրը զինվորներին նվիրելու տոն է։