Երեկ հանրապետության երկնքում կարկտաբեր ամպեր էին կուտակվել, որոնք իրենց սև գործը արեցին։

Երևանում նյութական վնասներ իհարկե, կան, բայց ինչպես միշտ, ինձ և մնացած մարդկանց  հետաքրքրում է,  թե ինչ եղավ գյուղացիների վիճակը: Ամեն տարի վարկեր են վերցնում, պարտքեր են անում,  հույսեր են կապում, չարչարվում են,  քրտինք են թափում,  որ վերջում շահույթ ունենան և կարողանան մարել վարկերը,  պարտքերը ու որոշ չափով բավարարեն իրենց պահանջները։  Բայց կարկուտը  ամեն ինչ փչացնում է։  Կոտրում է գյուղացիների հույսը,  ովքեր նպատակներ ունեին,  և որոնք պետք է իրագործեին հողագործությունից ստացած եկամուտով: Մեկը պիտի իր տղային կամ աղջկան ամուսնացներ,  մյուսը` վերանորոգեր իր տունը,  մեկ ուրիշը` վճարեր իր երեխայի ուսման վարձը կամ այդ գումարով կարողանար իր հարազատի համար դեղեր գներ,  բայց…

Լուսանկարը` Ժորա Պետրոսյանի

Երեկ ողջ օրն անհանգիստ էին նաև իմ բնակավայրում՝ Վարդենիսում: Սպասում էինք վատթարագույնին:
Այստեղ նույնպես զբաղվում են հողագործությամբ,  և մարդու գոյատևման ամենակարևոր բարիքը՝ ցորենը,  հիմնականում աճեցվում է Վարդենիսի դաշտերում։ Ես էլ սպասում էի,  թե ուր որ է` կարկուտ կգա,  բայց բարեբախտաբար, այս անգամ չեկավ։  Իսկ կարկուտին սպասելուց մնացին այս երեք լուսանկարները:

Հիշողությունները դրանք կյանքի ամենահիանալի երևույթներն են: Երբ կրկին վերապրում ես այն, ինչի միջով անցել ես ժամանակին: Նրանք քեզ համար դառնում  են կյանքի մի շրջան ձևավորող և գեղեցկացնող մասնիկներ:  Ապրել ներկայում և երջանկանալ հիշողություններով…

Իմ կյանքում հիմա այնպիսի շրջան է, երբ ես կապրեմ ամենաքաղցր պահերը` վերջին զանգ, ընդունելություն, նոր ընկերներ, միջավայր: Կհայտնվեմ լիովին անծանոթ մի շրջապատում, սակայն իմ հիշողությունների և նրանց բաղկացուցիչ մասը կազմող իմ քույր և եղբայրների հետ միասին:

Իմ դասընկերների հետ ունցել եմ անսահման հիանալի պահեր: Այս երեք տարին յուրաքանչյուրիս համար լի է անմոռանալի ապրումներով, որոնք մենք շատ ապահով «թաքցրել» ենք  մի «արկղի մեջ», որտեղ հերթով դասավորված են բոլոր հիշողությունները:  Ցանկության դեպքում կարող ես բացել  և նորից վերապրել:

Իմ համառ բնավորությանը ընկերներս շատ  լավ ծանոթ են, և որպեսզի ինձ չնեղացնեն, պատասխանեցին իմ տրված հարցին:

Հարց, որն առիթ հանդիսացավ բացելու «արկղիկը», ուր արդեն խնամքով պահ էին տրված հիշողությունները:

Եվ այսպես, ասեք`

Ամենավառ տպավորությունը դպրոցական տարիներից, որ երբեք չեք մոռանա:

«Մեր «ջրոցին» չեմ մոռանա: Այնքան  լավ եմ հիշում, կարծես երեկ լիներ: Երբ  որոշեցինք և բոլորս մեկ մարդու նման ուղևորվեցինք Թթուջուր: Ամեն ինչ հիանալի անցավ»,- պատասխանեց Ֆելիքսը`ապագա ռազմական բժիշկը:

«Ձեզ տեսնենք աղջիկներ» միջոցառումը: Մեր հիշողությունների ամեն մի դրվագը ասես քիմիական հավասարումներ լինեն` մեկը մյուսից կախված: Մի նյութ բաց թողնես, ռեակցիան սխալ կընթանա»,- պատասխանեց Սվետան` ապագա դեղագործը:

«Մեր փախուստի օրը: Չնայած նրան, որ շատ խոսեցին մեզ վրա, բայց միևնույն է, հիանալի պահեր ապրեցինք միասին»,- իր հիշողություններով կիսվեց նաև Սաթինեն:

«Էքսկուրսիաները: Բայց ինձ համար ավելի տպավորիչ էին հատկապես տունդարձի ճանապարհին ավտոբուսի մեջ միասին երգելը: Երբ երգում էինք և հաշվի չէինք էլ առնում ճիշտ ենք երգում, ձայն ունենք, թե ոչ: Ուղղակի վայելում էինք այդ պահերը»,- իր պատասխանով կրկին մի հիշողություն հանեց արկղիկից  Արգիշտին:

Իսկ իմ հիշողություններն անսահման են. մեր առաջին հանդիպումը դասարանի «նորեկների» հետ (ի՞նչ նորեկ, եթե այդ դասարանում բոլորս էլ նորեկ էինք),  առաջին էքսկուրսիան, առաջին համատեղ խնջույքը, առաջին մրցույթները, հաղթանակները, պարտությունները:

Ամեն բան ժամանակին վերջանում է… Մի երկու օրից դպրոցական հիշողություններով արկղիկը այլևս չի լցվի նոր հիշողություններով, խնամքով կփակվի, և երբ տխուր լինենք, հուսահատված ու տխուր, կբացենք այն, կհանենք հիշողությունները, կուրախանանք, կջերմանանք ու կշարունակենք ապրել ու պայքարել:

Կյանքում կան շատ կարևոր բաներ, որոնց հասնելը շատ հեշտ և շատ դժվար է: Օրինակ, դու ավարտում ես դպրոցը և, ցանկություն ունենալով ուսումդ շարունակել որևէ բուհում, սկսում ես դրա վրա կենտրոնանալ, պարապել օրն ի բուն, որ բարեհաջող հանձնես քննություններդ և ընդունվես: Ինչո՞ւ եմ այս ամենը գրում:

Երբ ես ավարտեցի դպրոցը և ընդունվեցի ՀՊՄՀ բանասիրական ֆակուլտետ, ինձ թե՛ ուսուցիչներս, և թե՛ ծնողներս ասում էին. «Հանկարծ ուսման կեսից չամուսնանաս: Ամուսնանալը միշտ էլ կա, կավարտես՝  նոր»: Իսկ ես ասում էի. «Ի՞նչ ամուսնանալ, ես պիտի ավարտեմ, աշխատանքի տեղավորվեմ` նոր»: Բայց արի ու տես, որ ես իմ խոստման տերը չեղա: Երբ բախտը դուռդ թակում է, չի նայում ոչնչի: Ես երկրորդ կուրսում ամուսնացա: Ամուսնությունիցս անցել է մեկ տարի, և հիմա ունեմ երկու  ամսական որդի: Հիմա ուսումս շարունակում եմ, բայց միշտ մտածում եմ. «Ո՞րն էր ճիշտ. Ավարտեի, նո՞ր ընտանիք կազմեի՞, թե՞… »: Կարծում եմ, կարևոր չէ, թե ինչ կարգավիճակում ես: Կարևորն այն է, որ քեզ գտնես և՛ ուսման մեջ, և՛ ընտանիքում: Երկուսն էլ կարևոր են ինձ համար, սակայն ինչ էլ որ լինի, անկախ նրանից. կավարտես թե չէ, եթե վստահ ես, որ կարող ես երեխաներիդ լավ մարդ դաստիարակել, ուրեմն դու ունես ամենաբարձր կրթությունը:

Այսօր, երբ ծանր օրեր է ապրում մեր ազգը, ես կարծում եմ ամենակարևորը զավակ ունենալն ու զավակ դաստիարակելն է:

Երևի հիշում եք վերջերս Հայաստանում տարածված համաճարակի մասին… Չնայած  գլխավոր վարակաբան Արա Ասոյանը ինձ լսելով երևի կուղղեր, ասելով, որ համաճարակ չէր… Ինչևէ:  Այդ ժամանակ, նույնիսկ հումորով, բոլորը հավաստիացնում էին, որ երեք խոզուկների անունները Նաֆ-նաֆ, Նիֆ-նիֆ և H1-N1 են: Ի դեպ հանրապետության բնակիչներից շատերը նաև համոզված էին, որ խոզի գրիպ կարող են ընկնել խոզերի հետ շփվելով, կամ խոզի միս ուտելով: 

Չգիտեմ` ինչի միս ուտելուց են թոքաբորբ ընկնում, բայց այդ ընթացքում արդեն երրորդ անգամ թոքաբորբ տարա: Ցավոք, արդեն հիվանդանոցում բոլորը ինձ լավ ճանաչում են, մոտ 2 շաբաթ հիվանդանոցում էի: Պալատում մենակ էի առաջին մի քանի օրը, հետո բերեցին Գեղամին՝ 3 տարեկան, վառ երևակայությամբ ու շատ հասկացող մի տղա երեխայի:  Առաջին օրը ջերմությունը չէր իջնում, բժիշկները ջերմաչափ էին դրել, իսկ Գեղամն անընդհատ մորն ասում էր.

-Մամ, հանի ջերմությունս, հանի էլի ջերմությունս,- ջերմաչափի հետ էր…Երևի:

Հաջորդ օրը լավ էր, աշխուժացել էր:

-Էս ի՞նչ ա,- հիվանդանոցի աթոռների վրայի անցքերը ցույց տալով հարցրեց:

-Էդ… Աթոռի աչքերն ա,- պատասխանեցի:

-Հա՞,  էս էլ բերա՞նն ա:

-Հա, բերանն ա:

Երեխաների հետ զգույշ չէ՞ պիտի խոսել. նրանց երևակայությունը շատ վառ է, նրանք նաև կարծում են, թե մեծերն ավելի շատ բան գիտեն… Հըմ… Թյուր կարծիք:

Այդ օրվանից սկսած անընդհատ նույն անցքերը ցույց տալով հարցնում էր.

-Էս ի՞նչ ա:

-Ուղղակի անցք ա, Գեղամ:

-Չէ… Աչքերն ա,- բարկացած պատասխանում էր նա,-վայ, տես, վազում ա:

-Ո՞վ ա վազում:

-Չե՞ս տենում, պատի վրա, վազում ա,- Գեղամը երբեք քո հարցին չէր պատասխանում, նա միշտ իրենն էր կրկնում: Իսկ ես միշտ փորձում էի հասկանալ , թե այդ փոքրիկի գլխում ինչեր էին պտտվում, այդ ինչէր էր նա տեսնում պատերին, բայց երևի չափազանց մեծ էի այդ ամենը հասկանալու համար:

Գեղամին մի քանի օր անց դուրս գրեցին, ափսոս, մոռացա գոնե մեկ անգամ նկարել այդ «փոքրիկ իշխանին»:

Թեև շատ եմ կարոտում նրան, բայց հուսամ այլևս երբեք հիվանդանոցում չենք հանդիպի: