Եթե մի օր ձեռքումդ հայտնվի իմ կյանքի օրագիրը, ու դու ցանկանաս կարդալ և ոգևորությամբ բացես այն, առաջին էջի առաջին նախադասությունը, որ կկարդաս, կլինի ոչ թե «Բարև, իմ անունը Թագուհի է», այլ «ես սիրում եմ գրել»: Այո՛, ես շատ եմ սիրում գրել, և երբ ուրիշները ընկճախտից ազատվելու իրենց մեթոդն են ասում, ես հիշում եմ, որ իմ մեթոդն ամենալավն է. պարզապես վերցրո՛ւ մի գրիչ ու սկսիր «գոռալ» թղթի վրա, գրի՛ր այն ամենի մասին, ինչը զայրացնում է քեզ․ հաստատ կօգնի:

Հա, ճիշտ ես հասկացել, ես թեմայից շեղվելու ակնհայտ տաղանդ ունեմ, այնքան տաղանդավոր եմ, որ մի անգամ ուսուցչուհուս հանձնարարած «Բերքահավաք» վերնագրով շարադրության մեջ մի ամբողջ կյանքի պատմություն էի պատմել և շրջանցել բերքահավաքի սուրբ ծեսը: Ինչևէ, քանի հիշել եմ գրելուս բուն թեման, ուզում եմ կիսվել իմ տպավորություններով 2020 թվականի ընդունելության քննությունների վերաբերյալ: Սկզբում ես շատ վախեցած էի, դե լավ, մի քիչ չափազանցնում եմ. ես նորմալ վախեցած էի: Բայց երբ սկսվեց քննությունը, և ես բացեցի թեստը, պարզապես ուրախությունից ծիծաղում էի (Չարենցավանի թիվ 1 դպրոցում հայոց լեզվի քննություն հանձնողների առաջին խումբ, հուսով եմ՝ չեք նկատել իմ ոչ նորմալ պահվածքը): Հետո այդպես երջանիկ դեմքով ես հանձնեցի քննությունը և (գլուխ գովել չհամարե՛ք) առաջինը դուրս եկա քննական սենյակից: Բոլոր ծնողները ինձ հարցուփորձ էին անում, իսկ ես կյանք տեսած իմաստունի հայացքով պատասխանում էի.

-Շատ հեշտ է: Եթե պարապել են, կընդունվեն:

Այսքանից հետո, սիրելի՛ ընթերցողներ, մի քիչ կհիասթափվեք, որովհետև երևի կմտածեք, որ հաստատ 20 ստացած կլինեմ, բայց չէ, 16 եմ ստացել։ Ամենևին չեմ տխրել, որովետև ես քննությանը մեն-մենակ եմ պատրաստվել, և ոչ մի ուսուցիչ ինձ հավելյալ դասեր չի տվել։ Ես եմ եղել թե՛ աշակերտը, թե՛ ուսուցիչը:

Իսկ հիմա՝ քննությունից հետո, ես ուզում եմ ասել հաջորդ տարվա դիմորդներին իմ թևավոր դարձած խոսքը, որով ես իմ դասընկերներին էի ոգևորում քննությունների ժամանակ․ «Ոչ թե առաջ, այլ վեր»։

Հ. Գ. Ի միջի այլոց, ես սովորելու եմ բանասիրական ֆակուլտետում և կարծում եմ, որ գրելու հանդեպ ունեցած մեծ սերն ինձ ուղղեց այստեղ:

Մանկությունը կյանքի ամենաերջանիկ տարիներն է, միայն ոչ երեխաների համար (Մ․ Մարկոկ)։ Իրոք, մանկության տարիներին ուզում ենք շուտ մեծանալ, բայց միայն մեծանալիս ենք զգում մանկության քաղցր համը։

Իսկ դուք նկատե՞լ եք այսօրվա երեխաների մտածելակերպի փոփոխությունը։ Առաջ, երեխաների համար մայրիկի շրթներկից մի փոքր օգտագործելը ամենամեծ երջանկությունն էր, իսկ բարձրակրունկներով քայլելը՝ ուղղակի երազանք: Ի՞նչն է երջանկացնում այսօրվա երեխաներին՝ նոր արտադրության սմարթֆոնները, սմարթ ժամացույցները և հսկայական զգեստապահարանները․․․ Իհարկե, այս ամենում չենք կարող մեղադրել երեխաներին, քանի որ ժամանակներն են այդպիսին, բայց ինչպես ասում են՝ ամեն բան իր ժամանակն ունի։

Դե, իսկ մանկության ավելի հասուն շրջան է համարվում դպրոցական կյանքը, որը ևս համալրում է կյանքիս լավագույն տարիները։ Որքան հետաքրքիր պահեր եմ անցկացրել դպրոցում ընկերներիս հետ՝ միահամուռ ուժերով կազմակերպված միջոցառումներ, ցուցահանդեսներ, մրցույթներ, սոված անցկացրած պարապմունքներ և իհարկե այդ հոգնեցուցիչ ժամերը սփոփող, ուրախ և անհոգ զրույցներ՝ տուն գնալու ճանապարհին։ Այս ամենի հետ մեկտեղ, իհարկե չեմ կարող հերքել, որ չեն եղել հիասթափություններ, որոնք հաղթահարել եմ մեծ դժվարությամբ։ Երբեք չեմ ցանկանա, որ ինչ-որ դպրոցական երեխա զգա այն ամենը, ինչ ես էի երբեմն զգում՝ բազմաթիվ կեղծ ու շինծու խոսակցություններ, որ ինձ հանում էին հունից, երբեմն-երբեմն ընկերներիս արգահատելի պահվածք և ընդունակություններիս թերագնահատում։ Տարիների հետ հասկացա, որ դրանք լոկ խոսքեր են և չարժե կենտրոնանալ բացասական երևույթների ու մարդկանց վրա։ Այսօր ես զգում եմ իմ կյանքում կատարված բազմաթիվ դրական փոփոխություններ՝ ի հաշիվ այն բանի, որ ինձ հեռու եմ պահում շատերից, իսկ ընկերներիս շրջանակը համալրում են միայն ազնիվ, կենսախինդ և հոգով մաքուր մարդիկ։ Նրանք այն եզակիներն են, ում ես կարող եմ վստահել ցանկացած գաղտնիք, ովքեր պատրաստ են անշահախնդրորեն ինձ օգնել։

2019 թվականի հոկտեմբերին ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ը ներկայացրեց իր նախաձեռնությունը՝ «Երեխայի իրավունքների մասին» կոնվենցիայի 30-ամյակին նվիրված, որը միտված էր բարձրացնելու հանրության իրազեկումը երեխայի իրավունքների վերաբերյալ։ Համագումարին մասնակցում էին 170 երեխաներ՝ ՀՀ տարբեր մարզերից և Երևանից։ Ինձ նույնպես հնարավորություն ընձեռվեց մասնակցելու այդ միջոցառմանը։

Աշնանային սովորական առավոտ էր, արթնացա զարթուցիչի ձայնից։ Արթնացա սովորականի պես նույն ժամին, բայց մի փոքր զայրացած, քանի որ զարթուցիչս ինձ արթնացրեց երազիս ամենահետաքրիր պահին։ Երազումս ես նախագահական նստավայր էի մտնում, և հենց այդ պահին զարթուցիչն ինձ արթնացրեց (միշտ ցանկացել եմ տեսնել նախագահական նստավայրը ներսից)։

Մտքերով ընկած և մի փոքր ուշացած՝ հասա դպրոց, մտա դասարան այն պահին, երբ հասարակագիտության ուսուցչուհին դասընկերներիս տեղեկացնում էր, որ ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի ՄԱԿ-ի հայաստանյան գրասենյակը մրցույթ է կազմակերպել, որտեղ հաղթելու դեպքում հնարավորություն կունենանք լինել նախագահական նստավայրում, հանդիպել պատգամավորներին և մեր համայնքային հիմնախնդիրները ներկայացնել իրենց։ Պատկերացնո՞ւմ եք զարմանքս։ Երազս որպես լավ նախանշան ընդունելով՝ ես մեծ ոգևորությամբ համագործակցեցի ուսուցչիս հետ, և որքան փուլ առ փուլ անցնում էինք և մոտենում հաղթանակին, այնքան ես համոզվում էի, որ երազս նախանշան էր, և երազանքս շուտով իրականություն կդառնա։ Երբ ծանոթացա ծրագրի բովանդակությանը, հասկացա, որ ես ավելի շատ ցանկանում եմ լինել նախագահական նստավայրում ոչ թե այն ուղղակի տեսնելու համար, այլ նաև այն բանի համար, որ իմ այնտեղ գտնվելով՝ քաղաքից հեռու գտնվող մեր համայնքի երեխաների շատ երազանքներ միգուցե իրականություն դառնան։ Ես հասկացա, որ ցանկությունդ սկսում ես կարևորել, երբ դրանում ավելի կարևոր արժեքներ ես տեսնում։

Յուրաքանչյուր փուլն անցնելիս սրտի խորքում զգում էի, թե ինչքան մոտ եմ իմ նպատակին։ Եվ ահա, երազս ի վերջո իրականացավ, հաղթեցինք և ես մասնակցեցի «Երեխաների իրավունքներ մասին կոնվենցիայի» ընդունման 30-ամյակին նվիրված երևանյան գագաթնաժողովին։ Հիանալի օրեր ունեցա, նոր ծանոթություններ։ Եվ ահա նախագահական նստավայր․․․ Որքան հաճելի պահեր ապրեցի՝ զրուցելով ՀՀ չորս նախարարների և Մարդու իրավունքների պաշտպանի հետ, լսելով նրանց կարծիքն ու տեսակետները։

Հենց այնտեղ ես հասկացա, թե ինչու էին ցանկանում բուհերի ուսուցումից հանել հայոց լեզու և պատմություն դասընթացները (ինչին ես մինչ այդ դեմ էի): Մեզ բացատրեցին, որ այն, ինչ աշակերտը սովորում է դպրոցում, լիովին բավական է կիրառելու կյանքում և ավելորդ ծանրաբեռնվածություն այսպես չի ստեղծվի։

Երեք օր անցկացնելով նոր միջավայրում՝ ձեռք բերեցի նոր ընկերներ և ստացա արժեքավոր գիտելիք, որը հետագայում կարող եմ կիրառել բազում ոլորտներում։

Այժմ, երբ հետ եմ նայում, հասկանում եմ, թե որքան խոչընդոտներ կարող են առաջանալ դեպի նպատակ տանող ճանապարհին, նաև զգում եմ, թե որքան հաճելի և ոգևորիչ են նպատակին հասնելու առաջին վայրկյանները, որոնք որպես հաղթանակի գրավական կծառայեն կյանքում, ուստի պետք է մշտապես լինել աշխատասեր, ճկուն և միշտ հավատալ սեփական ուժերին։

Լռություն… Թվացյալ դատարկությամբ քողարկված ազդու խոսքեր ու երբեմնի ճիչ։ Ազդու խոսքեր, որ երբևէ չեն կարող կեղծվել: Ազդու խոսքեր, որ ամեն մեկն ունակ չէ լսել և հասկանալ, բայց գուցե և ստացվի ինքնակրթությամբ ու միևնույն ժամանակ սեփական ուժերի հանդեպ հավատով։ Այնուամենայնիվ, եկեք չմոռանանք, որ փորձը փորձանք չէ, և Աստված մեզ ընձեռում է երկրորդ հնարավորություն ևս։ Մի դուռ փակվելիս մյուսը բացվում է, ուղղակի պետք է կարողանալ բացասական էմոցիաները մի կողմ դնել, նկատել և խելացիորեն օգտագործելով պահը։ Պետք է թողնել, որ այդ դուռը բացվի։ Եվ վերջիվերջո կյանքը զերծ չէ նաև հրաշքներից։ Ազդու խոսքերը նաև անցանկալի են լինում մեզ համար լսել մեկ ուրիշից։ Եվ կա կյանքի մութ ուղու ծալքերում թաքնված համընդհանուր ճշմարտություն, որը լսելը ցավ է բոլորիս համար։ Ճշմարտություն, որը լսելիս ակամա սկսում է մեր էությունը ապաշխարել։ Սակայն, ինչ արած, բոլորս էլ ունենք սխալներ և ոչ մեկս էլ անթերի չենք, իսկ ո՞րն է այդ ճշմարտությունը։ Ճշմարտությունը բազմապիսի է և բազմաբովանդակ, ինչպես նրանից բխող հետևանքներն ու բացահայտումները։

Ինչ վերաբերում է «երբեմնի ճիչ» ասվածին, դա լինում է այն պահին, երբ արդեն կյանքի բոլոր իրադարձային խաչմերուկները հատում են սահմանը։ Եվ ի՞նչ է լինում այդժամ։ Այդժամ ամեն ինչ շատ ավելի լուրջ է, քան կարող ենք պատկերացնել։

Լռությունը լինում է երկու տեսակ՝ երաժշտական և աղաղակող։ Երաժշտական է այնժամ, երբ հոգումդ ամեն ինչ ներդաշնակ է և լռության հետ չունես որևէ բանավեճ։ Ինքներդ էլ կհամոզվեք, որ օրինակ նշեմ այն երևույթը, երբ միայնակ մնալով լռության հետ՝ սկսում ենք երգել։ Դա մենք չենք երգում, այլ մեր հոգին։ Իսկ աղաղակող լռությունն այն է, երբ քեզ անհրաժեշտ է ուղղակի առանձնանալ ու մեն-մենակ պարզաբանել շատ հարցերի պատասխաններ՝ գտնելով կյանքի կարգախոսը։ Իսկ կարգախոսը մեկը չէ, մի ամբողջ ճշմարտությունների շարան է, որ կարելի է անվերջ թվել, սակայն միայն գտնելուց հետո։ Կարգախոսները բանալիներ են, որոնք օգտագործելով կարող ենք և մեզ, և շատ ուրիշների համար ճիշտ ճանապարհ հարթել՝ բոլորիս համար բացելով նոր դռներ։ Իսկ մյուս իրավիճակում ուղղակի փորձել հույզերից շնչահեղձ ելնելով ստեղծագործել և դուրս հանել լռության ձայնը։ Փորձել լսել լռության ձայնը, դա արդեն իսկ բանավեճ է լռության հետ։ Իսկ ո՞րն է լռության ձայնը, արդեն իսկ պարզ է…

Լռությունը մեղեդի է, լռությունը կյանք է և կյանքի կարգախոսն ու լռության ձայնը հենց իր` լռության մեջ է։ Պարզապես պետք է մենանալ և փորձել այն գտնել։ Գիտես, գուցե և ստացվի, գուցե և ոչ, քանի որ քեզ անհրաժեշտ չափով չես ընդգրկել նրանում, կամ էլ կյանքի անհրաժեշտ ճանապարհը միգուցե դեռ չես անցել ևս մի բանալի բացահայտելու համար, իսկ ո՞վ գիտե, գուցե պարզապես Աստծո կողմից մեզ տրված շնորհն է անհրաժեշտ դրան հասնելու համար։ Բայց այնուհանդերձ, որոշ բաներ սեփական փորձից հաստատ կարող ես քաղել։

Լռությունը խորհրդավոր էություն է, որին բացահայտել ոչ միշտ է հնարավոր և գուցե նրա դժվարությունը կայանում է հենց իր խորհրդավորությա՞ն մեջ։ Բայց նախքան դա պետք է հասկանալ, թե ինչ է այն։

Լռությունը ինչ-որ տեղ նաև մենություն է, իսկ մենությունը՝ ինքնին լռություն։ Մենության մեջ կա այն ամենը, ինչ կա լռության մեջ։

Բոլորիս շատ հայտնի մի արտահայ֊տություն կա, ըստ որի «լռությունը համաձայնության նշան է»։ Համամիտ եմ որոշ չափով, բայց լիովին համաձայնելու համար կավելացնեի մի բան ևս. «Լռությունը համաձայնության նշան է, բայց շատ անգամ նաև կասկածի կամ անորոշության»։ Լռության գինը շա՜տ թանկ է, գուցե և անգին։ Այն շատ դժվար հասանելի երևույթ է իր էությամբ, սակայն այն քիչ թե շատ կարող ենք համարել նվաճված, եթե բացահայտենք դրա խորհրդավոր էության գաղտնիքը։ Իսկ ով գիտե՝ ո՞րն է լռության խորհրդավոր գաղտնիքը։

Ամառ է արդեն:

Չհաշված այս վիրուսները՝ կարծես ամեն ինչ շատ լավ էր ընթանում: Ամսի 2-ն էր, ինչպես բոլոր գյուղացիները, այնպես էլ տատիկս զբազվում էր իր առօրեական գործերով: Կարճ ասած՝ ամսի երկուսը մեզ համար վատ օր էր։

77-ամյա տատիկս շատ անհամբեր էր իր առօրյա գյուղական գործերի հարցում։ Առավոտյան վաղ, երբ մենք քնած էինք, եղբայրս վազեց մեր ննջասենյակ և վախեցած ասաց.

-Անո՜ւշ, Արև՜, զարթնեք, տատին հորթը դուրս ա հանել, հորթը տատիին քաշել քցել ա գետնին, ոտը ջարդել ա։

Եղբորս խոսքից հետո այնպես դուրս եկանք տանից, մենք ինքներս անգամ չհասկացանք՝ ինչպես:

-Տատի, ի՞նչ ա եղել, ո՞նց եղավ։

-Սուս, այ բալա, լինելու բանը պիտի լինի:

Շտապեցինք հեռախոս վերցնել, եղբայրս զանգահարեց հորեղբորս կնոջը, քույրս՝ մայրիկին, իսկ ես հանգստացնում էի տատիկին՝ ասելով, որ բան չկա, կանցնի, պարզապես ընկել է։

-Տո չէ, այ բալա, ես լսել եմ ձենը՝ ջարդվել ա, շխկոցն առել եմ:

Առաջինը եկավ հորեղբորս կինը, մայրս աշխատանքի էր, ու այնտեղից էլ միացել է իրենց։

Արագ տաքսի կանչեցինք ու տատիկին տեղափոխեցինք «Հրազդանի բժշկական կենտրոն» ՓԲԸ վիրաբուժական բաժանմունք։ Պարզվեց, որ տատիկս ստացել է աջ ազդրոսկրի, միջին ստորին 3-ականի փակ կոտրվածք և բեկորների տեղաշարժ։ Նրան անհրաժեշտ էր վիրաբուժական միջամտություն, ոսկրաբեկորների համադրում պտուտակներով։ Նույն օրը կատարվեց բարդ վիրահատական միջամտությունը։ Այժմ տատիկս գտնվում է բժիշկների և իրեն հարազատ մարդկանց հսկողության տակ։

Նյութը գրել եմ հիվանդանոցում, խնամակալության ժամանակ, երբ տատիկս արդեն քնել էր:

