-Եվ ջա՞ն, ո՞նց ես, հարմարվե՞լ ես, կարոտո՞ւմ ես տնեցիքին:

Դե, գիտեք, սուտ կլինի, որ վշտահար դեմով, Կլայդերմանի երաժշտության ուղեկցությամբ ասեմ. «Չես պատկերացնի, թե ոնց եմ կարոտել մամայիս, պրյամ դա սլյոզ…»:

Թող ներեն ինձ իմ տնեցիք, բայց իմ կարոտը դրա նման չի:

Ես ամեն իրիկուն մամայի ձեռքին կրեմ քսելն եմ կարոտել: Դե, էդ էլ մեր ընտանեկան սովորությունն է: Մաման կնստեր բազկաթոռին, ես էլ կնստեի կողքին, մի խորը շունչ կքաշեի, կսկսեի մատների հետ խաղալ, մի ժամ, երկու ժամ, կարևոր չէր, որ ձեռքերը արդեն չորացել են, մենք դեռ խոսելու բան ունեինք:

Մեր տիկին Սուսանի խաչապուրիներն եմ կարոտում: Էն տնական պանիրով, կարագով: Էն որ, դպրոցից գալիս ես, դուռը բացում, տաք, համով գոլորշին շնչու՜մ… Անդաստիարակի նման, առանց ձեռքերդ լվանալու, կոշիկներով մտնում ես ներս, քեզ վառելով վերցնում ես տաք խաչապուրին, ու «խը՜րթ…»: Այ, կարոտելու բան եմ ասել:

Պապայի ձեռքերն եմ կարոտել, էն որ միշտ կամ մեղուներն են կծած լինում, կամ էլ գործ անելուց վնասված են: Թե ոնց է հարմարեցնում՝ ես էլ չգիտեմ:

Ինչքան էլ անսպասելի լինի՝ Սարգսի՝ տան մեջ անիմաստ թափառելն եմ կարոտել: Էն որ դաս պիտի անի, բայց հավես չունի, ու սենյակից սենյակ է գնում, համ ծարավ է, համ սոված, համ ատամն է շարժվում, համ փորն է ցավում… Մի խոսքով… Ծանր է խեղճի վիճակը… Մաման էլ անխղճորեն կասի .«Հը՞, տղա ջան, էլի մոլորվե՞լ ես»:

Ծիծաղս զսպելով կնայեմ մամային, մաման էլ իրեն զսպելով նշան կանի, որ չծիծաղեմ…  Դե, որ չմատնենք մեզ:

Անգելինայի հետ անկեղծ զրույցներն եմ կարոտել, երբ հարցնում էի.

-Անգելինա, ինչի՞ ես սիրում ինձ:

Ինքն էլ ի՞նչ ասի՝ լավ լինի:

- Որովհետև դեմքերդ ու աչքերդ ու ոտքերդ սիրուն են:

Դեմքերդ… Էրեխեն մի բան գիտի, որ ասում է: Իր դեմքի մասին միշտ եզակիով է խոսում, բայց եթե մեծերի մասին է խոսում՝ միշտ «դեմքեր»:

«Ջանիկ կլուբն» եմ կարոտել: Կհիշեք երևի, Ջանիկ պապի ղեկավարությամբ, ավտոտնակում հիմնադրված կենտրոնը, որտեղ հավաքվում են թաղամասի մեծերը՝ նարդի կամ շախմատ խաղալու:

Հետո մի հետաքրքիր կարոտելու բան. ինչ եկել եմ՝ լվացք չեմ տեսել, մի տեսակ տխուր ա, է: Լվացքներին նայելը ամենահետաքրքիր զբաղմունքներից մեկն է, երբ նստում ես պատուհանի մոտ, ու մտքում վերլուծում կողքի շենքում փռած որևէ լվացքի տրամաբանական հաջորդականությունն ու անտակտ կամ ճիշտ գունային համադրությունը: Լվացքն արվեստ ա, է, ամենայն լրջությամբ:

Մեր վերևի հարևան Սվետ տատիին ամեն օր շենքի դիմաց բարև տալուն եմ կարոտել: Էն Սվետ տատին, որին փոքր ժամանակ «Բանան տատիկ» եմ ասել: Թե ինչ հիմքեր եմ ունեցել դրա համար, ես էլ չգիտեմ…

Էս էլ իմ կարոտի մասին:

Դպրոցում էինք: Ընթերցում էինք հայտնի նկարիչ Ալբրեխտ Դյուրերի ինքնակենսագրությունը: «Հայրը խստիվ արգելել է Դյուրերին ոչ միայն դիպչել, այլև մոտենալ թանկարժեք հայելուն: Երբ հայրն ու մայրը տանից գնացին, լռություն իջավ: Ալբրեխտը քաշեց պահարանի դռները, որոնք զարմանալիորեն փակ չէին: Հայացքը մեխեց հայելուն: Առաջին անգամ այդպես մոտիկ ու հստակ տեսավ իր դեմքը: Ծամածռեց դեմքը՝ ապակին պատասխանեց նույն կերպ: Այնպես էր տարվել, որ քիչ էր մնում վախից ճչար, երբ ուսի վրա զգաց մի ջղուտ ձեռք: Հայրն էր: Որդին գիտեր՝ արդարացում չունի: Մրմնջաց գլուխը եկած առաջին հարցը՝ ի՞նչ բան է գեղեցիկը: Հիմա էլ հայրը ապշեց: Ցած իջավ ձեռքը, որ բարձրացել էր արդար պատիժն ի կատար ածելու համար: Գեղեցի՞կը: Ճիշտ որ, իսկ ի՞նչ է դա»: Հետաքրքիր է, չէ՞: Պատկերացրի, թե ինչպես է հայրը պատրաստվում ապտակել, ու տղան արագ հարցնում է՝ ի՞նչ է գեղեցիկը՝ հուսալով խուսափել պատժից: Եվ ստացվում է: Լավ մեթոդ է, հարկ եղած դեպքում դուք էլ փորձեք:

Հետո սկսեցի մտածել, թե ի՞նչ է այդ գեղեցիկ ասածը: Ու այդ միտքը դարձավ մի պատիժ ինձ համար: Բոլորին այդ հարցն էի տալիս, ու ոչ մի կոնկրետ պատասխան չէի ստանում: Մեկի համար գեղեցիկը աչքը շոյողն է, մյուսի համար՝ բովանդակ ներքինը: Մեկի համար արևածագն է գեղեցիկ տեսարան, մյուսի համար՝ աստղաբույլը մութ երկնքում: Մեկի համար Ջոլին և Փիթն են գեղեցիկ, մյուսի համար՝ հոգուն հարազատ զույգ աչքերը: Մեկի համար պերճախոսն է գեղեցիկ ու ընդունելի, մյուսի համար՝ հակիրճը, բայց անկեղծը: Մեկի համար միսս «Տիեզերքն» է գեղեցիկ, մյուսի համար՝ այն պատկերը, որն առաջինն է տեսնում աչքերը փակելիս: Եվ իմ կարծիքով՝ ո՛չ մեկը, և ո՛չ մյուսը չեն սխալվում:

Երկար մտածեցի՝ ինչ է գեղեցիկը: Դեռ մի ամբողջ կյանք էլ կմտածեմ այս հարցի շուրջ, բայց եկել եմ մի փոքրիկ եզրահանգման: Գեղեցիկի սահմանները տիեզերքին են նման ՝ անծայրածիր, եզակի, գաղտնի ու չբացահայտված: Դա տեսնելն ու հասկանալը յուրահատուկ արվեստ է: Երկրի 7 միլիոն բնակչությունից յուրաքանչյուրը կրում է այդ վիթխարի փազլի մի մասնիկը իր ներսում: Եվ երբ այդ փազլը ստանա իր վերջնական տեսքը, մենք կունենանք գեղեցիկի ճիշտ սահմանումը:

Մտածում էի ու ուզում էի գտնել մի հաճելի բան, թե ինչով է մեր կյանքը տարբերվում հեռուստատեսությամբ ցուցադրվող հայկական սերիալներից: Դրանցից շատերը նկարահանված են իրական դեպքերի հիման վրա: Սերիալներում էլ կան դրվագներ, որտեղ մարդիկ առավոտյան վեր են կենում, փողոցով ուղղակի քայլում են, գնում են դպրոց, աշխատանքի, առևտուր են անում: Դե, մեր առօրյայի մի մասն են սրանք կազմում: Չեմ ուզում հայկական սերիալների մասին երկար խոսել, որովհետև չեմ հետևում դրանց ու երևի քննադատությամբ մոտենամ այդ հարցին:

Ձեզ դուր չե՞ն գալիս մեր հայկական սերիալները: Ինձ էլ: Ավելի ճիշտ՝ նույնատիպ սցենարներն ու դերասանական կազմը: Գիտեմ, շատ եմ լսել, որ մեկ սցենարում նույն դրվագը կարող է չորս, հինգ անգամ կրկնվել ու ձանձրացնել հեռուստադիտողին: Ասում են, որ հայկական բոլոր սերիալներում էլ գլխավոր դերում միշտ ինչ-որ սիրահար զույգ է, որի շուրջը ծավալվում են մյուս իրադարձությունները, այդ թվում՝ մշտապես մեկ-երկու ավտովթար, բարեկամների հետ տարբեր խնդիրներ, վեճեր, բաժանում ու միացում, նոր անծանոթ անձի առկայություն, որը փոխում է սցենարի ընթացքը: Նոր բան չասացի, գիտեմ: Ուզում էի չխոսել այս մասին, բայց չստացվեց:
Լավ, ինչ էի ուզում գտնել: Հա, հաճելի ու դրական բանը հայկական սերիալներում, որ չկա մեր կյանքում՝ երաժշտությունը: Ամեն դեպքի, քայլի հետ՝ երաժշտություն: Քայլում ես, ոտքդ ոլորվում է, ու հնչում է տխուր կամ տագնապալից երաժշտություն: Զվարճանում ես, վայելում օրդ՝ թեթև երաժշտություն: Հուզված ես՝ հուզիչ ու սիրտ շոյող երաժշտություն: Գեղեցիկ է: Անգամ քնած ես կամ նոր ես արթնանում, ու այդ ժամանակ՝ էլի տրամադրությանը համապատասխան երաժշտություն: Չեմ նայում սերիալներ, բայց անգամ, երբ հարևանի տանն եմ, երաժշտությունն ինձ ձգում է դեպի հեռուստացույցի էկրանն ու այնպես անում, որ այդ օրվա սերիան մինչև վերջ նայեմ ու սպասեմ հաջորդին:
Նույնը իրական կյանքում կուզեի: Դե, ես կարողանում եմ կարգավորել դա՝ քթիս տակ ինչ-որ երգեր երգելով, երբ գնում եմ խանութ, երբ տխուր եմ ու լուրջ պատճառ կա դրա համար, երբ ուրախությունից կարելի է անգամ ճչալ: Շշուկով երգում եմ, բայց ավելին եմ ուզում: Ուզում եմ, որ այդ ձայներն ավելի բարձր լինեն, ինչպես, օրինակ՝ մեր ավտոմեքենան սլանում է` ներսում ես, քամին ու Սելին Դիոնը: Ուզում եմ, որ մենք երկնքում ունենանք մեր անձնական դիջեյները:
Այս մի բանով սերիալներն ինձ ավելի հաճելի են: Ամեն բան քննադատելուց առաջ դրա մեջ լավը տեսնելը մեզ չի խանգարում, ավելին՝ դրական էներգիա է փոխանցում:

«Մամա, պապա, պամա, մապա»: Ամեն օր լսում եմ այս խոսքերը, չնայած՝ ծնող չեմ, այլ պարզապես մեծ քույրիկ:

Ես մեր ընտանիքի մեծ երեխան եմ և ունեմ փոքր քույր և եղբայր, որոնցից այդքան էլ մեծ չեմ: Իսկ ուղիղ մեկ տարի երեք ամիս առաջ մեր ընտանիքում համալրում եղավ: Շատ կարևոր ու մեծ համալրում: Լույս աշխարհ եկավ իմ փոքրիկ եղբայրը: Իմ և եղբորս միջև տարբերությունը տասնհինգ տարի է: Նա ծնվեց և իմ կյանքը լցրեց թե՛ ուրախությամբ, թե՛ ջերմությամբ, թե՛ երջանկությամբ: Նա կարծես փոքրիկ հրեշտակ լինի՝ Աստծո կողմից ուղարկված մեր ընտանիք՝ այն ավելի միավորելու և երջանկացնելու: Նրա շնորհիվ իմ ամեն օրը լցվում է խաղով և բազում արկածներով: Երբ ես երկար ժամանակով բացակայում եմ տանից՝ զբաղված լինելով տարբեր գործերով, ինձ պարզապես խեղդում է կարոտը, և ես անհամբեր սպասում եմ, թե երբ եմ գրկելու նրան:

Նրա շնորհիվ ես նորից տեղափոխվում եմ դեպի մանկություն: Անգիր գիտեմ նրա բոլոր մուլտֆիլմերը և մանկական երգերը: Մենք ժամերով միասին խաղում ենք նրա ավտոմեքենաներով և գնում ենք զբոսնելու: Նրա պատճառով օրվա ընթացքում ես փոխում եմ իմ զգեստը ավելի քան հինգ անգամ, քանի որ դրանք կեղտոտված են լինում նրա կերակուրներով, շոկոլադով և «լոզերով»:

Փոքրիկս շատ հետաքրքիր և խելացի երեխա է: Նա շատ արագ սովորում է այն, ինչ տեսնում է: Նա դեռ տասնմեկ ամսեկան էր, երբ սկսեց քայլել, իսկ պարում էր նա ավելի վաղ: Սիրում է երաժշտությունը, հատկապես՝ հայկական երգերը: Սիրում է էլեկտրական լարեր և հեռախոսի մարտկոցներ: Սիրում է համակարգիչներ, սկավառակներ և նման տարբեր սարքավորումներ, որոնց ձեռք տալ չի կարելի: Շատ է սիրում զբոսնել, հատկապես՝ պոկելու և հետազոտելու համար դրսի բոլոր ծառերի բոլոր տերևները: Շատ է սիրում կենդանիներին, հատկապես՝ կատուներին և շներին: Նա նաև ուտել է շատ սիրում, ուտում է ամեն ինչ: Մեր միակ խնդիրը խոսելն է: Ինձ թվում է՝ եղբայրս պարզապես ալարում է խոսել, քանի որ մենք հասկանում ենք նրա ամեն ժեստը և միմիկան: Նա ասում է տարբեր հեշտ բառեր, ինչպես ՝ մամա, պապա, մապա, դուս, Աբա (Աբրահամ), ապիս (ապրես), բայց դե, դրանք շատ քիչ են: Իսկ ամենազվարճալին այն է, որ նա ինձ անվանում է պամա, երևի նրա համար, որ ես իր համար հա՛մ մայրիկ եմ, հա՛մ հայրիկ, կամ էլ պարզապես դժվարանում է արտասանել իմ անունը: Նա իմ երջանկության աղբյուրն է, և ես չեմ պատկերացնում կյանքիս որևէ վայրկյանը առանց նրա: