zarine kirakosyan

Ապրելու հիացմունքով

Ինձ միշտ հուզել է էն հարցը, թե էս քաղաքի անձրևից հետո մարդիկ ո՞նց են շնչում էդ ասֆալտի հոտով նամ օդը, մեկ էլ թե ինչու են բոլորը Թումանյանի ու Սպենդիարյանի մեջ տենց մեծ տարբերություն դնում ու Թումանյանի արձանի մոտ ժամադրվում, կամ էլ թե ինչու Ամերիկայում ապրած մեր Սարոյանի արձանը Քոչարի թանգարանին կարող է նայել, իսկ ինքը` Թումանյանը, որ էդքան բան է տեսել, հիմա էլ պիտի անընդհատ Հյուսիսային պողոտան տեսնի:

Չէ, է՜, չգիտեմ, էս հակասություններով քաղաքը մտածելու տեղ շատ է տալիս, մեկ ուզում ես` թողնես ու բարձրանաս քո պարզ սարերը, մեկ էլ նորից սիրահարվում ես էս քաղաքի տրամադրությանը:

Բայց էս քաղաքով չհուզվելը դժվար է, դժվար է չսիրել էս քաղաքը ժամը 7-ին Սարյանի սրճարաններում, Պուշկինի վրա ու Ազնավուրի հրապարակում:
Ինձ հուզում է էս քաղաքի օրինաչափությունները, գույները, ռիթմերը, էդ ռիթմերից դուրս մարդիկ, ինձ հուզում է էն հարցը, թե ոնց է էս քաղաքը զգում բոլորիս տրամադրությունները, թե ոնց է ճանաչում բոլորիս ոտնահետքերը ու ոնց է տխուր ժամանակ ինձ կանչում Կասկադ` հետը խոսելու, քեզ հնարավոր է` ուրիշ տեղ է կանչում, չգիտեմ:
Մեկ-մեկ շատ միստիկ ու մեկ-մեկ մեր գյուղից էլ պարզ էս քաղաքում դժվար է քեզ գտնել, բայց եթե էս քաղաքի մասին երգերում քեզ գտնում ես, ուրեմն կաս, կաս Մալխասի «Երևան ջանի» մեջ, Հախվերդյանի «Երևանի գիշերներում» ու հնարավոր է, հենց «Երևանի սիրուն աղջիկն» ես, որ կաս:
Բայց Երևանին սիրահարված էս աղջկան Երևանից էլ շատ հուզում են իր սարերը, որ մեկ-մեկ երկնքից էլ կապույտ են ու անրջային, մեկ-մեկ էլ էնքան նյութական են, որ թվում է` կարող ես շրջվել ու գրկել:
Ինձ տխրեցնում է էդ գյուղում ամեն պակասող կարմիր կտուրը, ու ամեն լսվող. «Ստեղ ի՞նչ կա, որ մնամ»-ը:
Ինձ հուզում է նույնիսկ, թե կովերը ոնց են ճանաչում իրենց դարպասները, թե ոնց է օգոստոսը գալիս ու ստիպում, որ բոլոր բամբասանքների փոխարեն քննարկեն իր բերած խոտը հանդերից տուն տանելու սեզոնը, էս գյուղը Սահյանի պարզությունն ունի, Սարյանի գույները, Մոնեի արևածագը, Վան Գոգի խոտի դեզերը: Ու Երևանի պես էս գյուղն էլ իր թերապիան ունի` հետդ խոսելու, քամուց դես ու դեն գնացող խոտերի ձայնով կտանի սարեր ու կստիպի մտածես, որ կյանքը էստեղից է սկսվում ու տարածվում աշխարհի վրա:
Չէ, չհուզվել դժվար է, մանավանդ, երբ արդեն հուզված ես, ու կողքիդ բացվող կոնֆետի թղթի ճռճռոցն էլ երաժշտություն է թվում:

Ավարտեմ, քանի դեռ չեմ պատմել, թե ինչ հուզիչ է ձմերուկի կարմիր լինելն ու թափվող սուրճը վերջին վայրկյանին փրկելը:

gayane harutyunyan

Ինչու հրաժարվեցի իմ երազանքից

Երբեք չէի մտածի, որ օրերից մի օր կհրաժարվեմ երազանքիցս: Ինձ համար դրանից կարևոր ոչինչ չկար, ում հետ ինչից խոսում էի, անպայման պետք է նշեի այս բառերը՝ պար, պարարվեստ։ Երբ դեռ սովորում էի դպրոցում, մտածում էի, որ կավարտեմ, կգնամ երազանքիս հետևից, կընդունվեմ պարարվեստի բաժինը, ու երազանքս երևի կկատարվի: Բայց ստացվեց այնպես, որ ես հրաժարվեցի երազանքիցս, թեկուզ դա ինձ համար չափազանց դժվար էր։ Դժվար էր նրանով, որ այդ երազանքը արդեն իմն էր, ու չէի կարողանում այն բաց թողնել։

Մտածում էի՝ ինչ մասնագիտություն ընտրեմ, բայց համալսարանի մասին վատ բաներ էի լսում, որ գնացել են սովորելու, հետո փոշմանել են, աշխատանք չկա, անիմաստ ժամանակ են ծախսել։ Այդ խոսակցությունները ստիպեցին ինձ չգնալ համալսարան: Դպրոցը ավարտեցի, ու ամեն օր ասում էի՝ մամ, պիտի սովորեմ։ Հետաքրքրվեցինք, ու ես գնացի վարսավիրություն սովորելու: Առաջին օրը չափազանց դժվար էր, ինձ թվում էր, որ չէի կարողանա, մտածում էի՝ ինչու ընտրեցի հենց այս մասնագիտությունը, կարող է՝ էլ չգնամ, բայց դա միայն առաջին օրն էր։ Ստացվեց ճիշտ հակառակը, չէի պատկերացնում, անհավատալի էր։ Դեռ սովորում էի, երբ քեռիներիս հետ խոսելիս ինձ ասացին․

-Մենակ դու մասնագիտությամբ նմանվեցիր մեր պապիկին։

Ես միշտ ուզել եմ նմանվել հայրիկիս՝ համբերատար լինել, օգնել բոլորին՝ անկախ նրանից՝ ինձ կօգնեն, թե չէ, բայց հիմա մասնագիտությանս առումով կուզեմ նմանվել ուսուցչուհուս, որ նրա նման հիանալի կատարեմ գործս: Շնորհակալ եմ ուսուցչուհուս, որն ինձ սովորեցրեց իմ մասնագիտությունը։ Հիմա ես վաստակում եմ իմ գումարը։ Թեկուզ քիչ, բայց կարողանում եմ դա անել։ Արդեն պետք է ուրիշ երազանքներ ունենալ, որոնք ես կդարձնեմ նպատակ և առաջ կշարժվեմ՝ մինչև վերածեմ դրանք իրականության։

Մեր ձմեռը աշնան կեսին

Նորից ձմեռ, ձյուն ու բուք, որքան էլ զարմանալի է, մեզ մոտ` Ծովազարդում, ձմեռ է, ձյուն…

Այնքան հաճելի է նայել դուրս ու տեսնել, որ ամեն բան ներկված է սպիտակով։

Գիտե՞ք` անցյալ տարի նմանատիպ մի հոդված էի գրել: Մինչև հիմա աչքերիս առաջ է, թե ինչպես էի ջղայնացած գրում «Ծովազարդի երկար ձմեռը» հոդվածը, ասես երեկ լիներ, և այսօր նույն թեմայով եմ գրում, սակայն այլ զգացմունքներով։

Սիրում եմ ձմեռը, այն անակնկալների ու հրաշքների աշխարհ է, և այդ աշխարհում կա միայն սպիտակ գույն, սակայն ամեն ինչը այնքան հետաքրքիր է, այնքան գունավոր է թվում։

Անհամբեր սպասում եմ, թե երբ կբերենք եղևնին ու ընտանիքով կզարդարենք։ Անցյալ տարվանից հետո միայն մի բան չի փոխվել` ես էլի չեմ կարողանում աստղը դնել տոնածառի գագաթին։

Տարօրինակ է, չէ՞, որ դեռ նոյեմբերն էլ չի եկել, սակայն ես գրում եմ այս թեմայով: Ում համար դաժան, ում համար էլ շատ հաճելի` մեր ձմեռը սկսվեց։

Ձմռան հենց առաջին օրով արդեն հասցրել եմ ձնագնդի «ուտել»` ուղիղ իմաստով։

Կյանքում ամեն ինչ չէ, որ մեր սրտով է, բայց մենք պետք է համակերպվենք, ինչպես համակերպվեցինք ձմռանը, որը եկավ աշնան կեսին, անկոչ, բայց սիրելի հյուրի պես: Այդպիսի հյուրերը մեր շրջապատում այնքան էլ քիչ չեն։

Պատանեկան IV մեդիաֆորում «Արտեկ». օր 1

18.10.2018թ.
Լուսանկարը` Մարիամ Տոնոյանի

Լուսանկարը` Մարիամ Տոնոյանի

Հոկտեմբերի 18-ի երեկոյան արդեն ճամպրուկս պատրաստ էր, չնայած այն բանին, որ մտածում էի թե` չլինի՞ ինչ-որ բան մոռացել եմ։ Տարօրինակ զգացում է, երբ հավաքում ես իրերդ ոչ թե մի քանի օրով Հայաստանի այլ հատվածում հայտնվելու համար, այլ առաջին անգամ մեն-մենակ 20 օրով երկիրդ լքելու։ Անհանգստություն, վախ, տագնապ, պատասխանատվության զգացում. ահա թե ինչ ես զգում, երբ միջազգային պատանեկան մեդիաֆորումի միակ հայ մասնակիցն ես, որը պետք է պատշաճ ներկայացնի Հայաստանը։
Գիշերվա չորսին մոտ մեքենան շարժվեց դեպի օդանավակայան։ Ճանապարհն ինձ աննկարագրելի կարճ թվաց, երևի թե այն պատճառով, որ դեռ մտածում էի. «Կա՛մ կորչելու եմ Մոսկվայի օդանավակայանում, կա՛մ չեմ հասցնելու գրանցումներն անցնել և ուշանալու եմ թռիչքից»։ Մարդաշատ օդանավակայանում ծնողներիս հրաժեշտ տալուց հետո շարժվեցի ամբոխի հետևից։ Սպասասրահում խառնիխուռն մտքերիս հետ կռիվ տալով՝ սկսեցի րոպեները հաշվել, թե երբ պետք է թոթափեմ ուսերիցս թռիչքի պատասխանատու բեռը։

…-Ուշադրությո՛ւն, ինքնաթիռը պատրաստվում է թռիչքի, խնդրում ենք կապել ամրագոտիները,- ինքնաթիռում լսվեց հանկարծ։ Այն սկսեց շարժվել, առաջ ընթանալ, իսկ վայրկյաններ անց արդեն վերևում էր։ Գլխապտույտ ունեցա մի պահ, կարծես գլուխս բաժանվել էր մարմնիցս ու չենթարկվելով երկրի ձգողության ուժին՝ վեր էր բարձրանում։
Մառախլապատ Արարատից հայացքս մի կերպ կտրելով՝ հետևում էի իրար հաջորդող բնապատկերներին։ Շուտով տեսնում եմ ամպերով ծածկված լեռների գագաթներ, լեռների լանջերին հիմնված գյուղեր, գետեր։ Այնքա՜ն հարազատ էին ինձ այդ բարձունքները, այնքա՜ն իմը։ Ու ես հասկացա, որ այլևս Հայաստանում չեմ, երբ լեռներն ու փոքրիկ գյուղակներն իրենց տեղը զիջեցին ընդարձակ հարթավայրերին ու կարծես քանոնով գծված հազարավոր կիլոմետրեր ձգվող հողատարածքներին։ Չէ, սա իմը չէ, օտար է, յուրովի գեղեցիկ, բայց օտար։

Բարեհաջող վայրէջքից հետո ինձ սպասվում էր ամենադժվարը. գտնել հսկա օդանավակայանի Terminal B կոչվող հատվածը, որտեղից չվերթներ էին իրականացվում Ռուսաստանի Դաշնության տարածքում, և համապատասխան չվերթով դեպի Սիմֆերոպոլ հասնել։ Հետևում եմ ուղղորդիչ սլաքներին, հարցուփորձ անում մարդկանց և վերջապես կարծես թե գտել եմ երեխաների, ովքեր նույնպես «Արտեկ» են մեկնում։ Հանգստացած շունչ եմ քաշում, նստում եմ նրանց կողքին ու սպասում։ Հանկարծ լույսի արագությամբ մի միտք է փայլատակում ուղեղումս, ու խնդրում եմ իրենց տոմսերը, որպեսզի թռիչքի ժամերը համեմատեմ։ Ժամերը բոլորովին նույնը չէին, նշանակում է՝ պետք է շտապեմ։
Հասնում եմ ինքնաթիռին, տեղավորվում, վերջ։ Առաքելությունս ավարտված է… Կամ էլ նոր է սկսվում։
…Օդանավակայանից մի խումբ արտեկցիներով ուղևորվում ենք էվակոբազա, որտեղ ստուգում են մեր փաստաթղթերը և բժշկական զննում են իրականացնում։ Կեսօրն անց միայն ավտոբուսներով շարժվում ենք դեպի «Արտեկ» ճամբար և հասնում ենք երեկոյան, երբ մութն արդեն ընկնել է։

Լուսանկարը` Մարիամ Տոնոյանի

Լուսանկարը` Մարիամ Տոնոյանի

Ընթրելուց հետո տեղում ջոկատների են բաժանում մեզ ըստ որոշակի ուղղվածության՝ լրագրություն, տուրիզմ, ռազմական, բժշկական և այլն։ «6-րդ ջոկատ» (լրագրության ջոկատ),- փաստաթղթերիս վրա փակցվեց, ու ինձ ուղեկցեցին ջոկատավարների մոտ, որոնք ինձ դիմավորեցին «Ահա՜, մեր նորեկ աղջիկը Հայաստանից» խոսքերով։

Առաջին տպավորությունն ապշեցուցիչ էր։ Մի՞թե ինձ սպասում էին։ Նույն ջերմ ընդունելությանն արժանացա նաև առաջին ծանոթությունների ժամանակ՝ երեխաների շրջանում։ Օրվա վերջում փոքր-ինչ ծանոթացա «Արտեկի» կանոններին, որոնց մասին կպատմեմ հաջորդ մասերում։

Moving ideas forward, Մոնտենեգրո. օր 7-րդ

Լուսանկարը` Աննա Անդրեասյանի

Լուսանկարը` Աննա Անդրեասյանի

Օրն սկսվեց աշխատանքային տրամադրությամբ։ Նախապես ձևավորված խմբերում աշխատում էինք ամեն մեկս իր ծրագրի վրա։ Օրվա վերջում ներկայացրինք մեր արածները ու ընդհանուր ամփոփում արեցինք։

Մեր թիմը ներկայացավ «Ընկերություն նոր մասնակիցների/աշխատողների ինտեգրման» գաղափարով։ Փորձում էինք նորարարական մոտեցում ցուցաբերել։ Մեզ պատկերացրել էինք նորեկի կարգավիճակում, ու սկսեցինք մշակել տարբեր եղանակներ, թե ոնց հեշտացնենք այդ ինտեգրումը։

Լուսանկարը` Սուրեն Կարապետյանի

Լուսանկարը` Սուրեն Կարապետյանի

«Ուշադրություն։ Ֆենոմենալ առաջարկ բոլոր կազմակերպությունների համար։ Թեժ առաջարկ միայն Ձեզ համար։ «The Mook» կոչվող գիրք-ամսագիրը (magazine+book) նախատեսված է հենց այսպիսի դեպքերի համար։ Դուք կարող եք դրանում ներառել ցանկացած տեսակի կազմակերպչական տեղեկատվություն, կորպորատիվ մշակույթի մասին ցանկացած հարց ու ամեն տեսակի խաղեր, խաչբառեր և այլ զբաղմունքներ, որոնք կնպաստեն կազմակերպության արժեքներին, ծրագրերին, նպատակներին, ռազմավարությանն ու մարտավարությանը հիմնովին ծանոթանալուն։ Այս գործիքը մշակվել է հատուկ Ձեզ և Ձեր կազմակերպության համար։ Ցանկության դեպքում կտրամադրենք նախնական օրինակը։ Մենք հասանելի ենք արդեն բոլոր շուկաներում։ Ավելի մեծ ցանկության դեպքում կարող եք դիմել ինձ մանրամասների համար»։

Լուսանկարը` Աննա Անդրեասյանի

Լուսանկարը` Աննա Անդրեասյանի

Ամենահետաքրքիրը թերևս լուսաբանող թիմի պատրաստած տեսանյութն էր։ Տեսանյութում ներառել էին ամբողջ ծրագրի ընթացքում կատարվածներից տարբեր հատվածներ, փոքր կտորներ տեղի ունեցած յուրաքանչյուր միջոցառումից և իհարկե լիքը կադրեր բոլոր մասնակիցներից։

Լուսանկարը` Սուրեն Կարապետյանի

Լուսանկարը` Սուրեն Կարապետյանի

Ծրագրի սկզբում մենք սկսել էինք, այսպես կոչված, «գաղտնի ընկեր» խաղը։ Ամեն մեկը գրել էր իր անունը թղթի վրա, հետո թղթերը խառնել էինք, ու ամեն մեկս մի թուղթ էր քաշել ինչ-որ մեկի անունով։ Այս մի շաբաթվա ընթացքում բոլորս պիտի ամեն կերպ ուշադրություն ցուցաբերեինք մեր գաղտնի ընկերներին։ Ինչ-ինչ պատճառներով ինձ համար նախատեսված «անակնկալներից» ոչ բոլորն էին տեղ հասնում։ Այսօր երեկոյան կազմակերպել էինք երկար սպասված բացահայտումը, թե ով ում գաղտնի ընկերն էր։ Ու վերջապես պարզ դարձավ, թե ով, երբ, ինչ էր անում և ում համար։ Ես ծրագրի կազմակերպչի անունն էի քաշել ու հանգամանքների բերումով մի անգամ վիտամին C էի գցել նրա ծրարի մեջ։ Կազմակերպիչն էլ, դե, բավականին խելոք գտնվեց։ Դեղի վրա գրած ռուսերեն բառերից հասկացել էր, որ գաղտնի ընկերը կամ Հայաստանից է, կամ Բելառուսից։ Վերջում շատ ուրախացավ, որ պարզեց՝ ճիշտ էր։

Լուսանկարը` Աննա Անդրեասյանի

Լուսանկարը` Աննա Անդրեասյանի

Իսկ ամենա-ամենավերջում արդեն «փարթիի» ժամանակն էր։ Ներսում ուրախանալուց հետո աստիճանաբար տեղափոխվեցինք ծովափ, որտեղից էլ հիմա գրում եմ։ Ծիր Կաթինը սպիտակ գծով ձգվում է գլխիս վերևում։ Իսկ ես սառած ձգվում եմ քարերի վրա։

Վաղն առավոտյան վերադառնում ենք:

Meri Harutyunyan Gagarin

Իմ «տիեզերագնաց» գյուղը

Ողջու՛յն: Ես Մերի Հարությունյանն եմ: Ծնվել ու մեծացել եմ հայտնի տիեզերագնաց Գագարինի ազգանունը կրող գյուղում: Թեպետ, անկեղծ ասած, մենք՝ Գագարինի բնակիչներս էլ գլուխ չենք հանում, թե ի վերջո մեր բնակավայրը գյո՞ւղ է, ավա՞ն թե՞ Սևան քաղաքի թաղամաս: Ինչևէ, անկախ կարգավիճակից՝ ես սիրում եմ իմ Գագարինը: Այստեղ տեղ կա բոլորի համար… Մարդիկ բարեսիրտ են ու հյուրընկալ: Գագարինում Երևանի պես չէ, երբ հարևանը հարևանին չի ճանաչում: Բոլորս անձամբ գիտենք իրար և հանդիպելիս ամենաքիչը տասը րոպե պիտի զրուցես ծանոթիդ հետ, թե չէ անքաղաքավարի կհամարվես։

Գագարինն արտաքուստ հասարակ է, բայց այն ինձ համար մի ամբողջ աշխարհ է: Կան մեկական դպրոց ու մանկապարտեզ: Մեր դպրոցում սովորում է մոտ երկու հարյուր հիսուն աշակերտ: Մայրիկս պատմում է, որ իր սովորելու տարիներին աշակերտների թիվը եռակի շատ էր. կային Ա, Բ, Գ դասարաններ: Ճիշտ է, հիմա մենք քիչ ենք, բայց ընկերական ենք ու համերաշխ:

Գագարինի անցյալը հետաքրքիր է եղել: Տատիկս ու պապիկս, որոնք այստեղ են եկել Լճաշենից, հետաքրքիր պատմություններ են պատմում:

Ընդամենը երեք տասնյակ տարի առաջ այստեղ գործել են բազմաթիվ գործարաններ: Հիմա նախկին գործարաններից մեկի հսկայական շենքում կա մի փոքրիկ արտադրամաս: Այստեղ հավաքում են գազի կոմպրեսորներ և անգամ ունեն «Լուկօյլ»-ի և «Ռոսնեֆտ»-ի նման գնորդներ: Հիմա այդտեղ մոտ վաթսուն հոգի է աշխատում, բայց հուսով եմ, որ աշխատողները կշատանան։

Տատիկիս ասելով՝ Գագարինի փողոցներով առաջ քայլել են հազարավոր մարդիկ, բայց հիմա… Տղամարդիկ մեկնում են արտագնա աշխատանքի և տուն են գալիս տարին մեկ-երկու անգամ՝ մի քանի օրով: Ես կուզեի, որ նրանք չգնային, բայց գիտեմ, որ չես կարող ասել՝ մի գնա, որովհետև ի պատասխան կլսես.

-Բա ի՞նչ անեմ, երեխեքիս ո՞նց պահեմ…

Մեր Գագարինում երկրաշարժից շենքեր են վթարվել, դարձել բնակության համար ոչ պիտանի: Աղետյալների համար նոր շենքեր են կառուցվել: Դրանցից երկուսում մարդիկ են ապրում, իսկ մի քանիսն այդպես էլ անավարտ մնացին: Ա՛յ թե հրաշալի կլիներ, եթե այդ շենքերը կառուցեին ու նվիրեին անտուն մարդկանց: Ե՛վ Գագարինի բնակիչները կշատանային, և՛ անտուն մարդիկ կքչանային …

Գագարինը տարիների ընթացքում դեպի լավն է փոխվում, բայց ես կուզեի, որ տարիների փոփոխությունը ժամերի՛ ընթացքում լիներ: Ես հույս ունեմ, որ Գագարինն այնքան կբարեկարգվի, որ կհասնի քաղաքի կարգավիճակի: Հիմա գագարինցիներն էլ են շատ փոխվել. գեղեցիկ են հագնվում, խոսելաձևը հղկվել է, ձգտում են սովորել ու ոչնչով հետ չեն մնում քաղաքացուց։

Իմ այսքան պատմածից հետո դուք էլ եք, չէ՞, հասկանում, որ Գագարինը զարգացման շեմին է։ Մեր մեջ ասած, զուր չէ, որ այն առաջին տիեզերագնացի անունն է կրում…

«Կանթեղ» գրական խմբակ

«Անհայտ հասցեի» անակնկալ այցը Կալավան

Լուսանկարը՝ Ռոբերտ Ղուկասյանի

Լուսանկարը՝ Ռոբերտ Ղուկասյանի

Վերջերս կրկին Կալավան էին եկել «Անհայտ հասցե» հեռուստախաղի մասնակիցները: Կազմակերպել էին հետաքրքիր համերգ, բերել էին իրենց հետ ծաղրածու և վագրիկի կոստյումով խաղավարի։ Ուրախացրին փոքրիկ երեխաներին, կազմակերպեցին հետաքրքիր խաղեր, հաղթողներին բաժանեցին փափուկ խաղալիքներ:

Նրանք իրենց հետ բերել էին գեղարվեստական գրքեր, գրենական պիտույքներ: «Անհայտ հասցե» հեռուստախաղի պրոդյուսեր Սահակ Ասատրյանը բերել էր իր գիրքը, որը կոչվում է «Հոգուս մտորումները»։ Այդ գրքից հաջորդ օրը տնօրենը բոլորիս բաժանեց։ Ի դեպ, ասեմ, որ Սահակ Ասատրյանը շատ գեղեցիկ է գրում:

Լուսանկարը՝ Ռոբերտ Ղուկասյանի

Լուսանկարը՝ Ռոբերտ Ղուկասյանի

Ասացին, որ անպայման էլի կգան Կալավան, քանի որ շատ էին կապվել մեր գյուղին: Ու նաև ասացին, որ նման միջոցառումներ էլի ու էլի են կրկնվելու: Հա, ի դեպ, մոռացա նշել՝ նրանք պատվոգիր հանձնեցին «Time land» հիմնադրամի տնօրեն Ռոբերտ Ղուկասյանին, շնորհակալություն հայտնեցին, որ միշտ եղել է իրենց կողքին և օգնել է ամեն հարցում, պատվոգիր տվեցին նաև Հովիկ Ղուկասյանին։

Լուսանկարը՝ Ռոբերտ Ղուկասյանի

Լուսանկարը՝ Ռոբերտ Ղուկասյանի

Հիանալի արկածներով ու անմոռաց օր ունեցանք «Անհայտ հասցե» հեռուստախաղի մասնակիցների հետ, անչափ շնորհակալ ենք նրանց նման հետաքրքիր միջոցառում կազմակերպելու համար, միշտ կհիշենք նրանց ու կկարոտենք:

Լուսանկարը՝ Ռոբերտ Ղուկասյանի

Լուսանկարը՝ Ռոբերտ Ղուկասյանի

Սակայն սա դեռ ամենը չէ: Օրեր առաջ Կալավան էին եկել Ջուլիետա Բաբայանը և Գոռ Հարությունյանը՝ Գրողների միությունից: Մեզ համար կազմակերպել էին ասմունքի երեկո։ Գոռ Հարությունյանը բերել էր իր գիրքը, որը կոչվում է «Միջանկյալ զրույց»: Բարձր դասարանի երեխաները նաև հինգ բջջային հեռախոս նվեր ստացան։

ofelya hovhannisyan

Երկու տարի «Մանանայի» հետ

Երկու տարի առաջ էր, երբ «Մանանա» թիմի անդամները եկան մեր դպրոց։ Մասնակցելով դասընթացին՝ մտածում էի՝ ինչու ես էլ չդառնամ այդ պատանի թղթակիցներից մեկը։ Երբ եկա տուն, արագ գրեցի այն հոդվածները, որոնք հանձնարարված էին։ Ես երբեք չեմ փոշմանում դրա համար, դեռ ավելին, իմ շրջապատում շատերի մոտ ես պատվով եմ նշում, որ ես «Մանանայի» մի մասնիկն եմ։ Ես շատերին եմ պատմում 17.am-ի մասին և հորդորում, որ իրենք էլ փորձեն նյութեր գրել, լուսանկարներ անել, միգուցե իրենք էլ կարողանան, ինչպես ես կարողացա։ Սկզբում շատ դժվար էր նյութեր գրելը, բայց ես հաղթահարեցի, սկսեցի գրել տարբեր թեմաներով։ Ես շնորհակալ եմ 17.am-ին սխալներս ուղղելու, այլ ոչ թե քողարկելու համար։ Ինչպես նաև մասնագիտական կողմնորոշման համար։ Ես երբեք չեմ մտածել լրագրող դառնալու մասին, բայց խորանալով այս բնագավառում՝ զգացի, որ հենց սա է իմը։ Այո, իսկապես, 17.am-ը իմ երկրորդ ընտանիքն է, որտեղ ես խոսում եմ ինձ հուզող հարցերի մասին՝ ինչպես իմ ընտանիքում, պատմում եմ իմ նախասիրությունների, հետաքրքրությունների, նպատակների մասին՝ ինչպես կպատմեի ընկերներիս։ Գալիս է մի պահ, երբ ես ինձ մենակ եմ զգում, բայց այդ պահին բարձրաձայն ասում եմ.

-Հոպ, դու մենակությունի՞ց ես խոսում, բա 17.am-ը՞։

Այո, գուցե ստացվի այնպես, որ ընկերներիդ հետ չկարողանաս կապվել կամ էլ այդ հարցի շուրջ չցանկանաս խոսել՝ մտածելով, որ կձանձրացնես քո անիմաստ պատմություններով, սակայն իմ «Մանանան» ոչ միայն լսում է իմ անհեթեթ, միգուցե նաև հետաքրքիր պատմությունները, այլ նաև հորդորում, որ պասիվ չլինեմ։

Ես շնորհակալ եմ «Մանանային» ինձ օգնելու, լսելու և քաջալերելու համար։ Ընտանիք, որի հիմքը անկեղծությունն է, միմյանց օգնելը և ամենակարևորը՝ սխալները ուղղելով մեծ հաղթանակների հասնելը։

Հաղթանակած կալավանցիները

Սովորական առավոտ էր, երբ վեր կացա անկողնուցս, որ գնամ դասի: Դասը սկսվեց, եկավ ֆիզկուլտուրայի ուսուցչուհին՝ Ստելլա Բարսեղյանը, և ասաց.

-Գեղարքունիքի մարզի Ճամբարակ համայնքում տեղի է ունենալու սպորտային մեծ փառատոն, տարիքը՝ անսահմանափակ, բոլոր ցանկացողները կարող են մասնակցել:

Դասամիջոցի զանգը հնչելուն պես տնօրեն տիկին Քեշիշյանը մեզ բոլորիս հավաքեց և ասաց․

-Պետք է անպայման մասնակցենք և հաղթենք:

Մենք ոգևորված համաձայնեցինք, ընտրեցինք մեզ համապատասխան սպորտաձևը և տրամադրվեցինք մարտական:

Հաջորդ օրը ժամը 10։00-ին եկավ համապատասխան մեքենան, և մենք ուղևորվեցինք դեպի Ճամբարակ: Այնտեղ մեզ դիմավորեց ֆիզկուլտուրայի ուսուցչուհին, ոգևորեց ու ասաց.

-Պետք է անպայման հաղթենք: 

Մենք մասնակցեցինք բազկամարտին, շախմատին, հազար մետր վազքին և նարդիին: Բոլորը հիացած էին Կալավանի և Այգուտի դպրոցներով, ուսուցչուհին ցնծում էր:

Մենք մասնակցեցինք սպորտային մեծ փառատոնին, ծանոթացանք նոր մարդկանց հետ, բարձր պահեցինք թե՛ դպրոցի պատիվը, թե՛ գյուղի: Ուրախ, հաղթանակած վերադարձանք գյուղ:

Ես անչափ ուրախ եմ, որ ապրում եմ փոքրիկ, բայց արդեն մեծ անուն ունեցող Կալավանում:

Artyom Avetisyan

Նրանք ուղղակի ուսուցիչներ չեն

Այսօր Ուսուցչի տոնն է: Այս տարի առաջին անգամ ես այդ տոնը իմ դպրոցում չեմ, հայրենի Լիճքից հեռու եմ: Ես ուսանող եմ արդեն: Հեռվից գուցե ավելի լավ է երևում, թե ինչ կարևոր ու մեծ գործ են կատարում ուսուցիչները: Այսօր ես հիշում եմ Ձեզ:

Ժպիտը դեմքին, դանդաղ քայլերով, մատյանը ձեռքին դասարանին է մոտենում հայոց լեզվի և գրականության ուսուցչուհի ընկեր Ավետիսյան Նելլին: Դասարան մտնելուն պես նա մեզ բոլորիս է փոխանցում իր դրական էներգիան, հասկանում յուրաքանչյուրիս և բարի խոսքերով գնահատում ամեն մեկի կատարած աշխատանքը: Իր մասնագիտության մեջ չկա այնպիսի մի բան, որ նա չիմանա, և իր գիտելիքը նա փորձում է ամեն կերպ մեզ բացատրել ու հասկացնել։

Նա միշտ ասում էր. «Երեխաներ, այս ամենը ես գիտեմ, ինձ համար չեմ ասում ու կրկնում, ձեզ համար եմ ասում, ձեզ է վաղը պետք գալու, դուք եք քննություններ տալու ու ձեզ համար եք սովորում»: Ա՜յ, հիմա նոր հասկանում եմ ընկեր Ավետիսյանի ասած խոսքերի իմաստը և ափսոսում եմ, որ ժամանակին լուրջ չեմ ընդունել դրանք:

Ընկեր Ավետիսյանն այն մարդն է, ում շնորհիվ ես այսօր ուսանող եմ, նա այն անձնավորությունն է, ով իմ ընդունելության քննությունների ժամանակ ինձ ճիշտ հանձնարարություններ և ճիշտ խորհուրդներ տվեց: Շնորհակալություն, ընկեր Ավետիսյան։

Բացի գետեր, լճեր, պետություններ հայտնաբերելը, ես հայտնաբերեցի բարի, կամեցող ու բարեկիրթ ավագ քույր, ով ամեն կերպ ինձ դաստիարակել է իր խոսքերով ու գործունեությամբ՝ դեռևս 5-րդ դասարանից: Խոսքս աշխարհագրության ուսուցչուհի ընկեր Գևորգյան Սոֆիի մասին է: Չգիտեմ՝ ում համար՝ ոնց, բայց ինձ համար նա եղել և մնում է այն յուրահատուկ ուսուցիչներից, որոնք ամեն ինչ արել են, որպեսզի մեզ համար ամեն բան հասկանալի և դյուրին լինի: Սիրում էի նրա դասաժամերը, հատկապես այն պահերը, երբ նա մեզ հետ խոսում, ծիծաղում, բայց մեկ էլ հոպ՝ անցնում էր դասին ու սկսում մատյանով դաս հարցնել: Այդ պահերը հենց նոր աչքերիս առջևով անցան, ու վերապրեցի… Ափսոսում եմ, որ Ձեր դասաժամերը քիչ են եղել, բայց միևնույնն է, Դուք մեզ տվել եք այն գիտելիքը, որը անհրաժեշտ է եղել: Շնորհակալություն, ընկեր Գևորգյան։

Քառաբաժան մեթոդով դասեր, տեղից դաս պատմել, հոգատարություն, տվյալ մարդու դրության մեջ մտնել, այս ամենը բնութագրում է պատմության և հասարակագիտության ուսուցչուհի ընկեր Սարգսյան Ջուլիետային: Հիմա նոր հասկանում եմ, թե ինչ է «երկրորդ մայր» ասվածը: Դասարանում չկար այնպիսի մեկը, ով նրա դասին պատրաստ չլիներ ու չպատասխաներ դասը: 45 րոպեի մեջ ամբողջ դասարանը նրան էր ներկայացնում դասը: Չգիտեմ՝ ոնց, բայց հասցնում էինք պատասխանել դասը, և դա գալիս էր թե՛ փոխադարձ հարգանքից, թե՛ նվիրվածությունից, թե՛ խրախուսող ու ոգևորող խոսքերից: Ընկեր Սարգսյանը հասկանում էր բոլորիս և ժպտադեմ, բարի դեմքով ու ըմբռնումով էր մոտենում յուրաքանչյուրիս: Մի տեսակ կարոտեցի նրա դասաժամերը, բայց ինչ արած… Շնորհակալություն, ընկեր Սարգսյան։

«Երբ ես ժպտում եմ, ես բարկացած եմ, իսկ երբ բարկացած եմ, ես ուրախ եմ»,- ընկեր Արզումանյան Չարենց՝ պատմաբան: Սիրում էի լսել ընկեր Արզումանյանի ասած ամեն մի թևավոր խոսքը, որոնցից մեծամասնությունը վերաբերում էր կյանքին, և կյանքի դաս էր մեզ համար: Աշխարհում չկա այնպիսի մի բառ, չկա այնպիսի մի խոսք, որով կկարողանամ ներկայացնել նրան: Նա աննկարագրելի անձնավորություն է՝ գեղեցիկ մտքերով ու գաղափարներով լեցուն, միշտ ճիշտը ասող, բարի ու կատակասեր մարդ: Ես շատ ուրախ եմ, որ ճանաչում եմ նրան և շփվել եմ նրա հետ, հպարտ եմ, որ նրա աշակերտներից եմ եղել և հպարտ եմ, որ նման ուսուցիչ եմ ունեցել: Երբեք չեմ մոռանա Ձեր խոսքերը՝ երբե՛ք, երբե՛ք, երբե՛ք չհանձնվեք: Շնորհակալություն, ընկեր Արզումանյան։

Այսպիսով, նրանք էին այն ուսուցիչները, որոնք իմ կյանքում դրական, բարի, ազդեցիկ ու յուրատեսակ գեղեցիկ հետք են թողել: Ուզում եմ ամեն անգամ մտնել դպրոց, ու դուք միշտ լինեք այնտեղ, մատյանները ձեր ձեռքերին, ժպտաք և ձեր աշխատանքին նվիրված անցնեք գնաք…

Հ. Գ. Ուզում եմ նաև իմ խորին շնորհակալությունը հայտնել «Մանանային», որ այն գոյություն ունի, որի շնորհիվ ես և հարյուրավոր երիտասարդներ կարողացանք մեր մտքերը հանրությանը հասանելի դարձնել: