-Մամ, ի՞նչ ես անում,- հարցրեցի մայրիկիս, երբ նա ինչ-որ շորեր ձեռքը եկավ սենյակ:
-Շորերն եմ դասավորում,- պատասխանեց նա,- ինչի՞ ես հարցնում, Անուկ:
-Ուղղակի քեզ ուզում եմ որոշ հարցեր տալ:
-Հիմա էլ կարող ես սկսել, շորերը մեզ չեն խանգարի,- պատասխանեց նա ժպիտով:
-Մամ, իսկ հեշտ ա՞ մամա լինելը,- ուղղեցի ես ինձ հետաքրքրող առաջին հարցը;
-Դե էդքան էլ շատ չէ, նայած` երբ ու նայած` ինչ հարցում:
-Օրինակ, ո՞ր հարցերում հեշտ չի, ո՞ր հարցերում ա հեշտ,-շարունակեցի ես՝ չբավարարվելով պատասխանից:
-Դժվար լինում ա, երբ չես իմանում, թե երեխաներդ ի՞նչ մտածմունքներ կամ պրոբլեմներ ունեն: Կամ երբ մտածում ես նրանց ապագայի մասին: Բնականաբար ֆիզիկապես հոգնածությունն էլ ա դժվար, ոչ միայն երեխաների, այլ հենց ընտանիքի հոգսից: Մեկ էլ երեխայի փոքր տարիքում ա դժվար, երբ վազվզում ես հետևից, ուշադիր շատ պիտի լինես, որ հանկարծ մի փորձանքի չգա: Իսկ հեշտ, կոնկրետ իմ դեպքում, որ երեխեքս խելոք են, խելացի են, լավ սովորում են իրենց ուժերով:
-Մամ, բա որ Նարեկը ծնվելու էր, ավելի շատ աղջի՞կ էիք ուզում, թե՞ տղա:
-Միևնույն էր, երեխան երեխա է:
-Բա իմ ծնվելու ժամանա՞կ:
-Դե, աղջիկ էինք ուզում, բայց եթե տղա լիներ, ի՞նչ անեինք: Առհասարակ, շատերն էին ասում, որ տղա ես լինելու՝ սրտի աշխատանքը լսելով: Բայց ես, ինչպես Նարեկին էի երազում տեսել ծնվելուց առաջ, նույն ձևով էլ քեզ էի տեսել՝ աղջիկ, ու մտքումս ես երազիս էի հավատում: Իհարկե, եթե տղա լիներ, ոչինչ, երկու տղան էլ վատ չի: Ուղղակի, որ արդեն տղա ունեինք, սրտանց աղջիկ էինք ուզում:
-Ես ձեր սպասելիքներն արդարացրել եմ, էլի,-ժպիտով ասացի ես,-իսկ բաներ կայի՞ն, որ Նարեկի մոտ չի եղել, ինձ մոտ եղել է, ու էդ քեզ համար նորություն էր:
-Դու փոքր ժամանակ էլ էիր նեղացկոտ, իսկ Նարեկը էդպիսինց չէր: Եթե հանկարծ մի բանի վրա խոսում էինք, միանգամից նեղանում էիր, լացում:
-Իսկ ի՞նչ կա իմ մեջ, որ կուզեիր ուրիշ կերպ լիներ:
-Դե, նեղացկոտությունդ էդ աստիճան չլիներ: Մեկ էլ երբեմն կամակոր բաներ ունես, կուզեի մի քիչ քիչ լիներ: Որովհետև դեպքեր կան, որտեղ դա լավ է, բայց դեպքեր էլ կան, որտեղ լավ չի:
-Իսկ ի՞նչ կա, որ դուր է գալիս ու չէիր ուզի, որ փոխվեր:
-Դուր է գալիս, որ գալիս ես, պատմում ես, թե ինչ եղավ, ոնց և այլն: Կուզենամ, որ այդպես մեծ տարիքում էլ շարունակվի:
-Եթե ժամանակը հետ գնար, ես ու Նարեկը նորից փոքր լինեինք, ի՞նչը ուրիշ ձև կանեիր:
-Չգիտեմ: Իմ կարծիքով ոչինչ էլ չէի փոխի:
-Իսկ բաներ կա՞ն, որ ձեր փոքր ժամանակ եղել են, ու դու մտածել ես, որ չես անի այդպես:
-Դե, օրինակ, որ ես ու Նունեն գնացինք ջութակի, Իսիդորան չհետաքրքրվեց ում մոտ է լավ, ում մոտ արժե ուսանել: Հետո ասել էին` շատ ուժեղ դասատու կա, որ իր մոտ տանեք, լավ կլինի ավելի: Իսկ նա ասում էր` իմ աղջիկներն ընդունակ են, լավ կպարապեն: Բայց դե, ախր, դասատուից էլ է շատ բան կախված: Մեր դասատուն էլ էր լավը, բայց մյուսն այլ կերպ էր դասավանդում, ու հաստատ նրանից ավելի շատ բան կսովորեինք: Ինչո՞ւ եմ ասում այս մասին. Այդպիսի հարցերում մամայի սխալը չեմ ուզում կրկնել:
-Ի՞նչ դեպք կա ինձ հետ կապված, որ երբ հիշում ես, ուրախանում ես: Կամ թեկուզ` տխրում:
-Տխրում եմ, երբ հիշում եմ քթիդ վիրահատությունը, երբ ողջ ժամանակ ցավը զգացել էիր, բայց ծպտուն չէիր հանել: Հետո երբ արդեն վերջացրել,-մայրիկիս դեմքին տխուր արտահայտություն էր, աչքերն էլ լցված էին: Ես մոտեցա նրան, փաթաթվեցի, համբուրեցի:
-Ամեն ինչ արդեն անցյալում է, մամ: Իսկ ի՞նչ դեպք կա, որ ուրախանում ես հիշելուց:
-Դե, ուրախ շատ բան կա: Օրինակ, հենց քո համերգը: Հիշում եմ և ուրախանում, որ քեզ բեմի վրա ազատ էիր պահում,-նա նորից ժպտաց:
-Իսկ փոքր ժամանա՞կ:
-Փոքր ժամանակ ամեն ինչն էլ ուրախացնում էր. թե՛ որ երգում էիր, թե՛ որ պարում:
Շատ տպավորվել է նաև, երբ դեռ քառասուն օրեկան էլ չկայիր, խոսում էի հետդ, դու բերանդ շարժում էիր՝ ամեն կերպ փորձելով իմ նման բացել ու ձայներ էիր հանում: Ուզում էիր կրկնել նույն բանը: Ես դրանից զարմացել էի, որ այդ տարիքում երեխան այդպես արձագանքում է:
-Էն ժամանակվանից կրկնօրինակել սիրել եմ, պարզվում է,- ծիծաղելով ասացի ես:
-Հա,- հաստատեց մայրիկս,- ուղղակի դա շատ հետաքրքիր էր, շատ ուշադիր նայում էիր, ուզում էիր ասել, կրկնել:
-Բա ե՞րբ եմ խոսել սկսել:
-Դե 10-11 ամսականում բառեր ասում էիր, հիմնականում ճիշտ արտասանությամբ: Օրինակ՝ ջուր, մամ, տատ, պապ և այլն: Իսկ մեկ տարեկան, երևի 2 ամսականում արդեն լավ խոսում էիր:
-Իսկ քայլելու հետ կապված այդպիսի դեպք չկա՞:
-Չէ, մեկ տարեկանում ես քայլել, ծննդյան օրվանիցդ մի քանի օր առաջ: Շատ էինք քայլեցնում քեզ:
-Բայց այդ օրը Լիլոյի (զարմուհուս) ձեռքից բռնած եմ գնացել, չէ՞: Հետո էլ ինքը զգույշ թողելէ, ու ես արդեն ինքնուրույն քայլել եմ,-ավելացրեցի ես:
-Մամ, իսկ բացի բժիշկը, ինձ ի՞նչ մասնագետ կուզեիր տեսնել,- տվեցի ես թեմայից դուրս հարց՝ հիշելով, որ ինձ այդ հարցն իրոք շատ է հուզում:
-Երևի թարգմանիչ, երգչուհի էլ կուզեի: Մյուս հարցն էլ քո ուզածը, ինչ կուզեիր դու ինքդ:
-Լավ, ապրես, մամ,- ասացի ես և բավարարված պատասխաններով գնացի սենյակ` մեր զրույցը գրի առնելու:
