Մեդիա ճամբարներ խորագրի արխիվներ

elada

Աղվերանի մեդիա ճամբար. Լեյլին

Լեյլի Թադևոսյանի հետ ծանոթացա ճամբարում: Ու քանի որ երբեք հարցազրույց չէի վարել, «անփորձ լրագրող էի», զուտ ընկերական, իմ առաջին հարցազրույցը փորձեցի նրա հետ անցկացնել:

Լեյլին,արդեն 4 տարի համագործակցում է պատանի թղթակիցների հետ: Նա կօգնի ինձ, և նրա օգնությամբ կստանամ իմ հարցերի սպառիչ պատասխանները: Եվ այսպես, ես և Լեյլին առանձնացել ենք, որպեսզի մեզ ոչ ոք չխանգարի: Լսվում է ձայնագրիչի կոճակի ձայնն, ու…

-Քանի՞ տարի է, ինչ թղթակցում ես 17.am կայքին:

-Մոտավորապես 4 տարի: Չնայած էն ժամանակ, երբ ծանոթացա թիմի հետ, 17.am-ը չկար: Մենք պարզապես միացել էինք «Մանանա» կենտրոնի անձնակազմին ու թղթակցում էինք, որովհետև մեզ մոտ` Շիրակի մարզում «Մանանան» դասընթաց էր անցկացրել: Հետո, մասնակիցներից ընտրել էին մի քանիսին, որոնց թվում ես էլ կայի:

-Պատմիր, քո առաջին նյութի մասին:

-Դասընթացի ժամանակ երկու թեմա են տալիս սկզբում: Մեկը՝ «Իմ մասին» , մյուսը` «Ինչն է ինձ հուզում»: Ուրեմն հենց դրանք են եղել իմ առաջին նյութերը: Իսկ առաջին լրագրողական նյութս Գյումրիից էր: Գյումրիում հին այգի կա, «Բոշի սադ» են անվանում, որը բավականին հին պատմություն ունի: Ես որոշել էի այգու մասին տեղեկություններ գտնել: Գնացել էի ոչ միայն գրադարան, պատմության թանգարան, այլ նաև հանդիպել մարդկանց, խոսել ու լսել էի նրանց պատմությունները: Ասեմ ավելին՝ գտել էի մի հին, ըսպես ասած, «բուդկայի» աշխատող, որի հայրը այգու հիմնադիրներից էր եղել ու շատ բան պատմեց: Շատ սիրուն նյութ էր ստացվել: Հենց «ըդպես» էլ սկսեցի, ու իմ մեջ սեր առաջացավ նյութ գրելու՝ հատկապես իմ քաղաքի պատմության, քաղաքի մարդկանց, մշակույթի մասին:

 -Ի՞նչ արձագանքներ եղան առաջին նյութից հետո, երբ հայտնվեց համացանցում:

 -Համացանցում հայտնվելուց հետո մարդիկ տեսնում, կարդում, share էին անում: Հիմնականում այգին մոռացված էր՝ պատմության առումով ու մարդկանց շրջանում: Նյութը գրավեց նրանց ուշադրությունը: Այդ ժամանակ դպրոցում էի սովորում, և ուսուցիչները անընդհատ դրվատանքի խոսքեր էին ասում: Հետո այն տպագրվեց նաև «Խաբարբզիկում» ու «Խաբարբզիկները» ստանալուց հետո բաժանում էի մեր դպրոցի դասարաններին, գրադարանին: Տարել եմ նաև էն գրադարանը, որտեղից այգու մասին տեղեկություններ էի ստացել ու կարդալուց հետո ասում էին.

-Չէ՛, լա՛վ է, հույսեր կան, որ հետո գրելը կշարունակես:

-Ներկայացրու քեզ 17.am-ից առաջ և 17. am-ից հետո:

 -17.am-ից առաջ: Դե, գրելու հանդեպ սերը միշտ էլ եղել է, պարզապես, մարդիկ ցանկանում են գրել «բան»` իրենց սովորած դժվար բառերով՝ եսի~մ, որ գրքից պեղած: Նախքան «Մանանային» թղթակցելը ես ամեն ինչ փորձում էի էդ ձևով գրել, հիմնականում շարադրության տեսքով: Կարդալ ստացվում էր, բայց, իմ կարծիքով, էդքան էլ հետաքրքիր չէր: Եթե ինչ որ բան ես գրում, էնպես պիտի գրես՝ մեր գրողներից մեկն է ասում, կարծեմ Թումանյանը, որ թե՛ փոքր երեխային հետաքրքրի, թե՛ մեծին, հասանելի լինի տարբեր տարիքի ընթերցողի համար: «Մանանային» թղթակցելուց հետո ես ավելի ազատ եմ մտածում, կարող եմ օգտագործել և՛ գրական հայերենը, և՛ մեր Գյումրվա բարբառը, որը միշտ էլ համ ու հոտ է տալիս խոսքին: Էդպես, պատմությունը հարազատ է դառնում ոչ միայն քեզ, այլ նաև էն մարդուն, ով կարդում է, որովհետև ընթերցողը պատկերացնում է իրավիճակը: «Մանանային» թղթակցելուց հետո ես, իրոք, զգում եմ էդ փոփոխությունն իմ կյանքում: Շարադրություններս էլ սկսեցի գրել նույն ոճով, և տարբերությունը բավականին լավ էր: Մրցույթներին արդեն զբաղեցնում էի բավականին բարձր տեղեր:

-Հետաքրքիր դեպքեր եղ՞ել են, կապված քո նյութերի հետ:

-Օրինակ՝ կարող եմ պատմել, որ Գյումրիում ես ու ընկերուհիս, որի հետ, ի դեպ, անվանակիցներ ենք, ծանոթացել էինք 60 տարեկան դիջեյ տատիկի հետ, որը հիմա էլ ողջ-առողջ է, ու նրա հետ հարցազրույց էինք անում: Ինքը մեզ չէր թողնում, որ նկարեինք ռեպորտաժի համար, պատճառաբանելով, թե սպիներս կերևան: Հետաքրքիր բաներ միշտ լինում են, որովհետև ինչ-որ նյութ գրելիս, ես պետք է ամեն ինչ պարզեմ, նոր գրեմ: Մարդիկ շատ տեղեկություն են տալիս, սպասվածից ավելի շատ:

 -Ո՞րն է քո ամենասիրելի նյութը՝ քո գրածներից կամ ուրիշի: 

-Տատիկիս մասին էի նյութ գրել: Ու հիմա, երբ կորցրել եմ իրեն, ամեն անգամ կարդալիս` իմ մեջ ամեն ինչ փոխվում է, ալեկոծվում: Կային մարդիկ, որ կարդում ու ասում էին. «Վ՜այ, ինչ լավ ես գրել, ինչ լավ ես ներկայացրել»: Բայց նյութը իրական էր, ու ես հիշում եմ ամեն մի պահը, էդ ամեն ինչը զգացել եմ:

Իսկ բացի իմ նյութից՝ շատ կան, ընկերներս հոդվածներ են գրում, օրինակ՝ Մարիամը Նալբանդյան, Շուշանիկը Հարությունյան, Լիլին Նալբանդյան, Լուսինեն Կարապետյան…շա՜տ կան: Լավ նյութ ասածը՝ ամեն մարդու համար կարող է տարբեր լինել: Օրինակ ինձ համար, եթե նյութի մեջ ինչ-որ մի օգտակար նախադասություն կա, ինչ-որ մաս պիտանի է ընթերցողի համար, լավ է:

 -Ո՞ր ոլորտի մարդկանց հետ ես նախընտրում հարցազրույց վարել: 

-Մարդկանց հետ խոսելը հետաքրքիր է, եթե լրագրող ես, պիտի կարողանաս մարդկանց մեջ ինչ-որ հետաքրքիր բան գտնել: Օրինակ, եթե դու խոսում ես նկարչի հետ, դու պետք է իր աշխարհը մտնես, եթե գրողի հետ ես խոսում, բառերը կամ փիլիսոփայությունը վերցնես, այսինքն, ամեն մարդ ասելիք ունի, և դու պիտի կարողանաս ճիշտ բան քաղել մարդուց:

-Ամենից շատ ո՞ր նյութերդ են քննարկվել:

-Գյումրու մասին էի գրել` կոլորիտով նյութ էր: Ներկայացրել էի Գյումրու մշակույթը և բարբառը: Ֆեյսբուքում շա՜տ մեծ արձագանք ունեցավ, մարդիկ անընդհատ մեկնաբանություններ էին թողնում, share էին անում, ու նյութը բավականին շատ տարածվեց: Իսկ երբ սովորելու էի գնացել Միացյալ Նահանգներ, էնտեղ նյութ գրեցի հայրենասիրության մասին, որ հայերը չպիտի թողնեն Հայաստանը ու գնան, ու եթե գնան էլ ՝ հետ գալու պայմանով: Էլի մեծ արձագանք գտավ, որովհետև խառը ժամանակներ էին, ու մարդիկ կարդում էին ու ասում. «Հա՛, էս մեկը ճիշտ է»:

 -Ի՞նչ որ բան կա, որ կցանկանայիր ավելացնել:

-Քեզ, որպես 17.am-ին նոր միացած թղթակցի ցանկանում եմ, որ միշտ կարողանաս գրել, նկարել ինչ-որ բաներ, ու իրենք քեզ համար դառնան սիրելի, սա լինի սիրածդ գործը: Հայաստանում միշտ էլ քննարկվող նյութեր, երևույթներ կան: Կարևորը, որ սիրես գործը ու արժանի շարունակողը լինես: Թող, որ միշտ, ես ու դու գրելու բաներ ունենանք, և թող, որ միշտ, թեկուզ էն ամենա անհետաքրքիր բանը կարողանաս հետաքրքիր կերպով վերլուծել:

Աղվերանի մեդիա ճամբար. Կարոտում եմ

-Գայ հել,արդեն ժամը տասներկուսն ա,-ծանոթ ձայն լսելով արթնացա:

-Եվ, Եվա, թող մի քիչ էլ քնեմ, մեկ ա շուտ ա դեռ:

-Եվան չի է, Նարեն ա: Վեր կաց տեղիցդ,  ի՞նչն ա շուտ: Դու ժամին նայե՞լ ես:

Շրջվեցի, բայց Եվայի փոխարեն քույրս էր կողքիս:

-Հա, Նարե  ջան, վեր եմ կենում…

Այսպես քույրիկիս աղաղկով արթնացա, նայեցի պատուհանին ու հասկացա, որ ես արդեն տանն եմ`իմ Աբովյանում: Հիշեցի, կարոտեցի ու էլի լացեցի:

Հեռախոսս զանգեց.

-Գայ, ո՞ւր եք, իջեք կոնֆերանսի սենյակ, ձեզ ենք սպասում,- Նարեկն էր, ինչպես միշտ սկսեց հումորներ անել: Սերյոգենց տանն էր, ճամբարի նկարներն ու վիդեոներն  էին նայում: Հիշեցի իրենց խորհրդավորությունը, հումորները ու կարոտեցի…Հետո մտա ֆեյսբուք, Ժորան էր գրել: Միանգամից հիշեցի նրա պարելը ու սկսեցի ծիծաղել:

Հետո Անուշը գրեց: Իր ժպիտն եմ հիշում, բարի հայացքը:Կարոտում եմ, է…

Հետո Սերինես ինձ լացացրեց, կարոտավառ խոսքեր էր գրել: Շատ է տպավորվել իր ձայնը, բարությունը:

Հիշեցի իմ Տաթևին: Իմ հրաշք աղջկան, իրա քնքուշ աչքերը հիշեցի ու կարոտով լցվեցի կրկին ու կրկին:

Դե մեր Արման Արշակի մասին էլ չեմ խոսում: Իրեն չեմ կարոտելու, որովհետև գրեթե ամեն օր տեսնում եմ:

Դե Կարինեի մասին չեմ խոսում: Ոնց եմ կարոտելու իր խոհափիլիսոփայական խորհուրդները: Իմ  Եվաս, բա՞… Ոնց լացեցինք իրար հրաժեշտ տալուց, չեմ մոռանա…

Ում մասին չգրեցի, կներեք, ուղղակի եթե գրեի, պետք է գիրք գրեի, էնքան հուշեր ունեմ բոլորիցդ հատիկ-հատիկ: Սիրում եմ բոլորիդ, իմ ընտանիքը դարձաք ճամբարի ընթացքում: Կարոտում եմ, անհամբեր սպասում եմ մեր հաջորդ հանդիպմանը:

Աղվերանի մեդիա ճամբար. Ծիծաղաշարժ պահերը հիշո՞ւմ եք

Երբ հավաքվում են տարբեր բնավորության և խառնվածքների տեր մարդիկ, ամեն ինչ սկսվում է մի տեսակ համեմվել հումորով և հետաքրքիր իրադարձություններով: Դե, պատկերացրեք` ինչե~ր են կատարվել, երբ իրար գլխի էին հավաքվել պատանի թղթակիցները և վերապատրաստող անձնակազմը Երևանից, Գյումրիից, Հրազդանից և Հայաստանի այլ հումորասեր բնակավայրերից… Եկեք, ձեզ էլ պատմեմ էն լավերից մի քանիսը… 

Ուրեմն… Մեր թիմում կային նաև կամավորներ, որոնց թվում էր նաև Մարիամը, ում  մասնակիցները «Ընկեր Մարիամ»-ով էր դիմում: Մեկը մոտեցավ Մարիամին և ուզում էր հարց տալ (ուշադրություն, նա մոռացել էր օգտագործել էն հարգանքով լեցուն «ընկեր»-ը), մեկ էլ հենց էդ նույն մասնակիցը, նկատելով բացթողումը, անհամբերությամբ ասաց.

-Ընկե’ր Մարիամ, կարո՞ղ ա Դուք ազդվում եք, որ Ձեզ «ընկեր» եմ ասում:

-Ըմ, ճիշտն ասած ես քեզնից էդքան էլ մեծ չեմ, ու լավ կլիներ` «ընկեր»  չասեիր:

-Վա~յ, չէ’, ես տարիքի համար չեմ ասում: Ես էդ «պաշտոնի» համար եմ ասում…

Հետաքրքիրն այն է, որ վերապատրաստող թիմի անդամներից միայն ես չէի արժանանում «պաշտվաաբեր ընկեր»-ին: Բայց… Նույն մասնակիցը, ով, ի դեպ, բավականին մոտ է ինձ տարածաշրջանային առումով, էս դեպքից հետո ինձ էլ մոտեցավ ու նույն ոգևորվածությամբ ասաց.

-Լի~լ ջան, եթե դու կնեղվիս, օր ես քեզի «ընգեր» չեմ ըսե, ես կրնամ իրանց (դե վերապատրաստող թիմի մասին է խոսքը) մոտը քեզի էլ «ընգեր» ըսեմ, հետո, օր մենք մերոնցով «ադին-ադին» էղանք, էլ չեմ ըսէ…

Ըբը, էս պաշտոնի հարցը լուծեցինք…

Քանի տարածաշրջանից խոսեցի, մէ ուրիշ բանըմ էլ պատմեմ…

Երևի բոլորդ էլ խաղացել եք բավականին հայտնի «Այլ կերպ» խաղը, որի ժամանակ թիմիդ անդամներին պիտի բացատրես էն բառերը, որոնք գրված են քո իսկ ընտրած քարտի վրա, ու չպիտի օգտագործես էդ բառերի արմատներից ոչ մեկը: Լա’վ, գլուխներդ շա~տ չցավեցնեմ: Մի խոսքով, էրեխեքից մեկը նկարագրում էր.

-Գյումրեցի, հայտնի, լավ բաներ ունի գրած…

Մեկ էլ էն կողմից մեր համով էրեխեքից մեկը ասաց.

-Լեյլի՞:

Ճի’շտ է, ճիշտ չէր, բայց հաճելի էր…

Ճամբարի հերթական օրերից մեկն արդեն ավարտվել էր, ու մենք`վերապատրաստող թիմի անդամներս, դեռ կոնֆերանս դահլիճում էինք ու հավաքում էինք օրվա նյութերը, իսկ ճամբարի մասնակիցները արդեն իրենց սենյակներում էին: Մեկ էլ որտեղից որտեղ դահլիճի դուռը բացեց մեր մասնակիցներից Սարգիսը` տալ-անցնելով լույսի արագությունը… Մենք, ապուշ կտրած նայելով նրան, չգիտեինք` ինչ անեինք, մեկ էլ «ընկեր Հովանը», չկորցնելով իրեն,  հարցրեց.

-Սաքո’, բա որ փա՞կ լիներ դուռը:

-Է~հ,- ասաց Սաքոն` նույն արագությամբ դուրս գալով դահլիճից: Մեր շարքերում է նաև մի «կրեատիվ» երիտասարդ, ով ունի շա~տ հետաքրքիր ազգանուն` Արշակ-Շահբազյան (լավ է հնչում, չէ՞): Էրեխեքից մեկը, լսելով Արմանի (էդ էլ իր անունն է) ինքն իրեն ներկայացնելը, չզսպելով հետաքրքրությունը` ասաց.

-Հիմա Արմանը կրեատիվ է, Արշակը` չէ՞:

Մենք ի~նչ դեմք ասես, որ չունենք… Վերջերս մեր ցանցին է միացել մի նորաոճ ու բարձրարվեստ երիտասարդ, ով ստեղծել է «Ֆեյշն հաուս», որտեղ մեկը զբաղվում է հագուստի մոդելավորմամբ, մյուսը կտրում է, երրորդը ցրցամ է տալիս, չորրորդը կարում, ու մի խոսքով, ամեն ինչ անող կա… Է, ես չեմ` դու ես, չէի՞ր հարցնի` ինքը յանի ի՞նչ կենե:

Մեդիա ճամբարի վերջին օրն էր: Արդեն ճաշում էինք, երբ գլխի ընկանք, որ ճամբարի վերջին ճաշն է, հետո էլ դե, «խորհրդավոր» վերջին ընթրիքը…

-Ու էդ ժամանակ մեզնից մեկը մեզ կդավաճանի, -սրամտեցի ես:

-Է, հա, ամեն անգամ էլ տենց ա լինում , -ասաց մեր Շուշոն` խախտելով ամբոխի ծիծաղը…

Իրականում դավաճանողներ չեղան, չեն էլ լինի, որովհետև եթե մի տեղ կա հումոր, ստեղծագործական եռանդ ու մեր թղթակիցների պես պայծառ պատանիներ, լավագույնը դեռ առջևում է:

vanuhi harutyunyan

Դիլիջանյան մեդիա ճամբար. չեմ սիրում հրաժեշտի պահեր

Վե՞րջ, գնու՞մ ենք, լավ էլի՜: Շատ շուտ անցան օրերը. հենց դրանից էի վախենում: Ամեն ինչը շա՜տ կկարոտեմ. մեր խենթությունները, բոլորի սենյակներով շրջագայելը, նստարանը, որտեղ նստելով մեքենայաբար սկսում էի ստեղծագործել, բոլորի քաղցր բարբառները, խաղահրապարակը, ուր միշտ կանգնում էի ճոճանակի մոտ՝ Մարիամին փրկելու (շա՜տ եմ սիրում Մարիամին):

Երեխաներից չխոսեմ. առանց նրանց օրս արդեն չեմ պատկերացնում, բոլորն ինձ համար շատ թանկ մարդիկ դարձան: Երևի անուններ չնշեմ, որ հանկարծ որևէ մեկին չմոռանամ:

Աշխատակազմն ուղղակի հրաշք է, շա՜տ եմ սիրում բոլորին, օր-օրի ավելի մտերմացա նրանց հետ. առանց նրանց անհնար կլիներ որևէ բան անելը: Հուսով եմ, որ մի օր նորից կհանդիպենք: Կկարոտեմ…

meri antonyan

Դիլիջանյան մեդիա ճամբար. Հուշապատում

Այսօր արդեն տանն եմ, ու զգում եմ,  որ ինձ պակասում են դիլիջանյան հովն ու ճամբարական միջավայրի ջերմությունը։ Իդեալական դուետ-համադրություն էր հոգումս բարենպաստ կլիմա ստեղծելու համար։

Իհարկե, միայն հոգու եղանակով հիանալու համար չէինք մոտ հիսուն հոգի Հայաստանի տարբեր ծայրերից հավաքվել Դիլիջանում։ Եթե միայն դա լիներ, ես դժվար թե հիմա իմ տպավորություններով կիսվեի, որովհետև վաղուց արդեն զգացել եմ, որ ինձ համար առօրյա դարձած երևույթների գեղեցկությունն սկսում եմ չնկատել։ Ամեն նոր բանով հիանում եմ միայն առաջին տպավորության պահին, հետո ժամանակի հետ այն դառնում է սովորական, իսկ որ մի քիչ էլ սպասեմ, գուցե սկսի ձանձրացնել, ո՞վ իմանա։ Ու այլևս հարկ չեմ համարի գրել այդ մասին, ինչպես, օրինակ, չեմ գրում ջուր խմելուս, ոտքերիս վրա քայլելու կամ էլ, ասենք, ծանոթ մարդիկ հանդիպելիս նրանց բարևելու մասին։ Սովորական բաներ են, չէ՞։ Բայց չէ որ մեր ծնողներն իրենց աշխարհի տեր են զգացել, երբ մենք առաջին անգամ ինքնուրույն քայլեր ենք արել, խոսել, առաջին անգամ ատամ հանել,  առաջին անգամ դպրոց ենք գնացել, առաջին տառն ենք գրել, առաջին գերազանց գնահատականն ստացել, երբ առաջին անգամ արդեն այնքան ենք հասունացած եղել, որ մասնակցել ենք իրենց լուրջ խոսակցություններին, արդեն մեծավարի իրենցից խորհուրդ ենք հարցրել ու այդպես շարունակ։ Ճիշտ է, որովհետև դա եղել է առաջին անգամ։ Հիմա մեր ամեն քայլի կամ արտասանած բառի համար չեն ուրախանում, մեկ-մեկ գուցե շատ խոսելու համար էլ բարկանում են։

Մի բան կար մեր ճամբարում, որ թույլ չէր տալիս առաջին հիացական տպավորությանը ցրվել, ու հիմա ստիպում է ինձ գրել ավելի մեծ եռանդով ու սրտի ջերմությամբ, քան ճամբարական առաջին օրը կգրեի։ Առաջին պահին չես կարող միանգամից զգալ հետագա օրերի կուտակվելիք  ջերմության, հարազատության ու մտերիմ կապերի ամբողջ հոգեկան ուժը, չես կարող նախապես զգալ, թե ինչքան շատ ես ուզելու բաժանման պահը հետաձգել ու թե բաժանվելուց հետո էլ վերադառնալու ինչ մեծ ցանկությամբ ես հիշելու արդեն անցյալում մնացած մեկ շաբաթը։ Նշածս զգացողություններն աստիճանաբար են սողոսկում ներսդ, աստիճանաբար, դանդաղ՝ համատեղ աշխատանքի ընթացքում։  Ըհըն, աշխատանքը, տրիոն լրացնողը, ա՜յ ն երրորդը, որն էլ հենց թույլ չտվեց նման օրակարգով մի քանի օրերին դառնալ ուղղակի միօրինակ առօրյայով երկարուձիգ, անհետաքրքիր օրերի շարասյուն։ Շարասյուն ասվածը երկար բան է, չէ՞, թվում։ Հա՜ հա, հենց այդպես էլ կա, ինձ նույնիսկ մեկ օրն է այդքան երկար թվում, երբ որ զբաղմունքս ձանձրալի է լինում։ Բայց մեր օրերն ակնթարթի պես անցան, իսկ ակնթարթը ժամանակի չափման իմ իմացած ամենափոքր միավորն է (մի կողմ դնենք վայրկյանի մեկ հարյուրերորդական ու հազարերորդական մասերը, դրանք անուններ չունեն)։ Բայց աշխատանքը, մանավանդ թիմային աշխատանքը, որտեղ անդամները պատանիներ են (ու սա ամենևին էլ տարիքի հետ կապ չունի, խոսքը ներքին երիտասարդության մասին է)՝ ամեն մեկն իր աշխարհայացքով, հետաքրքրություններով ու հոգու հարստությամբ, երբեք չի կարող ձանձրալի դառնալ, նամանավանդ՝ մեդիա ոլորտում։ Ամեն պահի կա մի անսպասելի հետաքրքրություն, մի նոր դիպված, մի նոր ծանոթություն։ Մեր ճամբարականներից ում հարցնես իր, իր բնակավայրի կամ իր ընտանիքի մասին, կասի. «Արդեն էդ մասին գրել եմ, կարաս կարդաս»։ Իսկ մենք անհետաքրքիր բաների մասին չենք գրում… Դե պատկերացրեք, որ ամեն մեկն ունի իր սիրուն պատմությունը։

Բա այսպիսի միջավայրը երբևէ կհոգնեցնի՞։  Բա այսպիսի իրադարձության մասին չգրե՞ս նույն ոգևորությամբ, չհիշե՞ս ներսդ հուշերով տաքացնելով, մի քիչ էլ աչքերդ թրջելով, թեկուզ թող ամիսներ անցած լինեն…

violeta mkrtchyan

Դիլիջանյան մեդիա ճամբար. հրաժեշտի արցունքներ

Ճամբարի առօրյայի ընթացքում չէի պատկերացնի, որ երեխեքի հետ այսպես կմտերմանամ: Այնքան սիրեցի նրանց, որ հրաժեշտը նաև հուզիչ եղավ:

Օգոստոսի 18-ին, մեր մեդիա ճամբարի վերջին օրն էր: Օրակարգի վերջին կետում գրված էր. «Լացուկոծ, հրաժեշտ, հեռացող ավտոբուս…», ուշադրություն չդարձրի դրան:

-Ի՞նչ լացել, ի՞նչ բան, ուղղակի գնում ենք, էլի, -ասացի ես մտքիս մեջ մտածելով:

Բայց արի ու տես, թե ինչպես եղավ:

Կեսօրին մոտ, ավտոբուսը պետք է գար Դիլիջան մեր հետևից: Մենք արդեն երեկոյան իրերը հավաքել, դասավորել էինք, որպեսզի պատրաստ լինի ամեն ինչ: Վերջին անգամ հավաքվեցինք կոնֆերանս- դահլիճում: Խոսեցինք մեր կարծիքներից, տպավորություններից և իհարկե շնորհակալական խոսքեր ասացինք: Տիկին Ռուզանն ասաց, որ դեռ անակնկալներ կլինեն, իսկ մենք բոլորս անհամբեր կսպասենք անակնկալներին և հետագա ճամբարներին ու միջոցառումներին: Քննարկումներից հետո, բոլորս մեր իրերը դրեցինք դրսում, և տխուր-տրտում նստած սպասում էինք ավտոբուսին: Եկավ մեր հուշերը տանող ավտոբուսը: Մենք տեղավորվեցինք, հրաժեշտ տվեցինք այս մեկ շաբաթում մեզ պահած, խնամած հյուրանոցին, աշխատակազմին, նաև խոհարարներին, որոնց հետ շատ մտերմացել էինք: Նստեցինք ավտոբուսի մեջ ու ճանապարհ ընկանք դեպի Երևան՝ «Մանանա» կենտրոն: Ճանապարհին մի լավ քնեցի, գիշերը չէի քնել, ոնց որ ասում են՝ լուսաբացն էի դիմավորում: Հաշված ժամերից հասանք Երևան: Իջանք ավտոբուսներից, իրերը դատարկեցինք, և Լիլիթը ասաց, որ շրջան կազմենք ու հերթով բոլորս միմյանց հրաժեշտ տանք: Եկավ իմ հերթը, բոլորին համբուրելով, գրկելով մոտ 1-2 րոպե, ուզում էի կարոտս առնել: Հազիվ էի ինձ զսպում, որ չլացեմ, երեխեքին ասել էի՝ չտեսնեմ լացեք հանկարծ: Հենց հասա արդեն Հասմիկին, գրկեցի, նա սկսեց ակամայից պատմել ճամբարում անցկացրած մեր չարաճճիությունները, արկածները և հիշելով ու կարոտելով այդ ամենը, ինքնըստինքյան արցունքերը իջան աչքերիցս ու սկսեցի լաց լինել: Փաստորեն այնպես ստացվեց, որ ես բոլորին ասել էի՝ չլացեք, ու վերջում ես եմ լացում: Հիշել ուրախ և երջանիկ օրերը  և չլացել, չգիտեմ քար պետք  է լինես ուղղակի, որ զսպես քեզ: Հասմիկին գրկելուց հետո հասա տղաներին: Այդ պահին աչքերս լցված էին, ամաչեցի գրկեմ տղերքին ու միայն ձեռքները սեղմեցի: Կողքից չգիտեմ՝ երեխեքից ով էր, բայց ձեռքով տղաներին հաջող անելու ժամանակ ասաց.

-Խի՞ տենց պաշտոնական, ո՞ր:

Ասեմ, որ ես շատ-շատ եմ ամաչում տղաներից: Քանի որ աչքերս թաց էին, ես քաշվեցի նայեմ իրենց ու գրկեմ, միակ պատճառը դա էր, թե չէ՝ ես մեծ հաճույքով կգրկեի բոլորին անխտիր, որովհետև սիրում եմ նրանց: Ուսուցիչներին էլ գրկեցի: Գրկում ես մեկին ու չես ուզում բաց թողնել: Ջերմություն է գալիս դեպի քեզ ու դրանով ամեն բան ասված էր:

Համարյա բոլորի աչքերն էլ լցվել էր, բայց զսպում էին իրենց: Անկեղծ, բոլորիդ շատ-շատ եմ սիրում ու արդեն կարոտում եմ: Այս մեկ շաբաթը իմ կյանքի ամենահիանալի շաբաթներից մեկն էր:

khachikyan

Դիլիջանյան մեդիա ճամբար. կապի մեջ

Մի շաբաթ է, ինչ երևանյան միապաղաղ օրերը փոխարինվել են Դիլիջանի անհանգիստ կենսակերպով, դրան գումարվել է նոր մարդկանց հոսքը, ու ստացվել է ինչ-որ լուսավոր շրջան, որից դեռ կարգին գլուխ չեմ հանում: Հա, այսօր ճամբարի յոթերորդ օրն էր, յոթերորդ կամ էլ՝ վերջին:

-Երանի էսօր իրիկուն գնայինք:

-Ըսիգ գիժ է:

-Չէ,  ուղղակի մի ամիս ա՝ տանը չեմ եղել:

Մի ամիս չէ, բայց ես էլ տանը երկար չեմ եղել, և քանի որ ցանկացած բացակայություն իրենից հետո կարոտ է թելադրում, ես էլ կարոտել եմ և շատ:

Մեր տունը բարձրահարկի վերջին կանգառն է, որտեղից երևում են շենքեր, դրանցից այն կողմ՝ էլի նույնը: Չէ, ես սիրում եմ իմ քաղաքի գունավոր տանիքները, բայց ժամանակ առ ժամանակ պետք են լինում երկինքն ու նրանում կորած սարերը՝ ճիշտ և ճիշտ այստեղի պես, իսկ այստեղ, դե գիտեք, մենք ենք ու մեր 17.am-ը:

-Կլորնե՛ր, պտտվե՛ք:

-Մի՛ ժպտացեք, դուք ջղայնացած եք… Դե, իբր:

Անսովոր բան չկա, անիմացիայի նկարահանումներն են, որին շուտով կարոտելու ենք բոլորս: Ու կարոտելու ենք նաև իրար, ինքներս մեզ:

Մարդիկ կան, չէ՞, իրենց ներսում մեծ էներգիա ունեն, մտնում են սենյակ՝ լուսավորվում է, դուրս են գալիս՝ միանգամից նկատվում է: Կան, չէ՞, որ կան պարզապես, ու դա արդեն հերիք է:

-Մար, ո՞նց ես:

-Ընդիր, – պատասխանում է Մարիամն ու այնպես ժպտում, որ իմ ժպտալն էլ ինձնից անկախ գալիս է, և ես իսկապես զգում եմ այդ ընտիրը: Այ, այդ մարդկանցից է նա: Նա ու մեկ էլ պարոն Արան, որ կարծես «Գտնված երազի» հերոսը լինի՝ համբերատար ու ներող, բարի ու ժպտացող:

Հա, իսկ մոծակների մասին արդեն ասել եմ. հանգիստ չեն տալիս ոչ մեկիս ոչ ցերեկները, ոչ էլ առավել ևս` գիշերը։

-Ան, դու ո՞նց ես դիմանում կծածներին, – հարցնում եմ Անահիտին: Դե հա, համեմատած ինձ` իրեն ուղղակի քամել են։

-Ուրեմն` նայիր. չեմ մտածում իրենց մասին, աշխատում եմ չմտածել։ Էդ կծածները մարդկանց նման են. ժամանակ առ ժամանակ հիշեցնում են իրենց մասին, ցավեցնում, մեկ-մեկ վերքեր թողնում իրենցից հետո, սպիներ… Եսիմ, է։

Ու Անահիտը սա ասում ա ամենայն լրջությամբ, նույն ձև էլ ես եմ ընդունում։ Սկսում եմ հիշել, թե ինչքան մարդ կա, մտածել` քանի անգամ ավել վերքեր, սպիներ… Ու գիտե՞ք  ինչ. մոծակները ու իրենց հետքերը իրականում ամենափոքր ու աննշան բաներն են, որ կարող են պատահել մարդուն… Բայց սա մի կողմ:

-Ո՞ւր ենք գնում:

-Անտառ:

-Չէ հա:

-Հա, չէ՞:

Վերջին երկու տողը շաբաթվա հայտնի արտահայտությունն է, որ իմ ու Լիդուշի կողմից դարձել է ամենաշատ գործածվողը: Իսկ ինչ վերաբերում է անտառին, մենք իսկապես գնում ենք, շրջան ենք կազմում, խաղեր խաղում, խարույկ վառում, երգում, երգում և էլի…

«Լուսամփոփի պես աղջիկ», «Եթե իմանայիր», «Գինի լից», հետո Ադել, Զեմֆիրա, Բիթլզ… Հետո կեսգիշեր, կեսգիշերն անց ու…

-Վաղը քանիսի՞ն ենք շարժվում:

-Վա՞ղը:

…Արդեն այսօր ամեն բան խառնվեց իրար: Մի մասը անհոգ ընդունեց վերջը, մի  մասն էլ՝ լաց ու կոծով, ոնց օրակարգում էր գրված: Մարդուց է, գիտե՞ք, մեկը ամեն բանում սենտիմենտ է ստեղծում, մյուսը չի էլ մտածում՝ ինչ է բաժանումը: Բայց երկուսն էլ պետք են, երկուսն էլ՝ կարևոր:

-Դժվար ա բաժանվելը:

-Մեկ ա՝ էլի հանդիպելու ենք:

Հա, հանդիպելու ենք, եթե հավատում ենք, և եթե հավատում ենք, առավել ևս: Այ, օրինակ ես, երբ մի քանի ամիս առաջ Անահիտին պատմում էի 17.am-ի մասին, առաջարկում էի միանալ այդ նույն հանդիպման հույսով, իսկ այսօր արդեն իրար հրաժեշտ ենք տալիս կարոտի մի նոր շղթայի երկարաձգման սպասումով:

-Կապի մեջ:

-Կապի վերջ:

Ani harutyunyan

Դիլիջանյան մեդիա ճամբարը վերջացավ…

-Ա՛ն, հել, ժամը ինն ա:

-Ահ, աչքս լույս…

Ու սկսվեց մեր Դիլիջանյան ճամբարի վերջին կեսօրը: Վերջին անգամ Քրիստինեն հավաքեց սենյակը, բարկացավ, որ մազերս արագ ուղղեմ, շորերս դասավորեմ…

Է՜հ, բա ինչպե՞ս չկարոտեմ Քրիստինեի մայրական հոգատարությունը,  նախաճաշի էն համով, տնական կաթնաշոռը, «Կոնֆերանս դահլիճ» գնացող երկար, տանջալից ճանապարհը:
Չի լինի չկարոտել Մարիամի «երեխե՛ք»-ը, Կառլոսի մեծ աչքերն ու թշի «վերջակետ» խալը, ոնց ասում էր Լուսինեն: Հա, բա ո՞նց չկարոտեմ մեր ՎԵՀ Լուսինեին:

Ախր, պարոն Արայի հանգիստ խոսքը, միշտ ներքև նայող հայացքը, ամեն խոսքից հետո ասած «չէ՞»-երը չկարոտել հնարավոր չի:

Ինչպե՞ս չկարոտեմ Հովնանի պարելով քայլելը, մեծ էկրանին ծիծաղելի նկարներ միացնելը, երբ մենք լուրջ բան էինք քննարկում: Սիսակի հավեսով տարօրինակությունը, Դիանայի անուշ օծանելիքի հոտը, Լիլիթի ու Շուշանի (ով, ի դեպ, պարզվեց հորեղբորս աղջիկն է) ճարտար լեզուն: Իհարկե Լորիկի լուռումունջ քայլելը, Աիդայի ձայնը, որ այդպես էլ չլսեցի, Աշոտի կիսամուննաթ, բայց երկար լսելու ցանկություն առաջացնող ձայնը, Մուշի՝ պարոն Արայի հայացքին անչափ նման հայացքը: Դե, իհարկե, ո՞նց չկարոտեմ տիկին Ռուզանի խիստ ու միաժամանակ հաճելի բարկությունը:

Կկարոտեմ Դիլիջանի աննման բնությունը: Էն սարերը, որոնց մոտով անցնելիս պարտադիր ասում էի՝ Քի՜ս, բայց ի՛նչ սիրուն են:

lida armenakyan

Դիլիջանյան մեդիա ճամբար. նոր բանի սպասումով

Վերջին օրն էր: Դե նախորդ օրերի նման, բայց միաժամանակ արտասովոր: Էլի վեր կաց, նախաճաշ, նկարահանումներ, ճաշ, վարպետության դաս, ընթրիք… Էլի սովորական առավոտ էր, իջանք ճաշարան. նախաճաշի թեյն ամեն ինչ արժե: Գնում ենք կոնֆերանս- դահլիճ: Բաժանվում ենք խմբերի ու մեկնում: Մի մասը` Վանաձոր, մյուս մասն էլ՝ Գոշ ու Դիլիջան: Ընկնում ենք փողոցներով, քայլում, գտնում, նկարում… Մի լավ հոգնում ենք: Մեքենայի մեջ ենք, արդեն հետ ենք դառնում, աչքներս կամաց փակվում են, բայց մեր կամքին հակառակ: Փակվում են ու քնում ենք: Մեկ էլ արթնանում ենք դեպի հյուրանոց տանող ճանապարհի ոլորապտույտներին: Հասանք: Վերջ, գնում ենք հաց ուտենք: Ճաշարանում էլ քննարկում ենք նկարահանումները՝ ոնց անցավ, ինչ արեցինք, ով, ում նկարեց, ու էդպես մի շարք բաներ: Վարպետության դասին ֆիլմի մոնտաժ ենք սովորում ու միասին աշխատանքային վիդեոն ենք մոնտաժում: Ու… մե խինդ, մե ուրախություն…

Էս ամենից հետո օրվա ամփոփումն է տեղի ուենում, ու կիսվում ենք մեր տպավորություններով: Գնում ենք սենյակներ, ու թվում է, թե սովորական օրերից է: Պիտի զրուցենք սենյակակիցներով ու քնենք: Բայց, հոպ: Մեկ էլ կանչում են ներքև: Հովնանի ձայնն է հեռվից.

-Տաք կհագնվեք:

Ինչքան տաքուկ ժակետներ, շարֆեր ու պիջակներ ունենք, վերցնում ենք: Մեր տաքուկ երգերն էլ ենք վերցնում մեզ հետ ու գնում անտառ: Ա… Ան-տառ: Դիլիջանի ծառաշատ ու մութ, խավար, բայց դե լուսնի լույսից լուսավորված անտառները: Ցուրտ է: Բարձրանում ենք անտառ, հարմար տեղավորվում գետնին ու սկսում խաղեր խաղալ: Ասում, խոսում, ծիծաղում ենք: Մեկ էլ տեսնենք՝ տղերքը չկան: Վահ: Էս ո՞ւր կորան: Ու մեկ էլ տեսնում ենք, որ ծանր-ծանր իջնում են վերևից, բայց ոչ դատարկ ձեռքերով: Լիքը չոր փայտ են բերել, կրակ ենք վառում, նստում շուրջն ու սկսում երգել, խաղալ ու զրուցել: Կրակի բոցն էլ բարձրանում է մութ երկինք ու էնտեղ կարմիր լույսեր վառում:

Գիշերվա ժամը մեկն է: Իրար բարի գիշեր ենք ասում ու գնում սենյակ: Էնտեղ օրն ավարտվում է, բայց մի ուրիշ բան երևի նոր է սկսվելու:

Դիլիջանյան մեդիա ճամբար. Վարպետության դաս. «Մանանա Ֆիլմս» կինոստուդիա

Լուսանկարը՝ GlobalGaz

Լուսանկարը՝ GlobalGaz

«Մանանա Ֆիլմսը» հիմնադրվել է 2009 թվականին` Գոռ և Մուշեղ Բաղդասարյան եղբայրների կողմից, որտեղ նկարահանվում են վավերագրական ֆիլմեր, երաժշտական հոլովակներ ու գովազդային ֆիլմեր: Ստուդիան ունի երեսունից ավել միջազգային մրցանակներ` կինոյի և գովազդի ոլորտում, այդ թվում` մրցանակներ ու անվանակարգումներ աշխարհի գլխավոր վավերագրական փառատոներում` Ամստերդամի «IDFA»-ում, Շեֆիլդի վավերագրական կինոփառատոնում, և այլն:

Այս պահին «Մանանա Ֆիլմսը» աշխատում է մի քանի տարբեր նախագծերի վրա, դրանցից մեկը «Ճանապարհ» արկածային վավերագրական ֆիլմաշարն է, որի առաջին մասը` «Ճանապարհ. Հնդկաստան» ֆիլմը 2014 թվականին համարվել էր «Այթյունզի» 5 ամենահանրաճանաչ վավերագրական ֆիլմերից մեկը, վաճառվել է շուրջ 40 երկրներում և ցուցադրվել է մի շարք միջազգային ավիաուղիների կողմից: «Vimeo»-ն, «Huffington Post»-ը և «Vanity Fair» ամսագիրն անվանել են այն «տարվա լավագույն ճանապարհորդական ֆիլմը»: Այս տարի լույս կտեսնի շարքի երկրորդ սերիան, որը նկարահանվել է Կամբոջայում:

Ստուդիայի մյուս խոշոր նախագծերից է «Գուգլ» ընկերության պատվերով նկարահանվող «YouTube Gamers» ֆիլմաշարը, որը պատմում է տարբեր երկրներում ապրող Յութուբի աստղերի մասին: Առաջին շարքը, որն արդեն հրապարակվել է այս ամառ, նկարահանվել էր Ռուսաստանում, երկրորդ շարքն այժմ նկարահանվում է Մեծ Բրիտանիայում և Արաբական Միացյալ Էմիրություններում և լույս կտեսնի տարվա վերջում:

«Մանանա Ֆիլմսի» մյուս երկարաժամկետ նախագիծն է «Ultrasounds» ֆիլմաշարը` աշխարհի տարբեր նորարարական երաժիշտների մասին: Առաջին կարճամետրաժ սերիան լոնդոնյան «Astronauts» խմբի մասին էր:

Լուսանկարը՝ GlobalGaz

Լուսանկարը՝ GlobalGaz

Պատառիկներ հարցուփորձից

Այսօր մեդիա ճամբարում վարպետաց դաս վարելու համար մեզ հյուր էր եկել «Manana Films»-ի համահիմնադիր Մուշեղ Բաղդասարյանը։ Ֆիլմարտադրության ասպարեզում շատ մրցանակներ ունի, բայց ես, ճիշտն ասած, չհասցրի ամբողջը գրի առնել։ Բայց դե, ինձ թվում է, կարևորը այդ մրցանակների քանակներն ու անունները չեն, այլ այն շոշափելի, տեսանելի արդյունքները, որոնց նա հասել է։ Ու այդ տեսանելի արդյունքների հետ ծանոթանալու նպատակով մենք սկզբից նայեցինք իրենց  նկարած ֆիլմերից թրեյլերները, սոցիալական գովազդներն ու տեսահոլովակները։ Նայելու ընթացքում ամեն տեսանյութի վերջում ուզում էի հարցնել. «Այս ամբողջը դո՞ւք եք նկարել։ Ինչպե՞ս անենք, որ մենք էլ կարողանանք այսպես նկարել»։

Դիտումից հետո էլ բոլորն սկսեցին խառնաշփոթ հարցեր տալ, ես էլ, սուս-փուս նստած, ինչ կարողացա, գրի առա.

-Ինչ-որ տեղ ֆիլմ նկարել սովորե՞լ եք։

-Չէ, ես ավարտել եմ Երևանի պետհամալսարանի կիրառական մաթեմատիկայի ֆակուլտետը։ Ֆիլմ նկարել սկսել եմ «Մանանա» կենտրոնում։ Հիմա երկուսով էլ` ծրագրավորմամբ և կինոյով զբաղվում եմ՝ նայած որ պահին որով եմ ավելի շատ ոգևորվում։

-Նկարելուց ի՞նչ չափանիշներով եք առաջնորդվում։

-Նկարում ենք այն, ինչ մեզ հետաքրքրում է։

-Խաղարկային ֆիլմեր ունե՞ք։

-Ձեր պատկերացրած գեղարվեստական ֆիլմերը չենք նկարում, դերասանների հետ աշխատել չեմ սիրում։ Ունենք բեմականացված նախագծեր, օրինակ` երաժշտական հոլովակներ, որտեղ բեմականացված դերասանական խաղ կա, բայց խաղարկային ֆիլմեր` ոչ:

-Ես չեմ պատկերացնում, նախապատրաստական աշխատանքներն ինչպե՞ս  են ընթանում։

-Դա էլ է կախված նրանից, թե ինչ ես ուզում նկարել։ Նախապատրաստական աշխատանքները համարյա միշտ ավելի երկար են տևում, քան նկարահանումները: Պետք է մանրամասն ուսումնասիրենք թեման, պլան մշակենք, հավաքենք մարդկանց, ում հետ պետք է աշխատենք, ուսումնասիրենք տեղանքները, որտեղ նկարահանելու ենք, և այլն:

-Նկարահանման մեջ կա՞ մի փուլ, որ չեք սիրում։

-Ամեն փուլում էլ կան բաներ, որ դուրդ չի գալիս։ Ես ամենաշատը մոնտաժն եմ սիրում։ Նկարահանումներն ամենալարվածն են, դրա համար չեմ սիրում։

-Մոնտաժի ընթացում դուք անընդհատ նայում եք նույն կադրը, հետ ու առաջ տանում, եթե արդեն մոնտաժել եք:

-Ամենալավ մոնտաժն այն է, որ հանդիսատեսը նայելիս չի հասկանում, թե ոնց կադրը փոխվեց: Եթե ուշադիր ուսումնասիրի` կհասկանա, բայց ոչ պրոֆեսիոնալ հանդիսատեսի համար անցումները ակնհայտ չեն։ Կադրը անընդհատ նայում ես, որ հասկանաս` ինչպես կպցնես, որ անցումն աննկատ լինի։

-Ես կուզեի, որ պատմեք նկարահանումների բարդությունների մասին։

-Մենք լիամետրաժ արկածային վավերագրական ֆիլմերի շարք ունենք, կոչվում է «Ճանապարհ» (Hit The Road): Դրանք ճանապարհորդական ֆիլմեր են, որտեղ երկու ընկեր մասնակցում են տարբեր երկրներում տեղի ունեցող մրցարշավների: Առաջին սերիան նկարել էինք Հնդկաստանում, երկրորդը, որ հիմա ենք վերջացնում` Կամբոջայում: Դրանք երևի ամենաբարդ ֆիլմերն էին: Ֆիզիկապես շատ դժվար էր, որովհետև երկու հոգով էինք նկարում` շատ դաժան պայմաններում ու անընդհատ շարժման մեջ:

-Անձրևի տակ ինչպե՞ս էիք նկարում, դժվար չէ՞ր։

-Հնդկաստանում ամենադժվարը մուսոնային անձրևներն էին, ոնց որ ցնցուղի տակ կանգնած լինեիր, ոչ թե անձրև լիներ։ Կարող է գնայինք, ամբողջ գիշեր վարսահարդարիչով տեխնիկան չորացնեինք, որ հաջորդ օրը նորից նկարեինք։ Կամբոջայում էլ հաճախ մնում էինք վրանի տակ` ջունգլիներում, իսկ մենք պիտի նկարահանած նյութերը դատարկեինք, տեխնիկան նորից լիցքավորեինք: Նման շատ դժվարություններ:

-Ֆիլմերի դերասանները հիմնականում հայե՞ր են, թե՞ օտարերկրացիներ։

-Սրանք վավերագրական ֆիլմեր են, այսինքն, հերոսները իրական մարդիկ են: Հերոսներից մեկը Ամերիկայից է, մյուսը` Կանադայից։ Նրանք մրցարշավին մասնակցող մեկ թիմ էին ներկայացնում, որոնց մենք ընտրել ենք ֆիլմի հերոսներ և իրենց միջոցով նկարահանել մրցարշավը:

-Կա՞ մի դերասան, թեկուզ աշխարհահռչակ, որ կուզեիք իր հետ աշխատել։

-Դե որ գեղարվեստական ֆիլմերի նկարահանմամբ չենք զբաղվում, ոչ մի անգամ չեմ մտածել, թե ում հետ կուզեի աշխատել։

-Իսկ եղե՞լ է ֆիլմ, որ կիսատ եք թողել:

-Այո, եղել է, շատ բաներ հաճախ կիսատ են մնում տարբեր պատճառներով: Օրինակ` պատվերները հաճախ սառեցվում են ու չեն շարունակվում, կամ կարող են դադարեցվել ու շարունակվել մի տարի հետո: Ֆիլմերը կարող են կանգնեցվել ֆինանսական պատճառներով: Լինում են դեպքեր, երբ մի նախագիծ վերջացնում ենք, բայց վերջում որոշում ենք չթողարկել, որովհետև արդյունքը մեզ դուր չի գալիս:

-Լինո՞ւմ է, որ պատվիրատուն չհավանի գործը։

-Պատվիրատուները միշտ մասնակցում են աշխատանքներին ինչ-որ չափով: Նրանք պետք է հաստատեն սցենարն ու պլանը մինչև նկարահանումը, նաև պետք է դիտեն աշխատանքային մոնտաժն ու սևագիր տարբերակները, որպեսզի անակնկալներ չլինեն: Որոշ պատվիրատուներ ներկա են լինում նկարահանումներին: Բայց վերջում միշտ էլ փոխելու բաներ լինում են:

-Իսկ եղե՞լ է այնպիսի պատվեր, որ մերժել եք, ինչո՞ւ։

-Կարելի է ասել` ամեն երկրորդ պատվերը մերժում ենք: Դե կարող է այնպիսի բան ուզեն, որ մեր դուրը չի գալիս, հետաքրքիր չի: Լինում են պատվիրատուներ, որոնք ուզում են իրենք փողը տան ու որոշեն, թե ինչն ինչպես է լինելու։ Դրանք մերժել ենք։

-Հիմա հովանավորներ ունե՞ք։

-Չէ, այնպիսի հովանավոր չունենք, որ մեզ փող տան, ասեն` այսպիսի մի բան նկարեք։ Առանձին նախագծեր կարող են լինել, որ ունեն հովանավորներ, բայց այդպես քիչ է լինում: Սովորաբար դրանք կամ պատվերներ են, կամ ներդրումներ, երբ ինչ-որ մարդ կամ կազմակերպություն հետագայում ֆիլմից շահույթի ակնկալիք ունի:

-Կա՞ այդպիսի  ֆիլմի գաղափար, որ կուզեիք նկարել, բայց հովանավոր չկա։

-Մի ֆիլմաշար ունենք երաժիշտների մասին, կոչվում է «Ultrasounds», որ ուզում ենք մի քանի սերիայով նկարել, առաջին կարճ սերիան փորձնական արդեն նկարել ենք: Հիմա դրա համար բյուջե ենք փնտրում:

-Ձեր նկարածներից կա՞ մի ֆիլմ, որ կառանձնացնեք մյուսներից։

-Հիմնականում ամենավերջին նկարածներն են, որ դուրդ գալիս են, որ տեսնում ես ինչպես ես հատ-հատ աճել։

-Ձեր ֆիլմերից ո՞րն ամենաշատ դիտում ունի։

-Վերջերս նկարածներից ամենաշատը նայում են «Ultrasounds»-ի` երաժիշտների մասին շարքի առաջին սերիան, Լոնդոնում մի իտալական ռեստորանի պատվերով իրենց հիմնադրման պատմության մասին ֆիլմ էինք նկարել, դա միլիոնից ավել դիտում ունի: «Ճանապարհ» ֆիլմի առաջի սերիան էլ են շատ դիտել` վաճառվել է համարյա քառասուն երկրներում: Բայց մենք դիտումները չենք հաշվում, դա մեզ համար այդպես կարևոր չի։

-Հիմա ինչի՞ վրա եք աշխատում։

-Հիմա «Ճանապարհ» շարքի երկրորդ ֆիլմն ենք վերջացնում` Կամբոջայի մրցարշավը: Բացի այդ` հիմա Գուգլի պատվերով կարճամետրաժ ֆիլմաշար ենք նկարահանում` «Յութուբի» տարբեր աստղերի մասին: Առաջին շարքը Ռուսաստանում էր նկարահանվել` ռուսախոս հանդիսատեսների համար, հիմա երկրորդ շարքն ենք նկարահանում` Անգլիայում ու Էմիրաթներում, սա արդեն արաբախոս հանդիսատեսների համար է լինելու:

-Ապագայի համար կա՞ ինչ-որ միտք կամ գաղափար, որ պետք է նկարվի։

-Գաղափարներ շատ ունենք ու աստիճանաբար փորձում ենք բոլորն իրականացնել: Բայց շատ հետաքրքիր նախագծեր հաճախ առաջանում են անսպասելի, օրինակ ինչ-որ հետաքրքիր պատվեր ենք ստանում:

-Այ հիմա այստեղ երիտասարդներ կան, որ կարող է վաղը օպերատորությամբ կամ ռեժիսուրայով զբաղվեն, իրենց ի՞նչ  խորհուրդ կտաք, ի՞նչն է ամենակարևորը։

-Երևի ամենակարևորը`ոգևորված լինեք, ու սիրեք այն, ինչով զբաղվում եք: Պետք է անընդհատ դուք ձեր ճանապարհը բացեք, ու որ դժվար պահերին հետ չկանգնեք։ Երկրորդ կարևոր բանն այն է, որ չմեծամտանաք։

Մեր զրուցակիցը, ինչպես հասկացաք, այդքան էլ չէր սիրում խոսել, ու մեզ շատ բարդ իրավիճակում էր դրել, բայց դե մենք այնքան հարց տվեցինք, որ մի պատառ հարցազրույց ունենանք։ 

Կարծես թե ստացվեց, հը՞ն։