Առավոտյան տագնապը կաթում է ճակատիդ ու տարտամ ներծծվում վերջին երազիդ հանգստության հնչյունների մեջ։ Արթանանում ես անկողնու սառնությունից՝ արդեն խոնավացած մտքերով։ Մի քանի րոպե փնտրում ես ոչինչ չասող ժպիտդ․ չես կարողանում հիշել՝ վերջին անգամ ուր ես թողել։ Վերջապես գտնում ես՝ հին հագուստի դարակում, տրորված վիճակում։ Եվս մի քանի րոպե ծախսում ես այն կարգի բերելու վրա։ Դուրս ես գալիս մաքուր օդի՝ ինքդ քեզ սփոփելու։ Բայց լարվածությունը, ստվերիդ պես, քեզ հետ սողոսկում է դուրս՝ քաղցը պարպելու։ Ու ի հեճուկս տրամադրությանդ՝ արևը զենիթում էր, ստվերդ էլ՝ շուտով ներքևումդ։ Մինչ վերև նայեիր ու հասկանայիր պահի անխուսափելիությունը, գետինը վաղուց փլվլել էր՝ թողնելով քեզ միայնակ անորոշության ալիքների մեջ։ Հավատա, լարվածությունը քեզ չէր լքի անգամ այդ դեպքում, պարզապես մուտքն էդպիսի ջրեր չէր թույլատրվում զույգերով։ Մի կերպ ներս ես հոսում՝ ինքդ չհասկանալով, թե ոնց։ Ակամա կողպում ես ոչ միայն դուռը, այլ լեզուդ ևս։ Շփոթված մտնում ես խոհանոց ու անփութաբար ջրի բաժակը կիսով չափ դատարկ ես թողնում։ Կտրուկ ջղաձգվում է պարանոցդ ու սկսում են դողալ մատներդ, երերում են թարթիչներդ։ Մտքերդ, գլուխները կորցրածների պես, աջ ու ձախ են թափվում՝ թանձրացնելով սենյակի օդը։ Ու դանդաղ փչում է միջանցիկ քամի, որ սաստկանալով՝ խոցում է ամբողջ մարմինդ՝ վերցնելով ղեկավարման վահանակդ։ Չես հասցնում շնչակտուր լինել, երբ տագնապը ևս մի համբույր է նվիրում քեզ՝ մոխրացնելով շրթունքներդ ու անչափելի արագացնելով զարկերակդ։

Հինգ րոպե․․․ ընդամենը հինգ րոպե ահրաժեշտ եղավ հասկանալու, որ ի զարմանս քեզ՝ հոգեբանական պաշտպանությունդ խախտումներ ունի, ինչի շնորհիվ կամ պատճառով լարվածություն զգացիր, սթրես ու տագնապ՝ իրենց ամբողջ հզորությամբ։ Մի բան, որին միշտ կողքից ես հետևել, հիմա ազատ շրջում էր ներսումդ։ Ու քեզ մնում էր միայն կիրառել երկար ժամանակվա ընթացքում սովորած մեթոդներդ ու փախչել անելանելի թվացող այդ վանդակից։ Բայց դու ի զորու ես միայն թեյ պատրաստելու ու դրա թրմվելուն չսպասելով՝ վերջացնելու։ Թեև ինքդ էլ գիտես, որ խոտաբույսերն այս դեպքում հաստատ չէին օգնի։ Գոնե հիմա միայնակ չէիր, մի քանիսով էիք՝ դու, միջանցիկ քամին, որ պատճառն էր քո արնահոսության ու պատուհանները, որ դեռ երկար էին բաց մնալու։

Ասում են՝ զգո՛ւյշ երազեք, քանի որ ձեր երազանքները իրականանալու հատկություն ունեն: Երբ ես փոքր էի, ամեն առավոտ՝ աչքերս բացելուն պես, մի սիրուն անզգույշ երազանք էի պահում: Ես վստահ էի, որ այն երբեք չի կատարվի, բայց շարունակում էի անխնա պատկերացնել դրա ամեն մի դետալը: Անջատում էի զարթուցիչը, փակում էի աչքերս ու պատկերացնում, թե ինչպես ենք մենք մեր չորսակնանի անկողին-մեքենաներով գնում դպրոց, որտեղ կարիք չկա սեղանների և աթոռների, որտեղ հեչ պարտադիր չէ կտրվել մեր տաքուկ վերմակներից:

Բարի գալուստ 2020 թվական: Գրեթե մեկ ամիս շարունակ՝ ամեն առավոտ, երբ ես բացում եմ աչքերս, տեսնում եմ մեր դասախոսներին, կուրսեցիներիս. ես այլևս ստիպված չեմ շարժվել տեղիցս, իմ սենյակը դարձել է մի ողջ համալսարան, իսկ անկողինս սիրով և ջերմությամբ փոխարինելու է եկել այնքան անցանկալի սեղաններին և նստարաններին:

Բարև, սիրելի՛ օրագիր: Այսօր ապրիլի 12-ն է՝ օրը կիրակի: Եկել եմ՝ էլի մի գաղտնիք հետդ կիսելու, բայց ոչ ոքի չասես, հա՞, միայն քեզ եմ վստահում: Այսօր մի բան եմ արել, որի համար այնքա՜ն եմ զղջում: Չգիտեմ էլ ինչպես սկսել… Ախր… Ես չէի ուզում… Ես հասկանում եմ,  բայց…

Այսօր առավոտյան, երկար դադարից հետո որոշեցի տանից դուրս գալ. ուզում էի մի քիչ զգալ գարունը:  Հիմա ավելի շատ ժամանակ է պետք թե՛ հոգեպես, և թե՛ ֆիզիկապես պատրաստվելու համար նախքան տանից դուրս գալը՝  է՛լ դիմակ, է՛լ ձեռնոց, է՛լ զեկուցագիր, է՛լ. «Էմմա, ձեռքերով դեմքիդ չդիպչես», է՛լ. «Էմմա, առհասարակ ոչ ոքի և ոչնչի չդիպչես»։

Դուրս եկա: Սկզբում ամեն ինչ լավ էր, ոչ սովորականի պես շունչս վայելելով քայլում էի մեր քաղաքի դատարկ փողոցների հետ համերաշխ, մի քիչ էլ անսովոր լռության հետ կռիվ տալով: Ամեն ինչ լավ էր, քանի դեռ հեռվում չնկատեցի ընկերներիցս մեկին, ով նայում էր ինձ այնպես, ինչպես, կարծում եմ, Ռոբինզոն Կրուզոն Ուրբաթին է նայել, երբ հանդիպել են: Քայլերս արագացրի: Երկար ժամանակ է՝ չէինք հանդիպել, մոռացել էի՝ ոնց էր ժպտում Մարին: Հենց մոտեցա, անմիջապես գրկեցի նրան, ամուր-ամուր, կարոտա՜ծ: Հեչ մտադրություն չունեինք իրար բաց թողնելու, մինչև պատահաբար աչքովս չընկան կապույտ-կապույտ ձեռնոցներս… Միանգամից բաց թողեցի Մարիին ու հետ ցատկեցի: Անմիջապես սկսեցի հիմար հարցերով լցնել մեր միջև եղած մեկ մետր հեռավորությունը, որ չզգայինք: Չեմ հիշում, թե նա ինչ պատասխաններ էր տալիս, որովհետև մտքումս պտտվում էին այն բոլոր սահմանափակումներն ու կանոնները, որոնք այնքա՜ն նորմալ ու հեշտ էին թվում…

Տուն վերադառնալիս կամա թե ակամա մտքումս հաշվում էի, թե արդյոք 14 օր հետո որքան եմ զղջալու Մարիին գրկելու համար…

Հիմա գրում եմ քեզ, սիրելի՛ օրագիր, որովհետև իմ՝ դեռևս փոքրիկ կյանքում, ամենադատարկ, ամենատարօրինակ, ամենասառը զղջումն է պատահել ինձ հետ:

Շատ բան չի փոխվել: Ամեն օր սովորականի պես արթնանում եմ, նախաճաշում, հետո՝ դասի, հետո՝ դասեր, հետո՝ քուն: Պարզապես ներքին խելագարության հետ մենակ մնալ ենք սովորում: Պարզապես էլ ամեն երկուշաբթի մեր ներսի դժգոհությունը գումարի հետ չենք փոխանցում երթուղայինի վարորդին ու ամեն ուրբաթ «Աստվա՜ծ իմ, վերջապես այս շաբաթն էլ ավարտվեց…» նախադասությունը չենք շպրտում տիեզերք ու տուն վազում:

Տա՜նն ենք, մեզ հետ ենք, աշխարհին փոխարինելու ենք եկել ամեն մեկս մեզ համար: Դրսի աշխարհի հետ ամեն օր պայքար էր. ներսում ոչ ոք չէր մնացել…