Երբ Ադամն ու Եվան դրախտ կոչված տարածքում էին, չկային պատերազմներ մարդու և մարդու միջև, կար միայն Աստծո և չարի պայքար՝ երկիրը տիրելու համար, երբ դրախտավայրը երկրի վրա էր։

Առաջին եղբայրասպանությունը Աբելի մահով սկսվեց: Աստծո սահմանմամբ եղբայր դեռ չէր նշանակում արյունակից, եղբյար՝ այսինքն սերը առ մարդը։

Այն ատեն սերը պատճառից դարձավ հետևանք, ծնվեց մեկը՝ սերը Աստծուց խլած ու Աստծուն տվող Արմենը։

Ճիշտն ասած, Արմենին ճանաչում էի միջնորդավորված՝ ինչ պատմել էին, ընկերս չէր, ոչ էլ եղբայրս էր, բայց Արմենը Արմենն էր, երբ հանուն հայրենիքի իր անձեռնմխելի կյանքի մասին չմտածելու միտք էր հղանում։

Հունվար ամսյան 19-րդ օրը՝ ճիշտ այն օրը, երբ կանխամտածված սպանվեց Հրանտ Դինքը, որովհետև հայ լինելը մարդ լինելուց  տարբերվում է պատասխանատվության  համեմատաբար բարձր աստիճանով, այսինքն՝ հայ լինելը վիճակ է՝ լինել թե՞ չլինել խնդիր-հարցադրումով։ Բայց ամեն դեպքում․․․ «Մահը եղավ ոտքի վրա՝ կանգնած, ոչ թե պառկած՝ անկողնու մեջ»։

-Ես ասում էի ՝ «Ու՞ր ենք գնում, ընկերնե՛ր», իսկ նրանք՝ «Վերև, Ջոնի»:

Դա այն օրն էր, երբ Բիթլզը՝ սերը և ազատությունը, առաջին անգամ ելույթ ունեցավ բեմում։

Իմ ճանաչած Արմենը բիթլոման էր, բայց չէր սիրում մազերի «էքզի» ոճը, ասում էր՝ տղայական չի։ Բիթլզ էր լսում ու մատները սահեցնելով իր կերտած  քանդակներով,  քթի տակ երգում  էր «Let it be»-ն.

«Եվ երբ ամպամած է գիշերվա երկինքը,

Միշտ մնում է մի շող, որ լուսավորում է իմ հոգին:

Շողա մինչև վաղը,

Թո՜ղ  լինի»։

Սովորաբար քանդակը սկզբում կերտվում է կավից, պլաստիլինից կամ մոմից, ապա ձուլվում գիպսից։ Գիպսե ձուլածոները կա՛մ ինքնուրույն գոյության իրավունք են ստանում, կա՛մ ծառայում են որպես մոդել՝ քանդակը ավելի մնայուն նյութերով մարմնավորելու համար։

Արմենը՝ կերտված մարդ ձուլվածքից, համաչափ աչք-ունքով, աջ հոնքի վերևում էլ մի  նշան, իսկ խառնվածքով հանգիստ  էր, կոկիկ,  աշխատանքն ու  կրթությունը  համատեղող: Սովորում էր Մշակույթի պետական քոլեջի վերջին կուրսում, որպես օպերատոր, զուգահեռաբար էլ աշխատում էր կահույքի արտադրամասում։ Գիշերը, երբ հարձակվել են  դիվերսանտները, Արմենը նկատել է, զգուշացրել զինակիցներին և սկսել գոյամարտը՝ մեկը երեք տասնյակի դեմ։ Ծառայակիցների խոսքով ՝ կես ժամ միայնակ դիմադրել է  ու տասը հոգու կյանք փրկել։ Եվ դա հայկական ուժերին հնարավորություն է տվել կազմակերպվել և ելման կետերը վերադարձնել թշնամուն։

Մահը  մորը  ճանաչել տվեց  որդուն։ Կարոտ բառը Աճառյանի արմատական  բացատրությամբ՝ կար+մոտ, այսինքն՝ ժամանակին եղել էր մոտ, մյուս դեպքում՝  անհրաժեշտություն։

Կա՞ մի երգ մոր մասին, որ սրտաշարժ չէ, կասեմ՝ ոչ, չկա․

«Երբ ես ինձ հանձնում եմ տրտմությանը,

Մայր Մարիան ինձ մոտ է գալիս

Եվ իմաստուն խոսքեր  է ասում.

«Թո՜ղ լինի»:

Հղացման և ճակատամարտի  միջև եղած մտորումները՝ անձրևոտ  մի օր ինչ-որ մեկին վերարկու տալու, ավելի մոտ կանգնելու, և հենց երազանքը՝ աստղերը հաշվելու մասին, մի՞թե կարող էին չլինել։ Կամ կարո՞ղ էր գիտակցել  ակնթարթի անխուսափելի վախճանը․․․ Մեկին մոտ չլինելը, քույրերի կողքին չկանգնելը, այլ մնայուն նյութից հեն ու հենք  լինել, որպես արիության մոդել։

Երբ ճակատամարտ է, իսկ մարդը անխուսափելի է, մղումը ճակատամարտ ենթագիտակցության ազդակներով է կառավարվում, և պահի խիզախությունը  հատուկներին է տրված։ Հղացումը, որ 2014 թվականին  արցախա-ադրբեջանական հակամարտ զորքերի շփման գծի հյուսիսարևելյան դիրքը պաշտպանելիս կյանք արժեցավ, որովհետև «կարոտ» բառի  «կար» արմատից ժամանակի հետ «կարևոր»-ն է առաջացել, հետո փակվել է «կարևեր» բառի վերքը։

«Նրանք կարող են բաժանվել,

Բայց նորից հանդիպելը միշտ հնարավոր է,

Պատասխանը մեկն է՝ «թո՜ղ լինի»:

Տասնյակ փամփուշտ զարկվեց երկրի սրտին. հյուսիսարևելյան ուղղությամբ տեղակայված մարտական դիրքում իր առջև դրված խնդիրը արիաբար կատարելու ժամանակ զոհվել է կրտսեր սերժանտ Արմեն Հովհաննիսյանը։ Սակայն   Ավան 14֊րդ  փողոց, 8-րդ տան տարածությունում ՝ Արմենի թանգարանում, Արմենը կա, որովհետև «բոլոր դիրքապահները թագավոր տղերք են»։

«Արթնացա երգի հնչյուններից,

Ինձ մոտ է եկել Մայր Մարիան,

Ասելով  ինձ  խոսքեր իմաստուն՝

«Թո՜ղ  լինի»…

 

- Տո, ա՛յ Անուշ, էս ո՞ւր ես: Աչքներս ջուր կտրեց: Երկու բաժակ կոֆե խմեցինք, մինչև եկար, – ասում է Գայանը բաժակ նայող հարևանուհուն: – Դե գնա՛, գնա՛, Լիլի՛թ ջան, մեզ էլի կոֆե դիր, հազիվ Անուշն եկել ա:

Բաժակ նայելը հին արհեստ է, Անուշին էլ որ հարցնես` արվեստ է: Բայց ինքը չգիտի` որտեղի՞ց են արմատները, ո՞վ է հորինել: Ըստ վարկածներից մեկի` ալարկոտ հարսները մի ժամանակ ջան չեն արել բաժակները լվանալ, ցանկացել են սուրճի սեղանի մոտ երկար նստել ու զրուցել, բաժակ նայելը սարքել են մահանա, փորձել են պատկերներ գտնել: Սկզբում զուտ զվարճության համար, հետո կամաց-կամաց որոշել են իմաստավորել ու հարևանների մոտ գլուխ գովել, թե բա` բնատուր շնորհք է, Աստծուց է ուղարկված: Ու էդպես` տարիների մեջ տեղափոխվելով, վարկածը կրճատվել, փոփոխվել, հասել է մեր օրեր ու մարդկանց գիտակցության մեջ մտել է որպես, իրոք, Աստծու կողմից տրված շնորհ: Կանայք էլ են սկսել հավատալ իրենց գերբնական ուժերին ու փողոցում կամ երբեմն ամբողջ գյուղում դարձել են հեղինակություն:

- Լիլի՛թ, էդ խաշն ի՞նչ եղավ: Երեք բաժակ կոֆեն քանի՞ ժամ ես եփում:

- Հերիք ա խոսես էդ երեխու վրա, Գայա՛ն: Գործիդ անունն ի՞նչ ա. սպասի էլի:

Գայանը ոչ սուրճին էր սպասում, ոչ էլ Անուշի` բաժակ նայելուն: Գայանը ամուսնուն էր սպասում Ռուսաստանից, որ ամեն ամիս վերադառնալը հետաձգում էր: Ամեն անգամ, երբ խոստացած հերթական օրն էր անցնում, ու ամուսինը չէր հայտնվում, Գայանը կանչում էր Անուշին ու անհամբերությամբ սպասում, որ Անուշն ասի` բաժակիդ մեջ ճանապարհ կա, վերջում` տղամարդ է կանգնած: Էսպես Գայանն իր նվիրական ցանկություններն ու նպատակները վստահում է սուրճի մրուրին ու Անուշի երևակայությանը: Անճար մարդու սովորական միամտությամբ մոռանում է, որ Անուշն իր մասին ամեն ինչ գիտի, իր ընտանիքի կյանքին ու սպասումին տեղյակ է, որ Անուշի գուշակությանը հավատալը, թե` ամուսինը շուտով վերադառնալու է, շարքային ինքնախաբեություն ու միջին վիճակագրական ժամանակավոր սրտհովանք է: Բայց անճար մարդիկ հիմնականում հանձնվում ու իրենց ցանկությունները սուրճի բաժակներին ու երազահաններին են վստահում:

Ասում են նաև, որ երբ շրջում ես բաժակը ափսեի մեջ լցրած մրուրի վրա, սպասում, որ չորանա ու այբուբենի ամեն տառն ասելու հետ խփում բաժակին, որ տառի վրա պոկվեց բաժակն ափսեից, ուրեմն այդ տառով սկսվող անունն ունեցող մարդը կարոտում է քեզ:

Գայանի ամուսնու անունը Լևոն է: Գայանը սուրճը դառն է խմում: Դառը մրուրին հատկապես բաժակը երբեք այնքան ուժեղ չի ամրանում, որ 12 հարվածին դիմանա, ու Գայանը գոնե հուսա, որ ամուսինն իրեն կարոտում է:

Ասում են, որ բաժակում հայտնված ձին մուրազ է, սլացող ձին` լավ լուր սիրելիից, իսկ ձիու գլուխը` հանդիպում սիրելիի հետ: Գայանը ճանապարհից բացի նաև ձիուն էր սպասում իր բաժակում: Անուշն ամեն անգամ ձի ու ճանապարհ էր տեսնում, Գայանն էլ, մյուս կանանց նման, չէր համոզում, որ Անուշը ցույց տա ձին, բացատրի, թե ինչպե՞ս տեսավ: Խաբված լինելն ընդունում էր խոնարհաբար, երջանկանում ու ասում էր` Աստված ձայնդ լսի, Անուշ ջան: Անուշը, առաքելությունը կատարածի դեմքով, մի քանի բան էլ ասում էր Լիլիթի համար, որ արդեն ամուսնանալու ժամանակն էր, մի քիչ փողից, մի քիչ հաջողությունից, ու այդ շաբաթվա հույսի չափաբաժինը Գայանի համար պատրաստ էր:

Պատահում էր նաև, որ սուրճի ժամանակը համընկնում էր Գայանի սկեսրայրի՝ դաշտից վերադառնալուն։ Մտնում էր խոհանոց Գևորգը, բայց Անուշն ուշադրություն չէր դարձնում Գայանի նշաններին, թե` սուս արա, ու շարունակում էր աչքերը կկոցած նայել ու ճանապարհը նշմարել։ Գևորգը երբեք չէր հավատում բաժակի պատկերներին։ Ամեն անգամ թարս նայելով իր ջուրն էր վերցնում, բայց չէր շտապում դուրս գնալ։ Ինքն էլ արդեն հոգու խորքում ձիու հայտնվելուն էր սպասում։ Ինքն էլ ակամա ուրախանում էր, չհավատացողի համառությանը անճարի անկարողությունը մի պահ հաղթում էր։ Ու ձին ու ճանապարհը կամ ձին ճանապարհին իր համար էլ հույս էին դառնում։

Դե բեր, բեր, Լիլի՛թ ջան, արագ նայեմ ու գնամ, գործերս մնացին, – ասաց Անուշն ու տաք սուրճը` լեզուն այրելով, մի կերպ խմեց: Ինքն իր բաժակը երբեք չէր նայում, ինքն իրեն դժվարանում էր խաբել: Շտապելով վերցրեց Գայանի բաժակն ու գազի վրա թողած ճաշի մտքերով մոռացավ ասել, որ ձի ու ճանապարհ կան բաժակում: Շտապելուց չնկատեց էլ Գայանի շփոթված հայացքը` սովորության խախտման անակնկալից:

Դե, գնացի, ժողովուրդ ջան, վաղը կհավաքվենք, – վեր կենալով ասաց ու շտապելուց պատահաբար գցեց գետնին ու կոտրեց Գայանի օժիտի սուրճի բաժակը: Ներողությունների մեջ լսեց Գայանի հեծկլտոցը:

Դե լավ, մա՛մ, բաժակ էր, էլի, նորը կառնենք, – հանգստացնում էր Լիլիթը: Իսկ Գայանը չէր հասկանում` բաժակի՞ համար էր լաց լինում, թե՞ Անուշի շտապելու, ձին ու ճանապարհը մոռանալու: Չգիտեր` ամուսնուն իրո՞ք այդքան սպասում էր, թե՞ գյուղի ձանձրալի օրերում սպասումն արդեն ինչ-որ հետաքրքրություն էր դարձել:

Հիմա կասեք` կորել եմ, ճիշտն էլ դուք կանեք: Բայց հիմա դրա մասին չէ, որ ուզում եմ խոսենք: Ավելի լուրջ հարցեր կան քննարկելու: Դրանցից մեկը, օրինակ, ժամանակի ընթացքում տեղի ունեցող փոփոխությունների մասին է: Գիտեմ՝ լայն թեմա է: Բայց հիմա կպարզաբանեմ:

Տարիներ առաջ, միջին դպրոցում, ամեն նոր ուսումնական տարվա սկզբին հաճախ լսում էի նույն արտահայտությունը ուսուցիչներիցս.

-Շատ ես փոխվել, էլ առաջվանը չես:

Ու այս արտահայտությունը գրեթե բոլորին էր ուղղվում: Ոչ ոք զերծ չէր մնում այս «մեղադրանքից»: Այն ժամանակ, լսելով այդ արտահայտությունը՝ մի տեսակ ինձ վատ էի զգում: Ինչո՞ւ էին ակնհայտ ափսոսանքով ասում, որ էլ առաջվանը չեմ:

Հետո երկար չհանդիպած բարկամներիս կամ ծանոթներիս հանդիպելուց մոտավորապես նույն բովանդակությունը պարունակող կարծիքներ էի լսում: Իրենք, այդ հարցով չսահմանափակվելով, առաջ էին անցնում ու ձեռքի հետ նաև նկարագրում, թե ինչպիսին էի առաջ կամ ավելի ճիշտ՝ ինչպիսին չեմ հիմա: Ու ես էլի տխրում էի մտածելով ինչ-որ բան այն չէ հետս, գուցե ինչ-որ բան է պատահել հանկարծ, որ ինձանից վերցրել ու տարել է այն լավ հատկանիշները, որի մասին խոսում էին բարեկամներս, ուսուցիչներս, ծանոթներս…

Հիմա արդեն, երբ ավելի հեռվից եմ նայում այդ փոփոխություններին, հասկանում եմ, թե իրանականում ինչ էր կատարվում: Ամեն ինչ շատ պարզ է, ես իրոք փոխվում էի: Ուղղակի հիմա արդեն տարբերությունն այն է, որ այդ փոփոխությունը ոչ թե ինչ-որ բացասական երևույթ է թվում, այլ դրական: Ավելին ասեմ՝ այն անհրաժեշտություն է, որ պետք է տեղի ունենա և շարունակի տեղի ունենալ, քանի ապրում ենք: Ահա թե ինչպես ենք հասկանում, որ կանք, գոյություն ունենք:

Առհասարակ, մենք բոլորս ակնկալում ենք դիմացինից նույնը մնալ, միշտ լինել այնպիսին, ինչպիսին իրեն ճանաչել ենք, առանց հասկանալու, որ անհնարինն ենք պահանջում: Կան մարդիկ, որոնց հետ մի ժամանակ շատ մտերիմ ենք եղել, իսկ հետո, երկար բաժանումից հետո նորից հանդիպել ենք՝ նախապես ակնկալելով շարունակել խոսակցությունը այն նույն տեղից, որտեղից թողել էինք անցյալ անգամ: Բայց հանկարծ հանդիպելուց հասկանում ենք, որ չգիտենք նույնիսկ, թե ուրիշ էլ ինչից խոսենք բացի հիշողություններից: Եվ հենց այստեղ հասկանում ենք, որ էլ իրար չենք ճանաչում: Մեզ կապող միակ բանը հիմա անցյալի հիշողությունն է:

Կարծում եմ այս երևույթը տխուր է: Միշտ փորձել եմ հասկանալ, թե մարդիկ, որ մի ժամանակ այդքան մտերիմ էին, հիմա ինչպես են անծանոթներ դարձել: Բայց գիտեք, ընդունելը, որ էլ իրար չեք ճանաչում, դեռ չի նշանակում, որ այն մտերմությունը, որ մի ժամանակ մեզ դարձնում էր ընկերներ ու հարազատներ, իրական չէր: Չէ, իհարկե, իրական էր, բայց ա՛յն պահին, ա՛յն ժամանակ:

Մենք ամեն մեկս մեր ճանապարհով ենք գնում ու փոխվում կախված միջավայրից, հանգամանքներից: Մենք նոր մարդիկ ենք դառնում: Եվ այդ նոր մարդը, որ մի ժամանակ ընկերդ էր, դադարում է քոնը լինելուց: Դուք էլ մեկդ մյուսի կյանքի անբաժան մասը չեք, այլ միայն հիշողություն…

- Տեսնես Աստված հիմա ի՞նչ ա անում։

- Դավ, էլի մենակ-մենակ ծխե՞լ ես։ Ի՞նչ եկել ես` անկապ խոսում ես։

- Չէ, բայց լուրջ, օրինակ՝ ի՞նչ կա երկնքում զբաղվելու։ Հաստատ Ֆրեդի Մերկուրիին ու Թուփաքին կանչել, համերգ ա լսում։

- Բայց կարող ա իրանք դրախտում չեն։

- Իրա ձեռքը չի՞։ Լյուցիֆերին կասի՝ մի քանի օրով կուղարկեն։

- Գիտես, չէ՞, որ Ֆրեդին գեյ ա եղել։ Դրա համար, երևի, դժոխքում ա։

- Չէ հա, Տիկ, ինձ թվում ա ինքը Բոհեմիան Ռապսոդիայի նման մի հատ երգ ստեղծելու համար ա դժոխքում։

- Չես լրջանում էլի։

- Հա, չեմ լրջանում, բայց էս կյանքի համար էդ էլ ա շատ։ Զարմանում եմ էն մարդկանց վրա, որ էս կյանքը լուրջ են ընդունում։ Ամեն ինչ ծանր են տանում։ Ես ամեն օր գնում եմ գործի, բայց անգամ էդ գործն ինձ համար լուրջ չի, որ ես ամեն օր եմ անում։

- Քանի՞ տարի ա` իրար ճանաչում ենք. հի՞նգ, վե՞ց: Հենց էդ ժամանակվանից` բանակից, ցնդածի տպավորություն էիր թողել ու ամեն անգամ համոզվում եմ, որ ճիշտ էի մտածում:

- Կարո, իսկ ի՞նչ ես մտածում` ինձ դրա՞խտ կվերցնեն, թե՞ դժոխք:

- Քո արածների համար քեզ կարող ա նորից հետ ուղարկեն Հայաստան, ախպերս:

- Ի՞նչ եմ արել: Բանակում մարդ եմ ծեծել մի անգամ ու հեչ էլ հպարտ չեմ դրանով, նախկին ընկերուհուս եմ շատ նեղացրել, որովհետև անընդհատ ասում էր` արի ստեղ նկարվենք, ընդեղ նկարվենք: Մեկ էլ մեր հարևան Աշոտի կնիկը մի անգամ աղ ա եկել ուզել, շաքար եմ տվել: Դժվար սենց բաների համար Լյուցին առանձին պատժարան զբաղեցնի:

- Հլը հետ արի դրախտից, էն Անահի՞տն ա գալիս:

- Հա, ինքն ա: Դեմքին նայի հլը, հեսա գոռալով գալու ա…

- Երեխե՜ք, բարի օր:

- Անահիտ, կլինի՞ դու մի օր գաս ու նորմալ բարևես, նենց ես գոռում, ոնց որ կամանդիրս լինես:

- Տիկո, դու էլ ոնց որ բիձա լինես, մի հատ շնորհավորի, հա՞, քննությունս գերազանց եմ ստացել:

- Ինչ հեշտ ա քեզ երջանկացնելը: Գնամ դասախոսներիդ հետ խոսեմ` թող քեզ միշտ գերազանց նշանակեն:

- Ինձ էդ թվանշանը պետք չի, հասկանու՞մ ես, այլ էն, որ իմ տանջանքը գնահատվում ա, արդյունք ա տալիս: …Մեզ 3 բաժակ գարեջուր բերեք:

- Ան, դո՞ւ էլ ես մտածել, որ ինձ հետ մի բան էն չի, երբ առաջին անգամ տեսել ես ինձ:

- Հա, Դավ, մտածում էի, թե ո՞վ ա դասական համերգի սպարտիվկայով գալիս: Դրա համար էլ մտերմացա քեզ հետ:

- Բա ի՞մ:

- Քեզ հետ էլ, դե, որովհետև Դավոյի նման աննորմալի ընկերն էիր: Հաստատ քո մեջ էլ մի բան կլիներ:

- Ճիշտ ա, Ան, մի քիչ ցնդած մարդկանց հետ էս կյանքն ավելի հեշտ ա: Երանի ես էլ Դավոյի նման կարողանայի մտածել: Մերոնք փոքրուց թողնեին, որ ես ընտրեի` ի՞նչ եմ ուզում լսեմ, կարդամ, նայեմ, սովորեմ, ի՞նչ մասնագետ եմ ուզում դառնալ: Մինչև հասկացա, արդեն ուշ էր, դրա համար հիմա չսիրած գործով զբաղվելը սպանում ա ինձ:

- Տիկո, գնա ու սովորի էն, ինչ սիրում ես: Էլի բարդացնում ես ամեն ինչ: Կարելի ա ընդամենը նորից սկսել` առանց վախենալու:

- Իմ տարիքում էլ ի՞նչ: …Մեզ էլի գարեջուր:

- Եկեք գործի չգնանք էսօր:

- Բա ի՞նչ անենք, Դավ:

- Գնանք Թուփաքի մասին կինոն նայենք, տեսնենք` ինքը ինչի՞ պետք ա դժոխքում լինի: Ի՞նչ կասես, Տիկ:

- Ինձ թվում ա` ժամանակից շուտ մեռնելու համար:

- Անահիտ, խի՞ դու ինձ չես սիրահարվում, քանի ապրում ենք:

- Էդ կանաչ սպարտիվկեդ դուրս չի գալիս, Դավո:

- Իսկ եթե էլ չհագնե՞մ:

- Դրանից էությունդ չի փոխվում: Համ էլ` սիրահարվելը հո որոշելո՞վ չի:

- Ան, եթե Դավոյին չսիրահարվես, դժոխք ես գնալու դրա համար:

- Գոնե Թուփաքին կտեսնեմ: Դավոյից մի օգուտ կա էլի:

- Հիվանդանոցից են գրել: Կանչ ա շտապ: Գնամ, երևի էդ մարդը Թուփաքին չի սիրում, փրկեմ շուտ մեռնելուց ու իրա մոտ գնալուց: Կխոսենք, Դավ:

Քայլում էի նախատոնական Երևանի փողոցներով և Հյուսիսային պողոտայի կողմից օդ բարձրացող ահռելի չափսերի սև ծուխ երևաց: Վազեցի դեպի այդ կողմ` ուսումնասիրելու համար: Տեսա, որ վառվում է տոնածառը: Որոշեցի լրագրողական պարտքս կատարել` լուանկարեցի և տեղեկություններ հավաքեցի:

Հունվարի 27-ին  Երևանում ժամը 16:00-ի դրությամբ ամբողջությամբ այրվել է  տոնածառ:

Հրդեհի պատճառը պարզ չէ, քանի որ տոնածառը պատված չէր լույսերով, և անձրևը չէր կարող նպաստել դրան:

ԱԻՆ-ը չուշացավ և հարցին շուտափույթ լուծում տվեց:

Տոնածառը վերջերս շուկայում հայտնված «Ապաչի» ընկերությանն էր պատկանում և զարդարված էր արևածաղիկի սերմերի տուփերով: Ցավոք, ամանորյա զարդարանքը դարձավ մոխիր:

Ես Սոնան եմ, ապրում եմ Արմավիրի մարզի Ակնալիճ գյուղում և 12 տարի սովորել եմ տեղի Արա Հարությունյանի անվան միջնակարգ դպրոցում։ Սովորելուս միայն վերջին տարիներին անգլերեն դասավանդվեց դպրոցում։ Ես ֆրանսերեն եմ սովորել, իսկ անգլերեն սովորելուս ցանկությունը շատ մեծ էր, սակայն չունեի համապատասխան գրքեր ինքս սովորելու համար։ Հիմա դպրոցն ունի անգլերենի ուսուցչուհի, դպրոցն ունի հրաշք կադրեր մեր ապագայի համար, և ունի նաև անգլերենի ուսուցման համար նախատեսված բազմաթիվ գրքեր, որոնք Հայաստանի տարբեր մարզերի գյուղական համայնքներին են նվիրել «Մանանա» կենտրոնի Լոս Անջելեսի գործընկները։ Նրանց նախաձեռնությամբ տեղի ամերիկահայ երեխաները հավաքել են բազմաթիվ գրքեր, հավաքել են նաև ծանրոցները Հայաստան ուղարկելու գումարը։

Ես և մեր դպրոցը շնորհակալություն ենք հայտնում բոլորին, ովքեր նախաձեռնել են այս ծրագիրը, քանի որ կարծում եմ՝ նման ուսուցանող գրքերը հատկապես գյուղական դպրոցների գրադարաններին պարզապես անհրաժեշտ են։ Դպրոցի աշակերտների համար դրանք կծառայեն իրենց նպատակին։ Աշակերտներից մեկը նույնիսկ անակնկալի էր եկել գրքերի շատ քանակից։ Հուսով ենք՝ այս բարեգործական նախաձեռնությունը շարունակական բնույթ կկրի, և գրքեր կուղարկվեն նաև այլ շրջաններ։