Լուսանկարը` Արման Մկրտչյանի

…Ու այնքան ես հոգնում քաղաքի եռուզեռից, որ մի կերպ հասնելով տուն, բայց արդեն՝ ծննդավայրիդ, վերջնականապես գամվում ես պատուհանագոգին ու հետևում բնության լուռ խաղին: Նայում ես, թե ինչպես է ծաղկում խնձորենին և մայր մտնում արևը: Հա, ի հեճուկս քեզ, արդեն մութն ընկնում է:

Լուսանկարը` Արման Մկրտչյանի

Չես հասցնում աչքերդ փակել՝ արդեն առավոտ է: Քնից կշտացած ես արթնանում: Իրականում ներդաշնակ վայրերում առավոտները նույնպես ներդաշնակ են լինում: Իհարկե, առանց «Լիպտոն» թեյի, բայց դրա տեղը լրացնում ես ավելի օգտակար ուրցով թեյով:

Մի քանի ժամից ներսումդ ակամա նոր ցանկություններ են ի հայտ գալիս՝ կապված հողը մշակելու կամ միջատներ ուսումնասիրելու հետ, ինչը մանկուց շատ ես սիրում: Իհարկե, չես հակադարձում կամքիդ և գնում ես այգի: Սկսում ես բեղմնավոր աշխատանքից, բայց կեսից շեղվում ես և սկսում փնտրել այն խոշոր մրջյունի բույնը, որին քիչ առաջ էիր նկատել՝ բահը տասներորդ անգամ հողին խփելիս:

Լուսանկարը` Արման Մկրտչյանի

Շուտով գտնում ես և՛ մրջնաբույնը, և՛ նրա ընկերներին: Բայց նրանց շարժուձևի միօրինակությունից հոգնած՝ ազատում ես քո բանտ-անոթից:

Տունդարձի ճանապարհին հայացքդ ընկնում է դիմացի շենքի բակում խաղացող երեխաներին: Ու մի պահ ընկնում ես մանկությանդ հիշողությունների բավիղի մեջ: Ելքը փնտրելու վրա կարճ ժամանակ ծախսելուց և վերջապես լաբիրինթոսից դուրս գալուց հետո՝ առաջ ես շարժվում:

Այսքանից հետո գալիս ես տուն և պառկում՝ կրկին ընկնելով համացանցի ծուղակը:

Լուսանկարը` Արման Մկրտչյանի

Մյուս օրը բացելով աչքերդ՝ հասկանում ես, որ կրկին քաղաքում ես և չորս լրիվ ու մեկ կիսատ օր պետք է նորից երանի տալով հիշես երեկվա բնության հետ քո մերձեցումը: Մտածելիս հասկանում ես՝ ինչպես բնության, այնպես էլ քո հոգին կազմված է խրթին կերպով իրար միացված լարերից, որոնցից յուրաքանչյուրը պատասխանատու է մի զգացմունքի կամ զգացումի համար: Ու դրանք միշտ դողում են, որովհետև դու միշտ զգում ես: Բայց նաև, ամեն պահի դրանից յուրաքանչյուրը կարող է կտրվել, երբեմն՝ անցավ, երբեմն՝ իր հետևից արյուն բերելով: Եվ քեզ մոտ հիմա երկրորդ տարբերակն էր:

Լուսանկարը` Արման Մկրտչյանի

Ու ամենակարևորը, հասկանում ես, որ էդպիսով բնությունն է խաղում քո հոգու լարերի հետ, ոչ թե հակառակը:

Լուսանկարը` Սուրեն Կարապետյանի

Օրը սկսեցինք մեկ ժամ ուշ, քանի որ կիրակի էր: Նախաճաշից հետո սկսեց Մարտինի դասընթացը։ Այն կապված էր լուրերը վերլուծելու և դրանց թաքնված իմաստները գտնելու հետ։ Նաև խոսվեց, թե ինչքան կարևոր է քննադատական մտածելակերպը, քանի որ միշտ չէ, որ հեղինակավոր լրատվական միջոցները միշտ օբյեկտիվ են ներկայացնում իրավիճակներն ու փաստերը։ Բերվեցին բազմաթիվ օրինակներ, երբ օրինակ, նույն լուսանկարը, տարբեր անկյուններից ցույց տալիս, արտահայտում է միանգամայն իրար հակասող մտքեր ու տեսարաններ։

Լուսանկարը` Սուրեն Կարապետյանի

Սեմինարից հետո ազգային խմբերով փորձեցինք վերլուծել մեր մեդիան, լրագրողների ոչ պրոֆեսիոնալ մոտեցումը և մեր հայրենակիցների մեդիա գրագիտության աստիճանը։ Հանդես եկանք կարճ պրեզենտացիաներով, ներկայացրինք հեղափոխության ընթացքում լրագրողների, լրատվական կայքերի ոչ պրոֆեսիոնալ մոտեցումը։ Եղան բազմաթիվ քննարկումներ, և հասկացանք, որ բոլորս էլ ունենք գրեթե նույն խնդիրները։

Հետո հերթը «եվրոպական միֆերինն էր»։ Դենիսայի գլխավորությամբ սկսվեց ակտիվ քննարկումների շարքը, որի ընթացքում ներկայացրինք մեր երկրների (ավելի ճիշտ, հասարակության) վերաբերմունքը Եվրոպական միությանը և դրա շուրջ պտտվող լեգենդները։ Ի դեպ, միայն Հայաստանն էր, որ ոչ ԵՄ անդամ էր, ոչ ԵՄ անդամ դառնալու թեկնածու, և միայն մենք էինք, որ ներկայացնում էինք մեր տարածաշրջանը (մի տեսակ հպարտ էինք)։ Քանի որ ԵՄ-ն նախ և առաջ տնտեսական միություն է, իսկ ես՝ տնտեսագետ, ապա ինչ էր մնում, քան հավեսով քննարկում կազմակերպելը։ Ներկայացրի Հայաստանի իրավիճակը, ԵԱՏՄ-ՀՀ-ԵՄ բարդ հարաբերությունները։

Լուսանկարը` Սուրեն Կարապետյանի

Նաև ներկայացրինք, որ մենք, բարեբախտաբար, չափից շատ եվրոպամետ, ռուսամետ կամ ամերիակամետ չենք։ Քննարկեցինք նաև brexit-ը, ԵՄ միգրացիոն ճգնաժամերը։ Հետաքրքիր ու լուրջ քննարկումից հետո մեզ սպասում էր ընթրիքը։ Մոռացա նշել, որ դեռ կեսօրից փորձում էի ֆիլմ ներբեռնել (Rope, 1948): Կզարմանաք՝ ի՞նչ կապ ուներ ֆիլմը էս ամենի հետ։ Երբ Մարտինը ներկայացնում էր սիմվոլիկայի դասընթացը, նշեց մի քանի ֆիլմեր, դրանց շարքում հենց Rope-ն էր։ Մեզ շատ հետաքրքրեց, և որոշեցինք երեկոյան դիտել։

Լուսանկարը` Սուրեն Կարապետյանի

Ընթրիքից հետո հանգստի ժամ է, ու ես հենց հիմա գրում եմ այս նյութը։ Դե ինչ, արդեն ժամանակ չմնաց, գնամ ֆիլմը դիտելու, դուք էլ գնացեք կիրակի երեկոն վայելելու։

Լուսանկարը` Սուրեն Կարապետյանի

Դպրոց. 12 տարվա «անհոգ» տարիներ: Ինչո՞ւ չակերտների մեջ, որովհետև 12 տարիների «հոգսը» պատանիների համար ահագին մեծ բան է:

Դպրոցում սովորում ենք սովորել, հետո սովորում ենք հարգել, սիրել, ձեռք ենք բերում մարդկային ամենաանհրաժեշտ հոգևոր արժեքները:

Դպրոցը դարբնոց է և՛ կրթության, և՛ կյանքի:

Առաջինից մինչև 12-րդ դասարան անդադար սովորելն անհնար երևույթ է դպրոցական կյանքի ու պատմության ընթացքում: Վարդգես Պետրոսյանն ասում էր. «Ամենակարևոր բաները մեզ չսովորեցրին»: Վ. Պետրոսյանի խոհերը կարդալիս ափսոսում եք և՛ դու, և՛ ուսուցիչդ, որ նա ժամանակին չի տվել, իսկ դու ժամանակին չես վերցրել:

Դպրոցի պատերն ունեն սերնդեսերունդ եկած պատմություն ու լեզու ունենալու դեպքում չէին լռի և կխոսեին, ինչպես խոսում են արվեստի դպրոցի պատերը աշակերտների շնորհիվ:

Գնում ենք, ու դպրոցի պատերին մնում է ևս մեկ դասարանի՝ 23 կյանքի պատմություն: Մեզ համար 2-րդ տան սիմվոլը փոխվում է, և այն, ինչ առաջ մերն էր, հանձնում ենք ապագայի ձեռքերն ու քայլում առաջ: Առաջ դեպի համալսարանական քննություններ, ընդունելության թոհուբոհ։ Եվ հրաժեշտի վերջին հայացքը դպրոցի մաշված պատերին գցելով՝ ասում ենք՝ մնա՛ք բարով:

«Առաջին դասարանում անցանք այբուբենը, դա հետո էլ կսովորեինք, հետո թվաբանության դասատուն մեզ անգիր անել տվեց բազմապատկման աղյուսակը… Երբ կյանքում մենք անդադար բաժանվելու էինք մեր մտերիմներից, մեր հույսերից, մեր ապրած տարիներից…»։

Մեր խոհերը հիմա միայն չորս բանի շուրջ են պտտվում՝ քննություն, քննություն, քննություն, ընդունելություն: Բայց երբ շրջվում ու հետ ենք նայում, հասկանում ենք, որ Վ. Պետրոսյանը ճիշտ էր, որ մեր բաժանումներն ավելի շատ են, քան բազմապատկված հաջողություններն ու լուսավոր մարդկանց ավելացումը մեր կյանքում: Բաժանումներին գումարեցինք ևս մեկ բաժանում՝ բաժանում մի ամբողջ դպրոցի հետ:

«Սովորեցինք հին ու նոր ժամանակների պատմություններ, որ ի՞նչ… Եվ ոչ ոք չսովորեցրեց՝ ինչպես հասկանալ կողքինի տխրությունը, ինչպես տառապել… արժանապատվությամբ»։

Դպրոցը ևս ունի հին ու նոր ժամանակ, հինը արդեն մոռացված հետքերն ու մտքերն են, որ կապված էին դպրոցի հետ, նորը՝ այն, ինչով մինչև 12-րդ դասարան սովորում ես:

Ոչինչ, որ մեզ էլ չսովորեցրին այն, ինչի պակասը դեռ վաղուց կար, և ինչը չի լրացվի անգամ դարի հնարավորություններից ելնելով:

Ուզում եմ դիմել դպրոցը դեռ չավարտածներին։ Ինչքան էլ ուսուցիչները զայրանան ձեզ վրա, հիշե՛ք, նրանք, միևնույնն է, հոգու խորքում ամեն օր մտածում են ձեր ապագայի մասին՝ ձեզ համար լավը ցանկանալով:

Եթե բարկանան ու բղավեն արտագրված գրավորների համար ու «սպառնան», որ հաջորդ գրավորն ավելի դժվար է լինելու, ու հսկողությունը՝ ավելի ուժեղ, երբեք չհավատա՛ք: Նրանք, միևնույնն է, ոչ մի միջոց չեն ձեռնարկելու հակառակ ձեզ:

Նվիրեք ձեր հաղթանակներն ուսուցիչներին, դուք և իրենց շնորհիվ ձեռք բերված ձեր հաղթանակները, իրենց հպարտությունն են:

Պապս «նվազող գների տեսության» դասական էքսպերտն է։

Ամեն անգամ, երբ երթուղային եմ (հայերեն՝ մարշրուտկա) նստում, անցնում թաղով կամ մտնում խանութ, ու գնաց․ մեկը պնդում է՝ էս երկիր չի, մյուսը՝ «ռսի հողի» ցավն ա տանում, երրորդը գազի գնից է բողոքում, իսկ մյուսն էլ անցնցում սպասում է («թողեք թող աշխատեն, էլի» հոգեբանությամբ): Սակայն կա մի բան, որից բոլորն են բողոքում, դե, գները, էլի։ Բողոքելը շատ հեշտ է (արդարության համար ասեմ, որ շատ դեպքերում՝ օգտակար, դե բողոքում ես, նյարդերդ հանգստացնում), սակայն հեչ չե՞ք մտածել՝ ինչու են ընդհանրապես դրանք բարձրանում։

Պատկերացնենք երկու դեպք․ առաջինում գները շարունակաբար նվազում են, իսկ երկրորդում՝ մնում նույնը։ Պապս միշտ բողոքում է՝ պնդելով, որ զարգացում ենք ապրում, էն ժամանակ հոսանքը շատ դժվար էր ստացվում, մազութ էինք բերում, ժամերով վառում, իսկ հիմա, հեն ա, արևին դեմ ես տալիս ու հոսանք ես ստանում։ Հիմա հասկացա՞ք պապիս էքսպերտ լինելը։

Ուղղակի տրամաբանենք, երբ գները նվազում են, արտադրողը ավելի քիչ շահույթ կստանա, բնականաբար, նա կդիմի հարկադրված կրճատումների։ Այսինքն, նույն հավանականությամբ այդ կրճատվածների մեջ կարող է հայտնվել հայրս, հորեղբայրս, քույրս․․․ Արդյունքում, նրանք քիչ եկամուտ կունենան և կամ ընդհանրապես այդ ապրանքից, ծառայությունից կհրաժարվեն կամ էլ ավելի քիչ կգնեն այն։ Ու էստեղ սկսվում են արտադրողի վատ օրերը՝ վաճառք չկա- չկա եկամուտ, չկա եկամուտ- չկա շահույթ, չկա շահույթ՝ փաստորեն երկիրը երկիր չի․․․

Հիմա նույնը պատկերացնենք ամբողջ տնտեսության մակարդակով։ Տնտեսագետներս սրան  ասում ենք գնային շոկ, երբ տնտեսությունը անընդհատ շոկի մեջ է ընկնում և հայտնվում խորը ճգնաժամի մեջ։ Իսկ երբ գները նույնը մնան, ապա տնտեսական աճի մասին պարզապես պետք է երազենք, քանի որ, կունենանք նույն արդյունքը, որը ոչ մի կերպ չի ոգևորի, մոտիվացնի արտադրողին։

Շատ հաճախ, երբ պաշտոնապես հայտարարվում է գնաճի մակարդակը, մենք համոզված ենք, որ մեզ խաբում են, և այն սահմանողը քայլում է օդերով ու թթվածնով սնվում։

Բայց գնաճը մի երկու ապրանքի ու ծառայության գներրի փոփոխությունը չի, այն բոլոր ապրանքների, բարիքների, ծառայությունների գների փոփոխությունն է, այսինքն, դրանցից շատերի գները նույնն են մնացել, նույնիսկ որոշներինը՝ նվազել։

Ընդհանրապես տնտեսագիտության մեջ կարող եմ նշել կարճաժամկետ և երկարաժամկետ էֆեկտները։ Կարճաժամկետում գնաճը մեզ՝ սպառողներիս, ձեռնտու չէ, սակայն երկարաժամկետում արդեն իրավիճակը այլ է։ Այս դեպքում բարձրանում են աշխատավարձերը, կենսաթոշակները, տոկոսադրույքը։ Պարզապես նշեմ, որ սա բնորոշ է «նորմալ» երկրին։ Եվ սրա հետ կապված հիշեցի լսարանում հնչեցված մի միտք․ երկրները լինում են նորմալ և Հայաստան․․․

Ամեն օր ատամներդ խոզանակում ես, նախաճաշում, լվացվում, արթնանում… է՜, հակառակը։ Հետո կանգառ գնում` մասնակցելու Ավարայրի ճակատամարտին։ Տանելով միայն բարոյական հաղթանակ` քեզ համար կանգնած (ավելի ճիշտ, կռացած) հասնում ես քոլեջ։

Ձանձրույթի ցերեկույթի ընթացքում ակտիվ ես լինում մի քանի դասերի ժամանակ։ Ծիծաղում ես բոլոր կատակների վրա` անկախ նրանից` դրանք ծիծաղելի են, թե ոչ։

Մի քանի բան սովորում ես, մի քանիսը` մոռանում։ Նոր նպատակներ ես սահմանում, երազանքներ ձեռք բերում։ Վիճում ընկերներիցդ մեկի հետ, ոչ միշտ հիմնավոր պատճառով, երբեմն օրդ մի քիչ հետաքրքիր դարձնելու համար։ Բայց իհարկե ցերեկույթի ավարտին հաշտվում ես նրա հետ` նեգատիվը քեզնից դուրս մղելու համար։

Ձանձրույթի ցերեկույթն անելուց հետո վերադառնում ես հավանաբար նույն կերպ, բայց առանց մարտնչելու։

Մտնում ես տուն ժամը 17:30-18:00 -ին, ճաշում ես,1 ժամ հանգստանում և սկսում դաս անել։1-2 ժամի մեջ տեղավորվելով` գնում ես պառկելու։ Թերթում ես ֆեյսբուքի էջդ, մի քիչ էլ Ինստագրամ, ու բարի գիշեր։ Մտածում ես ամեն ինչի մասին ու արթնանում ես 7:25, կրկին։ Լվացվում ես, նախաճաշում, ատամներդ խոզանակում և այլն։ Հասնում կանգառ ու սկսում ես գրել այս հոդվածը։ Գրելու ընթացքում նախորդ հոդվածի ցիկլը ամեն կերպ փորձում է մի նյութից մազապուրծ փախած հայտնվել էստեղ։ Բայց դու ամեն կերպ խանգարում ես դրան։

Գրում ես 20 համարի գազելի մեջ` առանց կաշկանդվելու, որ կողքիդ տղան կամ հետևիդ կինը կարող է կարդալ այն։ Գրելու ընթացքում նաև հասկանում ես, թե որքան ես սիրում գրել, ու սկսում ես էլի գրել, գրելով «գրել» բայը ևս տասը անգամ։

Ու մի պահ, թեև չես ուզում անիմաստ երկարցնել հոդվածը, բայց որոշում ես բոլորին իրազեկել, որ կրկին գազանանոցի մոտ մեքենա է շրջվել, ինչի պատճառով ուշանալու ես լեզվի դասից։

Երբ մասնագիտական կողմնորոշումդ դառնում է համանուն հիվանդություն, իսկ մասնագիտությունների մասին պատմող հոլովակներ նայելը կամ նյութեր կարդալը՝ ռեֆլեքս, ապա դու իմ պես հաջողությամբ ընկել ես անվերջ նեղացող պարույրի մեջ: Պարույրը նեղանում է քո՝ մասնագիտություն ընտրելու ժամանակի փոքրանալուն զուգընթաց: Եվ ինչպես ասում են՝ чем дальше, тем больше։ Քանի որ ինֆորմից սկսել ես գլուխ հանել, մտովի ստեղծում ես ալգորիթմ՝ իր ցիկլով, որում ամեն օր X-ին (X- ը դու ես ապագայում) տալով որևէ արժեք՝ մասնագիտություն, հաջորդ օրը նրան կրկին տալիս ես 0, քանի որ նրանցից հիասթափվել ես, կամ ավելի վատ՝ բացասական արժեք: Մյուս օրը X-ին կրկին տալիս ես որևէ նախնական մասնագիտություն, կարդում դրա մասին այնքան, որ հիասթափվում ես, կամ ընդհակառակը, տարվում դրանով, սուզվում ապագայի մասին երազանքներիդ մեջ: Բայց առավելագույնը մեկ շաբաթ հետո, ավելի ու ավելի շատ կարդալով կամ լսելով այդ մասնագիտության մասին՝ սկսում ես ակամա գտնել դրա թերությունները, որոնց թեկուզ չնչին լինելու դեպքում՝ դարձնում ես նոր պարույրի ստեղծման պատճառներ: Բայց այս դեպքում պարույրը լինում է փոքր ու արագ նեղացող:

Մյուս օրը ցիկլը կրկնվում է:

Որոշ ժամանակ անց, երբ վերջնականապես նյարդահան ես լինում այդ ցիկլից, սկսում ես շարժվել վերջերս մեզ մոտ բավականին հայտնի հեղինակի՝ Մարկ Մենսոնի գրքի վերնագրին համապատասխան։

Բայց ցիկլը վերցնում է գերակայությունը գիտակցությանդ վրա ու նեղացնում այն բոլոր պարույրները:

Ու էսպես օրեցօր փորձում ես ամեն խնդիր վերագրել անցումային շրջանիդ ու դեռահասությանդ:

Իսկ ցիկլը քիչ-քիչ տեսլականից դառնում է քո նյութական գերակա բաղադրիչը:

Ես քեզ սպասող նավակ դառնամ

Ու թափառեմ ծովերում

Դառնամ հերոս, որ հանուն քեզ

Պատրաստ ա միշտ զոհվելու…

                                                3.33

… Բայց դու էդպես էլ ամբողջովին չպատկերացնես քո կարևորությունն իմ կյանքում:

Սիրտդ ճենապակե բաժակ է, իսկ ես անզգույշ երեխա, ամեն անգամ, երբ փորձում եմ ավելի զգույշ վերաբերվել, ավելի կոպիտ է ստացվում կարծես: Փաստորեն ամեն անգամ վնասում եմ: Նուրբ կտոր է, իսկ ես` անփույթ դերձակ: Ասեղներով ծակում եմ ու անցքերը բաց թողնում: Բայց դու թույլ տուր ինձ՝ հաշվեմ ողերդ, ստեղծվեմ կողիցդ ու լինեմ մոտիկ: Ինձ սիրուն խոսքեր ասա, բայց զգույշ, որ սիրտս չկանգնի: Ուրախությունից միայն:

Ես ուզում եմ քեզ համբուրել մինչև երկինքը մթնի, մինչև ծովը դադարի անհանգիստ լինել, մինչև Սիրիուսը փայլի, մինչև աշնան վերջին տերևը գլորվի ներքև, մինչև ձյուն թափվի, մինչև կոպերդ փակվեն ու բացվեն ինձ տեսնելու համար կրկին:

Ես Ներուդայի պես քեզ խնդրում եմ, որ չգնաս, չգնաս այդքան հեռու թեկուզ մի օրով, որովհետև չգիտեմ ինչպես ասել՝ օրը ձգվելու է երկար: Երկար ու սիրտ կանգնեցնելու չափ ահավոր, որովհետև օրն առանց քեզ կլինի: Ուզում եմ ուրախ լինենք այնքան, որքան ես եմ քո լուսանկարած նկարներում: Միասին բարձրանանք Պիզայի թեք աշտարակը, մինչև գլխապտույտ ունենանք, գինի խմենք Ֆրանսիայի ռեստորաններից մեկում ու աշխարհի արևոտ կտուրներից մեկի վրա պիցցա ուտենք: Լսենք մեր սիրած երգերից ու լիքը գրքեր կարդանք ու քննարկենք: Նայենք հին ու նոր սերիալներ ու նեղվենք սիրելի հերոսների մահվան պատճառով: Վազենք փողոցներով ու թրջվենք վարար անձրևից։

Ես սիրում եմ քունը, սիրում եմ կարդալը, բայց «քո» լինելու միտքը սիրում եմ ամենաշատը։ Դու այն ես, ինչից կազմված են իմ երազները։ Ես ուզում եմ սողալ քո հոգու ներսն ու լսել քո սրտի մեղմ զարկերը ու նայել արյանը, որը հոսում է երակներովդ։ Լինել քո համար մեկ երկրպագուն կյանքի լավագույն որոշումներից ու դեպքերի պատահականության արդյունքներից է։ Լինել քեզ համար, երբ անհրաժեշտ է, գրկել քեզ ուժեղ ու լսել միշտ։ Ունենալ արկածներ, որոնցից շատերը երբեք չես մոռանա դու։

Երբ ես քեզ հետ եմ, ես ուրիշ եմ, բայց լավ տարբերակով։ Ես ժպտում ու ծիծաղում եմ ավելի շատ։ Ես ստիպված չեմ ձևացնել, որ ամեն ինչ լավ է, երբ այդպես չէ։ Քեզ հետ ես կարող եմ հանել կեղծ ժպիտն ու կրել իրականը։ Ես ինձ չեմ զգում միայնակ, երբ քեզ հետ եմ։ Փոխարենը ես զգում եմ պաշտպանված ու սիրված (բարեբախտաբար)։ Ես չեմ զգում ինձ անպաշտպան կամ տխուր, որովհետև ցույց ես տալիս, որ դու իսկապես մտածում ու հոգ ես տանում իմ մասին, ու դա չես ձևացնում։ Օրվա վերջում դու այն մարդն ես, ում մոտ ես ուզում եմ վերադառնալ միշտ, ում ուզում եմ պատմել՝ ինչպես անցավ օրս, ում հետ ուզում եմ կիսել ուրախությունս, տխրությունս, հաջողություններս ու ձախողումներս։