Ինչն է ինձ հուզում խորագրի արխիվներ

Փակված դռներ

Ասում են` հաջողությունը միշտ գտնվում է փակ դռների հետևում, կամ որ եթե ինչ-որ մի դուռ փակ է, կան բազում այլ բաց դռներ…

Մարդիկ ունեն մի շատ հետաքրքիր ու յուրօրինակ «կարողություն». անընդհատ ասում են ու իրենք իրենց ասածից հեռու գնում, հնարավորինս հեռանում են ու փակում դռները…

Մեր շրջապատում` իմ Գյումրիում, հարևան գյուղերում, այլ քաղաքներում, այնքա~ն փակ դռներ կան…

Տխուր է մտածել, որ այդքան մարդ ինչ-որ պատճառով փակել է ինչ-որ դուռ ու հուսահատ հեռացել է` այլ դռներ բացելու, ու այդպես մեր շրջապատում շատացել են փակ դռներ` փակ բառի ամենալայն իմաստով. փակ է դուռը, փակ է կողպեքը, ու խնամքով փակված է նաև դռան հետևում թողած պատմությունը…
Ամեն անգամ փողոցով քայլելիս մի պահ կանգնում եմ ու հաշվում փակ դռները. ավելի շատ են, քան  բացերը: Բայց… Հուսամ` բացվել են հազարավոր նորերը ու հույս ներշնչել…

Հ.Գ. Էնքա~ն եմ փակ դուռ նկարել, ընկերներից մեկը, տեսնելով հավաքածուս, մի անգամ ասաց.

-Դու~ռ, դու~ռ,
Սիրու~ն դուռ,
Այս դռանը հավնեցի,
Ապարատս հանեցի…

Դե Լեննական էլ սաղը հումոր կէնեն, ապ ջան…

Aspram Parsadanyan

Մի շրջան էլ ավարտվեց

Հաճախ է պատահում, երբ մեր կյանք են ներխուժում դեպքեր և դեմքեր, որոնց գալուստը ամենևին էլ պլանավորված ու գծագրված չէր:

Ներիր ինձ, ընթերցողս (եթե կաս), նախ քեզ երկար ժամանակ լքելուս, ապա պատմությանս երկարության համար:

Մարդիկ գրում են այն ժամանակ, երբ տխուր են, կամ, երբ չեն ունենում մեկին՝ նրա հետ կիսվելու համար: Այդ ժամանակ քեզ հավատարիմ բարեկամ, հլու հնազանդ ունկնդիր են դառնում թերթն ու գրիչը: Երևի տխուր եմ, որ գրում եմ:

Նստած եմ կիսախավար սենյակում, ծնկներիս մեր օրացույցը, որը ցավոք արդեն ավարտվել է: Նայում եմ դրա վրայի խզբզանքներին, ու ամեն օրվա դիմաց դրված նշանը սրտումս մի նոր թրթիռ է առաջացնում: Ժամանակն աննկատ է անցնում, երբ երջանիկ ես լինում:

Դպրոցական կյանքի ավարտն ազդարարեց հեռախոսիս զանգը: Մի՛ ծիծաղիր, հիմա կբացատրեմ: Զանգողը քույրս էր, ավելի ճիշտ, հրաքրոջս աղջիկը, ավելի ճիշտ, իմ մի մասնիկը: Այն մարդկանցից մեկը, ով իմ կյանք է մտել առանց ինձ հարցնելու, կամ էլ հարցրել է, բայց ոչ ես եմ հիշում, ոչ ինքը: Մեր տարիքային տարբերությունը չորս ամիս է, ու այնպես է ստացվում , որ միշտ միասին ենք: Մանկապարտեզ, դպրոց, ուսանողական կյանք: Նրա զանգն ինձ սթափեցրեց ու կրկին հիշեցրեց, որ պատրաստվեմ վաղվան: Մենք գնալու էինք Երևան, որտեղ պետք է սկսվեր մեր նոր կյանքը, դժվար, բայց լի հիշողության մեջ ամրացող արկածներով:

Առաջին անգամ ոտք դրի մեր նոր տուն: Ճեղքեցի ճամպրուկների պատնեշը և սկսեցի զննել մեր նոր անկյունը՝ գյուղի մեր տանից հետո փոքր թվաց: Հանգստացանք, ու երբ տեղավորեցինք մեր իրերը, այն ավելի մեծ երևաց:

Իրար հերթ չտալով անցան օրերը: Բոլոր օրերը տարբեր էին՝ լավ, վատ. նույնն էր միայն անսահման կարոտը:

Պատից կախված օրացույցի վրա, զինվորների նման, սկսեցինք ջնջել օրերը, բայց տարօրինակ ձևով: Ամեն օրվա դիմաց գրում էինք այդ օրը նկարագրող բառ կամ պատկեր:

Օրացույցը կատարելով իր պարտականությունը, ավարտվեց: Մենք էլ չնկատեցինք, թե ոնց ջնջեցինք վերջին օրը: Գյուղ գնալու ու բոլոր կարոտները փարատելու ժամանակն էր, և բացի դա, ամենաբարի Ամանորն էր: Զարմանալիորեն արձակուրդի մի շաբաթն անցավ բարեհաջող: Հա՜, մոռացա վերևում գրել, որ իմ և քրոջս հետ կարող են պատահել ամենահետաքրքիր արկածներ: Հա՜, լա՜վ, լա՜վ, մանր ու միջին անհաջողություններ (ավելի ճիշտ կլինի այսպես կոչել):

Մի քանի օր էր, ինչ «վայելում էի» արձակուդս, երբ զանգեց քույրս ու հայտնեց լուրը, չէ բոթը, գույժը: Այն էր՝ լքել մեր վարձակալած տունը ու գտնել նորը:

Կամա թե ակամա, մենք կապվում ենք մեր միջավայրին, որքան էլ այն լի լինի անհարմարություններով լի: Եվ որքան էլ դա կարճաժամկետ լինի, մեկ է, դժվար ենք բաժանվում ու երկար ենք հիշում: Առհասարակ, մարդիկ դժվար են բաժանվում իրենց անցյալից և դժվար են մոռանում դրա հետ կապված մանրամասները:

Նստած եմ մեր տան (թերևս արդեն ուրիշի) բազմոցին, ծնկներիս մեր օրացույցը: Հատիկ-հատիկ նայում եմ բոլոր օրերին ու դրանք նկարագրող պատկերներին: Զգում եմ, որ դեմքիս հիմար ժպիտ է առաջացել: Փակում եմ այն, ամուր պահում ձեռքումս ՝ հարստության նման, չվստահելով ոչ մի պայուսակի: Հայացքս ընկնում է ճամպրուկներիս վրա: Վերջին անգամ նայում եմ «մեր» (չէ՜, ուրիշի) դատարկված տանը: Աչքերիս առջևով մի վայրկյանում անցնում են բոլոր օրերը, դեմքիս՝ ժպիտ, իսկ աչքերումս արցունքի հետք թողնելով: Իրերս ոտքերիս խփելով դուրս եմ հանում տնից: Դռան հետևում թողնելով մեր փոքրիկ կյանքի ամենավառ հիշողությունները, մի վերջին անգամ փակում եմ այն, չէ որ դռան պատասխանատուն ես էի :

arman arshak

Սպասեք, գալու եմ հերթափոխի

Քիչ մնաց՝ մի քանի օր, մի քանի օր, ու իմ եղբորն էլ կտեսնեմ զինվորական համազգեստով, մի քանի օր, ու հպարտորեն կասեմ, որ եղբայրս իր պարտքն է տալիս հայրենիքին։

Ու ինչքան արագ են անցնում այդ մի քանի օրերը, ինչքան արագ են անցնում այն օրերը, որոնց ընթացքում վերադառնում եմ մանկություն, որտեղ ամեն ինչ խաղաղ էր ու անհոգ։ Ու ինչքան էլ թղթի տարբեր կողմեր լինենք ես ու եղբայրս, մեկ է, կարոտելու եմ անգամ դա, կարոտելու եմ իմ ու նրա ամեն անգամվա լեզվակռիվներն ու իմ կամակորությունները, երբ ինձ, որպես փոքր, ամեն հարցում զիջում էր։

Դե հա, երևի այս ամենը էլ չեմ տեսնի: Բանակից կվերադառնա հասուն տղամարդ, ում հետ լեզվակռիվ անել անգամ կամաչեմ, իսկ նրան դիմավորելուց կես տարի հետո ես կգնամ հայրենիքի սահմանը պաշտպանելու։

Կարծես երեկ լիներ, երբ խաղալիք զենքերով ու զինվորական իրերով էինք զինվոր-զինվոր խաղում, իսկ այսօր եկել է իրական զինվոր դառնալու պահը։

Վերջում բոլոր զինվորներին թիկունքից կասեմ, որ տղերք, համարձակ, թիկունքը պինդ է ու կանգնած ձեր կողքին։

Սպասեք, գալու եմ հերթափոխի․․․

Ani asryan

Ձմեռային զորակոչը

Ահա եկավ այդ օրը, երբ նորից զինվոր ենք ճանապարհում բանակ։ Ձմեռային զորակոչն սկսվել է։ Գնդերը կլրացվեն զինվորներով, ովքեր դեռ շատ բան ունեն սովորելու։ Կյանքի նոր էջ, որը թերթում են այսօրվա նորակոչիկները։ Նորից նույն կարոտն է խեղդում կոկորդս, որը զգացել էի անցած տարի։ Անցած տարի զինվորը եղբայրս էր՝ Ակսելը, իսկ հիմա ընկերս՝ Արտակը։ Արտակը և ընկեր է, և եղբայր, եղբոր պես ուշադիր և հոգատար։ Այն կարոտը, որը հիմա զգում եմ, դեռ 2 տարի կմնա ինձ հետ։ Մինչ եղբորս բանակ գնալը, պարապմունքից տուն էր ճանապարհում նա, իսկ նրա գնալուց հետո այդ ճանապարհը անցնում էի Արտակի հետ։ Մեկ տարի անընդմեջ ես և Արտակը անցանք եկեղեցի-տուն ճանապարհով՝ «ռաբիս» երաժշտության ներքո։ Ես այդ երգերը չէի սիրում, միայն նրան չնեղացնելու համար լուռ քայլում էի։

Այսօր ձմեռը ավելի սաստիկ է թվում։ Նոր ջերմ փաթիլները գնում են ծառայության։ Գնում են հայրենիք պաշտպանելու, ընտանիքի և սիրելիների թիկունքը լինելու։ Բայց երկու տարի հետո սաստիկ ձմեռը նորից կջերմանա, և այդ փաթիլները հետ կգան։ Այսօր քաղաքի բնակիչները հավաքվել էին մի կետում։ Ամուր բուռ դարձած ճանապարհում էին իրենց զավակներին։ Արցունքոտ աչքեր, թախիծ և միաժամանակ ժպիտ։ Մայրիկների աչքերը կարոտով էին նայում նրանց, բայց նաև սպասումով։ Մայրերի ձայնը իրենց սրտերում տանում են, տանում են, որ 2 տարի քաջի հոգով ծառայեն և նույն ժպիտով վերադառնան։ Ծառայությունը կարծես կյանքի իմաստ դարձած լինի։ Յուրաքանչյուր տղայի կյանքի էջում գրված է «ծառայել հանուն խաղաղության»։ Այսօր սահմանապահների թվում ավելանում է մյուս եղբայրս։ Երկու տարի, այնքան հիշողություն և կարոտ կա այս երկու տարվա մեջ ընդգրկված։

Զինվորների համար սպասում է դարձել վերադարձը, իսկ նրանց սպասողի համար՝ կարոտը։

Բարի ծառայություն բոլորին։

lilit harutyunyan lchshen

Սիրելով ձմեռը

Եղանակի տեսություն, և կրկին Հայաստանին է մոտենում նոր ցիկլոն: Կրկին մինուսներ ու ցածր ջերմաստիճան: Այս տարի ձմեռը սաստիկ է, ցուրտ է, նույնիսկ այդ ցրտի և ջեռուցման բացակայության պատճառով դասերը սկսվում են ժամը 10:00-ին: Երբ համադասարանցիներով զրուցում ենք եղանակի այս դաժան փոփոխություններից, միշտ մեկը ասում է․

-Դե լա՛վ, հերք է բողոքեք, բա երևանցիներն ու Արարատյան դաշտավայրում ապրողներն ի՞նչ ասեն, էնտեղ ամենացուրտն է։

Մեր բախտը բերել է, որ մեր գյուղում գազաֆիկացում կա, իսկ ի՞նչ անեն այն գյուղերի բնակիչները, որտեղ գազի բացակայության պատճառով մարդիկ տաքանում են փայտի ու աթարի վառարաններով: Լավ էր՝ գոնե մեր դպրոցի ջեռուցման հարցը շուտ կարողացան լուծել,այլապես ամեն դասարանում 1 կամ 2 բացակայի փոխարեն՝ ամբողջ դասարանը դպրոց չէր գա: Բայց անկախ ամեն ինչից՝ կա՞ գազ, թե ոչ, վառարանը փայտի՞ է, թե՞ ոչ, ձյունը գալիս է, գոյանում է մերկասառույցը: Դրսի ջերմաստիճանը ջեռուցումից կախված չէ, ո՞ւմ գանգատվենք։ Եթե ուզում ես ոտքով որևէ տեղ գնալ, ճանապարհին 1-2 անգամ ընկնում ես, կարծես ընկնելը պարտադիր պայման է: Իսկ փոքրիկները ուշադրություն չեն դարձնում անգութ ցրտին, վազում են դուրս՝ ձնագնդի խաղալու, երբ ձմռան արևի գունատ շողերը մի փոքր փայլում են:

Անկախ ամեն ինչից ես նույնպես սիրում եմ ձմեռը, քանի որ շուրջ բոլորը պատվում է սպիտակով՝ միապաղաղ, բայց իմ սիրելի գույնով:

Ani Ghulinyan

Նպատակ և խնդիրներ

Երեք տարի անց ես պիտի ընդունվեմ բուհ: Դեռ չեմ որոշել, թե ինչ մասնագիտությամբ, բայց հաստատ ընդունվելու եմ:
Քանի որ իմ ուզած բաժինները մեր մարզկենտրոնում` Վանաձորում, չկան, պիտի սովորեմ Երևանում: Երևանը հեռու է իմ գյուղից՝ Դսեղից, չեմ կարող գնալ-գալ, դրա համար ստիպված եմ այնտեղ վարձով մնալ: Դրան գումարած բարձր ուսման վարձը:
Ծնողներիս հոգսը թեթևացնելու համար դեռևս իններորդ դասարանում ես իմ առաջ նպատակ դրեցի համալսարան ընդունվել անվճար:
Վերջերս մեր դպրոցի բանավեճի ակումբը քննարկում էր կատարում բարձրագույն կրթության վճարովի կամ անվճար լինելու մասին:
Ես այն կարծիքին եմ, որ ուսումը պիտի անվճար լինի, հասանելի բոլորի համար: Անկախ վճարովի լինել-չլինելուց, նրանք, ովքեր ընդունվելու են՝ ընդունվում են, իսկ նրանք, ովքեր ցանկություն ունեն հարստացնելու իրենց գիտելիքները և մասնագիտություն ձեռք բերել, հաճախ հանդիպում են վճարովի կրթության բարձր պատնեշին:
Մինչև իմ չափահաս դառնալը ծնողներս արել են իրենց ուժերի սահմանում և դրանից դուրս ամեն բան, որ ինձ ապահովեն բարեկեցիկ կյանքով:Այժմ գործելու իմ հերթն է. վերադարձնել նրանց տվածի թեկուզ ամենաչնչին մասը, իսկ դրա համար միայն լավ սովորել է պետք ու անել դպրոցում պահանջվածից քիչ ավելին:
Ես միակը չեմ, մեկն եմ այն հազարավոր մարզաբնակներից, որոնք լավ մասնագետ դառնալու հույսով Երևան են գնում: Մինչ ես կսովորեմ, ծնողներս ստիպված կլինեն աշխատել, որպեսզի իմ կրթությունը կիսատ չմնա: Շատ կցանկանայի, որ կրթության ոլորտը այս առումով փոփոխություն կրեր, որ ֆինանսավորվեր մարզերից եկող ուսանողների տրանպորտի և ուսման վարձը, կամ գործեին նախկին ուսանողական հանրակացարանները, կամ գոնե մարզկենտրոնների համալսարաններում լինեին այն բոլոր բաժինները, որոնք կան Երևանի պետական համալսարանում: Սովորելիս անընդհատ չմտածես, որ ստացածդ ամեն գիտելիք, ծնողիդ չարչարանքի գնով ես ստանում:

araqs aharonyan kotayk

Տաղանդի կորուստը

Մի օր, անկախ ինձանից սկսեցի մտածել այն մասին, թե ինչի՞դ է պետք օր ու գիշեր կարդալը, սովորելը, գլուխ ջարդելը, առողջության հաշվին այս կամ այն բանին հասնելը, երբ չգիտես՝ վաղը ինչ կլինի հետդ։ Կլինե՞ս արդյոք դու, թե՝ ոչ։ Մարդիկ անընդհատ ձգտում են ավելիին, առավելին, անում են ամեն հնարավորը և ոչ ստիպված, այլ ներքին պահանջով, տեսակով պայմանավորված։ Չէ՞ որ դու պետք է գծես ապագայիդ ուղին, ինքդ պետք է կյանքդ համակարգես։ Չէ՞ որ ոչինչ հենց այնպես չի տրվում։ Չէ՞ որ բարեկեցիկ ապագա կառուցելու հնարավորությունը տրված է բոլորին, ովքեր ցանկանում են անել ինչ-որ բան, ձգտել, չկանգնել ու տեղում չդոփել։ Ի՞նչ եք կարծում, մարդիկ, ովքեր ի բնե օժտված են տաղանդով, խելքով, ինչ-որ բանի հասնելու ձիրքով՝ հաջողակ ու երջանիկ մարդի՞կ են։ Կարծում եք՝ այո՞։ Իսկ եթե որոշակի հաջողությունների հասնելուց հետո, նա ստիպված է լինելու անժամանակ լքել կյանքը, մի՞թե նա էլի հաջողակ ու երջանիկ է։ Արդեն այդպես չեք կարծում, ճի՞շտ է։

Հունվար 11։ 2017։ Երևան։

Ո՞վ կպատկերացներ, ո՞ւմ մտքի ծայրով անգամ կանցներ, որ այդ օրը վերջին օրն էր Վահեի նման մեկի համար, ով դեռ այնքա՜ն հաշիվներ ուներ փակելու կյանք կոչվածի հետ։ Մարդ, ում մտահորիզոնը սահմանափակումներ չուներ, ում միտքը թռիչք էր, ով փայլում էր իր ընտրած ուղու վրա, ով մեզ տալու դեռ շա՜տ բաներ ուներ։

Համաձայն եք, չէ՞, որ բոլորս չէ, որ կարող ենք հասնել այն ամենին, ինչին հասել էր նա. գերազանց առաջադիմություն ունենալ Ֆիզմաթ դպրոցում, անվճար ընդունվել և սովորել համալսարանում, լինել փայլուն ուսանող և աչքի ընկնող «գանձ» տեղեկատվական տեխնոլոգիաների բնագավառում, հաղթել տարատեսակ մրցույթներում, լինել հրաշալի ընկեր, մարդ… Նա իր կարճատև կյանքում հասավ ավելիին, քան շատ ու շատ կյանքն ապրած և խոր ծերության մեջ կյանքից հեռացած մարդիկ։ Բայց ո՞վ ասաց, թե նա ավարտել էր սկսածը, և որ դա էր իր հասանելիքը։ Եվս մեկ հաղթանակը դարձավ վերջինը և դարձավ մահվան ուղեգիրը։ 10.000 դրամի կտրոն։ Գիրք պետք է գներ։ Գիրք, հասկանո՞ւմ եք։ Ափսոս, այսօր գիրք առնելն այնքա՜ն ամոթ է։ Ո՞նց կարելի է գումար ծախսել, չէ՛, վատնել գրքի վրա։ Ցավալի է ժողովրդիս, ազգիս ու ընդհանրապես ողջ մարդկության վիճակը։ Մենք չենք որոշողը, թե ով ինչպես պետք է ապրի։ Կամ որ ավելի լուրջ հարց է, ով պետք է ապրի և ով՝ լքի կյանքը։ Շատ չե՞ք արդյոք վերցնում ձեզ վրա։ Չէ՜, չեմ անցնի քննադատական խոսքերին։ Ես չեմ դատողը։ Լավ կլիներ ինքներդ ձեզ հաշիվ տայիք ձեր իսկ կատարած արարքների համար։ Այն պահին, երբ դառնաք ինքներդ ձեր քննադատը՝ գուցե մի բան ստացվի, գուցե կյանքում ինչ-որ բան փոխվի։ Հասկացեք, ընդունեք ու փորձեք ուղղել ձեր սխալները: Ուղղվեք ինքներդ։ Պետք չէ սովորել միայն սեփական սխալներից և միայն սեփական մաշկի վրա զգալով հասկանալ։ Դիմացինի սխալ արարքը լավագույն դասն է ձեզ համար։

Թող նոր Վահե Մուրադյան-ներ չլինեն։ Թող ոչ մի ծնող այլևս չկորցնի նման զավակի, և թող մենք չկորցնենք նման տաղանդների։

elena shiroyan yelena

Ո՞ւր է քաղաքն իմ մանկության

-Մայրի՛կ, հիշում ես, չէ՞, վաղն ինչ օր է: Մայրիկ, կգնանք, չէ՞, վաղը զբոսայգի, կթողնե՞ս նստեմ բոլոր կարուսելները, ուզածիս չափ վազվզեմ, խաղամ,- հիշում եմ ամեն տոնի նախորդող երեկոյի խոսակցությունը մորս հետ, իմ խնդրանքները, մորս մեղմ ու ջինջ ժպիտը:

-Մա՛մ, իսկ գեղեցիկ է, չէ՞, մեր քաղաքը, մեր զբոսայգին, մեր լիճը… Դու էլ ես չէ՞ սիրում մեր հեքիաթային Սպիտակը, մեծ ու լուսավոր զբոսայգին:

Հիշում եմ նաև, մորս համբերատար հայացքը, ով յուրաքանչյուր հարցիս պատասխանում էր նույն ջերմությամբ. «Այո, փոքրիկս, այո, անպայման կգնանք: Կխաղաս դու սրտիդ ուզածի չափ, կվազվզես,- անկողնուս նստած, մեղմ ժպիտով ու վերմակս խնամքով ուղղելով, ասում էր մայրս,- միայն թե հիմա պիտի շուտ քնես, որ վաղվա օրը շուտ գա»:

Համաձայնվելով մորս հետ՝ արագ փակում էի աչքերս:

-Եթե միայն դու էլ տեսնեիր այն, ինչ մենք ենք տեսել, եթե դու էլ տեսնեիր այն, իսկապես գեղեցիկ ու մշտապես մաքուր ու մարդաշատ զբոսայգին, պատկերացնում եմ, որքան երջանիկ կլինեիր…

Մայրս սրբեց աչքերը, մեղմ ժպտաց ու դուրս եկավ սենյակից: Այդ օրը ես ոչ մի բառ չհասկացա մորս ասածներից, չհասկացա, թե ինչու հանկած տխրեց:

Հասկացել եմ այժմ: Հասկացել եմ քո բոլոր խոսքերը ու բոլոր հայացքները: Մեկը գողացել է քո երազը, գողացել է բոլոր մեծահասակների երազը… Այն օրը դու հիշեցիր քո մանկությունը, քո գեղեցիկ քաղաքն իր գեղեցիկ ու մարդաշատ զբոսայգով, որոնք երկրաշարժի ժամանակ, ասես մեկ հարվածով, ոչնչացան:  Ու քանի մանուկ, մեծանալով պիտի կարոտի իր երազը, հասկանալով,որ իր հեքիաթային ու վառ գույներով քաղաքն ու այգին ամենևին էլ այդպիսին չեն, ու որ դրանք գեղեցիկ հուշեր էին, որ մնացին անցյալում:

elada

Հարևանի աչքով գնան-գան

Դե՛, սկսեմ այնտեղից, որ վերջերս սրտի թրթիռով սպասում էի Նոր տարվան՝ 2017 թվականին, որովհետև Նոր տարուց հետո երկու տարի առաջ բանակ զորակոչված տղաներն են հետ գալիս, որոնց մեջ է նաև եղբայրս:

Ծնողներս արդեն պատրաստվում են իրենց զավակներին դիմավորել հունվարի 20-ին:

Գյուղի մի շարք ընտանիքներ արդեն սպասումով վայրկյաններն են հաշվում և նախապատրաստական աշխատանքներ են տարվում:

Արդեն հասել է ժամանակը…

Դե, իրենց որդիների համար, որ անփորձանք հասան տուն, խոստացել են գառ մատաղ անել և մի գառ էլ՝ բոլոր զինվորների անփորձանք ծառայության համար:

Իսկ գյուղի մի քանի ընտանիքներ բանակ են ճանապարհում իրենց զավակներին՝ անփորձանք վերադառնալու հույսով:

Ճանապարհելու «քեֆը» այդքան ուրախ և հյուրառատ չի լինում, որքան դիմավորելունը…

Սպասում… Գժվել կարելի է… Անընդհատ հետ հաշվարկ ենք կատարում … Հունվարի 20-ին լրանում է ճիշտ երկու տարին, որ եղբայրս զորակոչվել է, և ծնողներիս անհամբեր խոսում են.

-Տեսնես՝ նույն օրը կզորացրեն երեխեքին, որ նույն օրն անենք բանակի քեֆը: է՜հ, առաջ Աստված… Ա՛յ, մարդ, թող անփորձանք հասնեն տուն, թող «քեֆ» էլ չանենք, մենակ՝ թող գան, հասնեն տուն…

Իսկ գնացողներին էլ մաղթում ենք. «Հարևանի աչքով թո սաղ էլ գնան- գան»:

Մնաց՝ 1 օր, 4 ժամ, 59 րոպե, 10 վայրկյան…

rafik tumnayan

Սպիտակ քաղաքը, սպորտը և կարծրատիպերը…

Ես ապրում եմ Սպիտակում: Ապրելով այս քաղաքում, ես անընդհատ բախվում եմ տարբեր խնդիրների հետ: Սպիտակ քաղաքի ամենամեծ հիմնախնդիրներն են՝ մտածելակերպը, կարծրատիպերն ու կաղապարները, որոնք նկատում եմ մարդկանց մեջ: Օրինակ` սպիտակցիների կարծիքով աղջկան հարիր չէ, որ սպորտով զբաղվի: Իմ ընկերուհիներից մեկը ցանկացավ զբաղվել սպորտով: Դա իր համար և՛ անհրաժեշտություն է, և՛ առողջ ապրելակերպ: Սկզբում մենք ուշադրություն չէինք դարձնում սպիտակցիների կարծիքներին և շատ հետաքրքիր պարապմունքներ էինք անցկացնում: Մենք զբաղվում էինք ձեռնամարտով: Ձեռնամարտը Հայաստանում մեծ տարածում չունի, և միայն Սպիտակում են զբաղվում այդ սպորտաձևով: Սակայն չկան համապատասխան պայմաններ, սպորտային գույք: Նաև չկան այլ խմբակներ, որպեսզի մենք կարողանանք մրցումներ կազմակերպել նրանց հետ: Մեր մարզիկները ստիպված են մրցումների մասնակցել այլ մարզաձևերում: Վատ պայմանների պատճառով տղա մարզիկներն էլ են շատ քիչ՝ 13 հոգի, իսկ միակ աղջիկ մարզիկը զույգ չունի, որի հետ կարողանա սովորել սպորտային հնարքներ, մրցել և կատարել լիարժեք պարապմունք: Բայց անգամ այս պայմաններում, նա չէր դադարում պարապել, քանի որ նպատակ ուներ և իսկապես սիրում է այս սպորտաձևը: Այս պայմանները նրան այնքան թևաթափ չարեցին, որքան այն մարդկանց խոսքերը, ովքեր կարծում են, թե աղջիկը չպիտի զբաղվի սպորտով: Նա վերջնականապես որոշեց թողնել սպորտն այն ժամանակ, երբ իմացավ, որ իր մտերիմ մարդկանցից մեկն էլ է իր մասին այդպիսի կարծիք արտահայտել:

Մենք՝ երկուսով, իսկապես չէինք կարող փոխել ամբողջ Սպիտակի մտածելակերպը…

Բացի այս, ուրիշ շատ դեպքեր էլ են եղել, երբ հասարակության կարծրատիպերի պատճառով շատ հետաքրքիր նախագծեր չեն իրագործվել Սպիտակում:

Այս խնդիրն ինձ ավելի շատ է հուզում, քանի որ մյուս բոլոր խնդիրները ֆինանսական են, ու քիչ թե շատ, լուծվում են: Իսկ մտածելակերպը, որն արմատացած է, դեռ երկար ժամանակ հնարավոր չի լինի փոխել, քանի որ այդ ուղղությամբ գրեթե ոչ մի քայլ չի արվում…