Բարև, բարեկամս, ինչպե՞ս ես, գործերդ լա՞վ են: Նեղվա՞ծ ես, մենա՞կ ես, ընկերներդ հեռացե՞լ են, ուզում ես չարանա՞լ: Չէ, բարեկամս, ներքուստ բարի ես, չփորձես ատելությամբ լցվել:
Քեզ կասեն, որ քո կյանքը հիասքանչ է, չնայած խնդիրներիդ, որովհետև կան ավելի մեծ խնդիրներ ունեցողները, բայց նաև գիտեմ, որ դա քեզ չի մխիթարի, գիտեմ, որ սրտիդ եղածը չի թեթևանա:
Պարզապես, գիտե՞ս, լինում են պահեր, որ ուզում ես չլինել, հա, հենց չլինել:
Գիտեմ, որ տխրությունդ ցրելու համար կմիացնես սիրելի ֆիլմդ, ասենք՝ Воровка книг, ու արդեն հազարերորդ անգամ քեզ կբռնացնես էն մտքի վրա, որ տխրությունդ ավելանում է, որովհետեւ հենց առաջին պահից կզգաս, որ ժպիտի միջից հոսում են արցունքները, որովհետև ապրում ես էդ ֆիլմով, որովհետև զգում ես հերոսների ցավը՝ քոնին հավասար, կամ գուցե ավելին…
Կմիացնես սիրելի երաժշտությունդ, բայց դա նույնպես չի օգնի, որովհետև, գիտեմ, սիրելի երաժշտությունները մի թերություն ունեն՝ հիշեցնելու ուրախ պահերդ, ու նորից աչքերիցդ արցունքներ քամել…
Ամբողջ օրը հեռախոսդ ձեռքիցդ ցած չես գցի, սպասելով որևէ մեկի հաղորդագրությանը կամ զանգին, թեկուզ՝ անծանոթ մեկի, բայց հեռախոսդ անվերջ կլռի… Ու դու քեզ լքված ու անվերջ մենակ կզգաս…
Գիտե՞ս, արի պարզապես գրողի ծոցն ուղարկիր բոլորին, պարզապես մի քանի ժամով անջատիր հեռախոսդ ու գրքեր կարդա: Կապ չունի, թե ինչ, բայց կարդա…
Ասենք, կարող ես մի փոքր վան Գոգի կյանքից կարդալ, հետո՝ մի փոքր Տերյան կամ Սահյան, կարող ես հին աստվածներին ու աշխարհի վրա եղած բոլոր կրոնները ուսումնասիրել, հավատալ կամ չհավատալ աստծուն (կամ աստվածներին), կարող ես աստղագիտություն ուսումնասիրել ու ատել, ասենք՝ աշխարհագրությունը:
Նկարիր, լսել եմ՝ լավ է ստացվում, հը՞ն… Խառնիր բոլոր գույները թղթի վրա, ու տիեզերք կստացվի, կամ քո սիրելի տարօրինակ մարդկանց նկարիր՝ կարմրած այտերով ու կարմրած մատներով…
Տխրիր, բայց սիրուն… Գիտե՞ս, դա երբեմն նույնիսկ հաճելի է:
Եղիր տարօրինակ, ուրիշներից չհասկացվող, դա բնավ սարսափելի չէ: Հավատա… Հա, հավատա ինքդ քեզ, մի փակվիր սենյակումդ ու դժգոհիր կյանքիցդ, պարզապես կարողացիր կյանքից վերցնել ամենասիրունը, ամենադրականը… Ապրիր… Հա, հենց ապրիր:
Բարձրացիր տանիքներ ու աստղերին նայելով երազիր: Գիտե՞ս, ես հենց էդպես եմ անում: Ստեղծիր քո համաստեղությունները ու ոչ ոքի մի պատմիր դրանց մասին, թող քոնը լինեն, քո մասնիկը:
Ամուր գրկիր փափուկ արջուկիդ ու կարոտդ առ նրանից, ով նվիրել է քեզ արջուկը: Այ, որ մի փոքր էլ նրա օծանելիքից ցանես… Դե, էն մեկը, որ մեկնելուց առաջ թողեց սենյակումդ։
Նայիր լուսանկարներին ու կարոտիր… Դրանից սիրուն զգացմունք չկա աշխարհիս երեսին: Հետո դիր շրջանակի մեջ ու կախիր մահճակալիդ կողքին, որ ամեն անգամ քնելիս և արթնանալիս նայես ու համեմատես դիմագծերը: Ու ամեն անգամ քեզ բռնացնես էն մտքի վրա, որ չնայած արտաքնապես նման եք, բայց ներքուստ՝ ավելի: Կհիշես, որ երկուսդ էլ սիրում եք, երբ քնելիս խաղում են մազերի հետ, դու՝ իր, ինքը՝ քո: Ու էդպես էլ քնում էիք, իսկ մայրդ գալիս ու զգույշ, որպեսզի չարթնանաք՝ ծածկում էր երկուսիդ ու համբուրում…
Կնայես լուսանկարին ու կզգաս, որ աչքերը, հայացքը, ժպիտը, բոլորը նույնն են, միայն… Միայն մի փոքր մազերն են պակասել: Հա ծիծաղելի է, գիտեմ, բայց չէ՞ որ հենց էսպիսի մանրուքներով է չափվում կարոտը:
Կհիշես ու նորից կզգաս, որ թաց են աչքերդ: Քեզ նորից կասեն, որ միայն դու չէ, որ խնդիրներ ունես, իսկ դու կամաչես արցունքներիցդ: Քեզ կամաչեցնեն իրենց անտարբեր հայացքներով կամ էլ քմծիծաղով: Իսկ դու հպարտացիր զգացածովդ, ուրախացիր, որ էդպես սիրուն ու գունավոր զգալ գիտես: Մի չարացիր, պարզապես ժպտա բոլորին, մի նեղացիր, երբ անտեսում են: Չէ՞ որ ինքդ քեզ ունես, չէ՞ որ ունես նրան, ով հեռվում քեզ է կարոտում: Ով քեզ «պստլոս» է ասում: Ով ամեն անգամ հեռախոսազրույցի ավարտից հետո ավելացնում է՝ «պաչիկ եմ անում», չնայած նրան, որ արդեն մեկ տարի է՝ ֆիզիկապես դրա հնարավորությունը չունի, ու ավելացնում է՝ «Շուտ քնիր, քաղցրս»: Ու հետո ժամերով վիճում եք, թե ով պիտի առաջինը անջատի հեռախոսը: Սրանից այն կողմ էլ ի՞նչ է քեզ հարկավոր, հը՞ն, պստլո:
Դե, արագ մաքրիր արցունքներդ, հլը ժպտա՛: Մի տես, թե ինչ սիրուն ժպիտ ունես: Գրկիր արջուկիդ, նայիր լուսանկարին, մի փոքր ավելի կարոտիր, որ հանդիպելիս խեղդելու աստիճան ամուր գրկես, վզից կախվես ու բաց չթողնես: Չնայած, արդեն իրենից բոյով ես, էլ չես կարող վզից կախվել:
Երեկոյան, երբ կուզենա տանից դուրս գալ, արտիստիկ կլացես ու կխնդրես, որ մնա ու հետդ ֆիլմ նայի, դե, կամ էլ քեզ էլ իր հետ տանի, գիտեմ:
Փոքր ժամանակ բոլորս էլ երազել ենք տիեզերագնաց, բժիշկ, զինվոր, ուսուցիչ, վարորդ դառնալ: Իմը տիեզերագնացն էր: Սակայն տարիներն անցան, մանկությունը մնաց անցյալում` իր հետ տանելով տիեզերագնաց դառնալու ցանկությունը: Եվ հիմա, երբ կարելի է ասել, որ մասնագիտության հարցում կողմնորոշվել եմ (եթե չհաշվենք, որ պարբերաբար այն փոխելու մտքեր են առաջանում), որոշեցի մասնագիտությանս վերաբերող հարցերի մասին առավել խորը մտածել: Նախկինում միշտ մտածում էի, թե ինչու պապս գիշեր ու զօր վարելով մեքենան` ստանում էր զգալի չափով պակաս աշխատավարձ, քան նրա ղեկավարները, և ինչպես ինքն էր ասում` «նաչալնիկ-բեզդելնիկները»: Վերջիններս ստիպված չէին գիշերները արտաժամ աշխատել, արձակուրդի չգնալ (ի դեպ, տարվա մեջ ամենամյա արձակուրդից չօգտվելը համարվում է օրենքի խախտում, էս ուղղակի, իմանանք, էլի), որպեսզի բավարարեին իրենց ընտանիքի պահանջները: Եվ հիմա հարց է առաջանում` ինչպե՞ս է այսպես ստացվել: