qnarik.mkhitaryan

Գյուղում ուրիշ է

Կամո պապը այցելության էր գնացել թոռներին, որոնք ապրում են քաղաքում, տարվել են այնտեղի սովորույթներով ու մոռացել տուն ու տեղը։

-Սեղան գցեք, մի կուշտ փորով հաց ուտենք, տնաշենի երեխեքը բուրգեր են ուտում, թե ասա՝ եգիպտական ա, ձեր հայկականը կերեք։ Աղջի Մարո՛, դրանք վերջը ինձ գերեզման կհասցնեն։

Կամո պապը շարունակում էր իր փնթփնթոցը, իսկ Մարո տատիկը գլուխը կախ, գոգնոցը կապած սեղան էր դնում, դե, տնական սեղան։

-Մարո՛, են իմ քաշած թթի օղուց էլ բեր, խմեմ, մոռանամ անարժան թոռներիս, դու բեր, ես գնամ Հրանտին կանչեմ, մի-մի բաժակ բան խմենք, նրա թոռներն էլ են ուրացող, ինձ կհասկանա։

Սեղանը պատրաստ էր։ Կամո պապը Հրանտ պապի հետ սեղանի մոտ նստած էին, չորրորդ բաժակից հետո սկսել էին թոռների համեմատությունը։

-Իմ թոռը բժշկականում ա սովորում, թե բա՝ պապ ջան, ավարտեմ, գալու եմ քեզ բուժեմ, թե ասա՝ ա՛յ բալա, մինչև դու ավարտես, պապին բուժելու կարիք չի լինի։ Չեն հասկանում, որ մեզ մենակ իրանց ներկայությունն ա բուժում, գոնե շաբաթը մեկ գան, տեսնեն մեզ։

Հրանտ պապի բողոքներին միացավ Կամո պապը․

-Իմ մեծ թոռն էլ պատմաբան ա, պատմությունից, ազգայինից հարց եմ տալիս՝ պատասխանում ա։ Էն օրը գնացի քաղաք, ասեցի՝ բալես, էդ քո պատմության գրքերի մեջ գրված չկա՞, որ ծննդավայրը, պապական տունը, հողը, ջուրը ուրանալ պետք չի։ Գիտե՞ս՝ ինչ պատասխան տվեց, ասում ա՝ մենք ազգային խնդիրներ ենք ուսումնասիրում, պապ ջան, վերջացնենք՝ տատի-պապին կանցնենք, մեր սովորելու ժամանակն ա։

Ու այսպես երկու ժամ օղու ընկերակցությամբ պապիկները հիշում էին իրենց թոռներին, որոնք առաջին հնարավորության դեպքում թողել էին գյուղը և գնացել։
Մարո տատը լուռ լսում էր տղամարդկանց խոսակցությունը, գյուղի հին կանայք այդպիսին են՝ լուռ ու խոնարհ լսում են տղամարդկանց՝ առանց մի բառ ասելու։
Օրվա անակնկալները դեռ առջևում էին։ Մինչ երկու ծերուկ բողոքում էին իրենց թոռներից, ներս եկավ հարևան Արտաշ պապը, որը մենակ չէր, իր մեծ թոռան հետ էր։ Կարճ ասած՝ հպարտությանն էր բերել, ընկերներին ցույց տար։

-Բարի օր ձեզ, ո՞նց եք, գործերը ո՞նց են։

-Բարև, եղբայր (կանայք այդպես են դիմում տղամարդկանց), առաջ եկեք, նստեք,- Արտաշ պապին տեսնելով՝ ոտքի ելավ Մարո տատը։

-Բարև, Արտաշ բիձա, արի նստի՝ մի-մի թաս բան խմենք։

-Լավ ա, լավ ա, հազար գործ ունեմ, ես որ խմեմ, տրակտորս դո՞ւ հո չես քշի։

-Բարև Ձեզ,- հազիվ լսելի ձայնով ասաց Արեգը՝ Արտաշ պապի թոռը, որը նոր էր ավարտել համալսարանը. մանկավարժ էր։

-Թոռս է, Կամո ջան, եկել է գյուղ՝ անվճար դպրոցում ուսուցիչ լինի, դե, գիտեք՝ մեր գյուղը հազար դաս կա՝ ոչ մի մասնագետ, ջահելությունը փախնում ա, էն մեծերն էլ անմահ չեն։ Լսել եմ՝ ձեր տանը գրադարան ունես, թոռս առաջարկ ունի։

-Ասա բալես, դու հարգանքի արժանի երիտասարդ ես, ասա՝ ինչո՞վ օգնեմ։

-Կամո պապ, գյուղի դպրոցը գրադարան չունի, երեխեքն էլ չեն կարդում, ուզում եմ լավ գրքերի մասին էնպես խոսել, որ բոլորը կարդան, իսկ քո գրքերը լավն են։ Ես ամպայման կվերադարձնեմ դրանք։

-Պատմաբան թոռս թող գա, ազգայինի պահպանումը էստեղ տեսնի։ Ես ու կնիկս մեծացել ենք, էդ գրքերն էլ անգիր գիտենք, վերցրու, թող էս սերունդն էլ կարդա։ Տար, բայց քեզ մի պատգամ, բալե՛ս․ էնպես կրթի երեխեքին, որ մեծանան՝ հողն ու ջուրը չուրանան, թող գրագետ լինեն, բայց ուրացող չլինեն։

Անգլերեն գրքեր Արտենիի դպրոցին

-Անգլերեն գրքե՞ր:

-Հա, Ամերիկայից են ուղարկել:

-Ինչ հավես ա…

Արտենիի թիվ 1 միջնակարգ դպրոցին նվեր գրքեր են ուղարկել անգլերեն լեզվով։

Դպրոցում աշակերտները շատ էին ուրախացել, և ոչ միայն աշակերտները, ուսուցիչները նույնպես։ Երբ գրքերը տարանք դասարաններ, երեխեքը այնքան ոգևորված էին, ամեն մեկը մի գիրք էր վերցրել, թերթում էր, որոշում, որ անպայման հենց այդ մեկը պիտի կարդա:

Շատ շնորհակալ ենք Գլենդելի Կրթաշրջանի ՖԼԱԳ ծրագրի պատասխանատուներին և աշակերտությանը, ամերիկահայ այն երեխաներին, ովքեր գումար են հավաքել գրքերով ծանրոցները ուղարկելու համար, գյուղական դպրոցին իրոք պետք են այդպիսի գրքեր անգլերեն սովորելու համար։

Շնորհակալ ենք բոլորից, ովքեր իրենց ներդրումն են ունեցել այդ բարի գործում: Երեխաների ոգևորությունը շատ մեծ էր, նրանց համար անակնկալ էր, և շատ անկեղծ էին նրանց դեմքերը, հատկապես, երբ իմացան, որ երեխաներ են հոգացել գրքերը տեղափոխելու ծախսերը։

 

Ani Hakobyan

Շղարշիկ

Արագածոտն մարզի բարձր լեռնային հատվածներում է տեղակայված Շղարշիկը: Գյուղ, որը տվել է սերունդներ, որոնցից մեկը ես եմ:

Երբ նոր էի գնում դպրոց, արդեն հասցրել էի իմանալ, որ դասընկերներս ծնվել են Երևանում, իսկ ես՝ ոչ: Սկզբում տարօրինակ էր, բայց հետո չէի էլ պատկերացնի, որ կհպարտանամ դրանով:

Գյուղը, որտեղ ծնվել եմ և անցկացրել մանկությանս գրեթե մեծ մասը, որտեղ ծնվել են հայրս ու պապիկս,  ստեղծել են Հայոց Մեծ Եղեռնից մազապուրծ եղած մի քանի փախստականներ: Երկու փոքր վարելահողը և մի քանի խրճիթը այսօր դարձել է մի մեծ գյուղ, որն ունի մոտ յոթ հարյուր բնակիչ:

Քաղաքի դպրոցները, որոնք ամեն տարի իրենց դռներն են բացում  հարյուրավոր առաջին դասարանցիների առաջ, տարբերվում են գյուղիս դպրոցից նրանով, որ մենք չունենք հարյուրավոր առաջին դասարանցիներ, այլ մեկը կամ երկուսը: Սակայն այդ մեկ-երկուսով մենք զարգացել ենք, և չկա այդպիսի մի մարդ այդ գյուղում, ով չհպարտանա իր մի կտոր հողով:

Այս գյուղ մտնելուն պես ականջիս է հասնում դարերի խորքից լսվող հայի էրգրի կարոտի կանչը: Կարոտ, որ նման է թոնրի մոխրի տակ մնացած անթեղ կրակի:

Մի անգամ՝ ամառային արձակուրդների ավարտվելու շեմին, տան կողքի այգում նստած գիրք էի կարդում, երբ լսեցի այս փոքր խոսակցությունը՝ տատիս և մորս միջև.

-Երեխա ին ունեծի:

-Հորով-մորով երեխա մեձնա…

Չեմ էլ հիշում՝ ում մասին էր խոսքը, ով էր երեխա ունեցել, և խոսակցությունը հետագա ինչ ընթացք ունեցավ, միայն այդ օրվանից սկսած հասկացա, որ այդ գյուղում ծնվող ամեն մի երեխա մի տան, մի գերդաստանի, մի տոհմածառի և վերջապես մեր ազգի շարունակությունն է:

Մինչև օրս էլ կանչում է այդ գյուղը ինձ, կանչում՝ կարոտով: Չգիտեմ, միգուցե, ծննդավայրս է, բայց դրանից զատ հարազատ է, որով միշտ հպարտացել եմ ու կհպարտանամ այն փաստով, որ ծնվել եմ այնտեղ:

unnamed

20 րոպեում

-Տիգրա՛ն ջան, իջի՛ր, հասել ենք:

Մեր ավտոբուսային կոլեկտիվի յուրաքանչյուր անդամ մտքում հոգոց հանեց ու ուրախացավ: Տիգրանը օրորվելով իջավ տեղից, բռնեց կանգնած մոր ձեռքն ու դուրս եկավ: Ավտոբուսում կաթիլ-կաթիլ կուտակված լարվածությունը հետևեց Տիգրանի օրինակին:

Նրա կողքին նստած երիտասարդը թուլացավ, ինչպես ատամնաբույժի աթոռին են թուլանում գործը ավարտելուց հետո: Իրար մոտ նստած կանայք վերսկսեցին արդեն վաղուց կիսատ թողած` պատուհանը բացել-փակելու վեճը, խորքում կանգնած տղամարդիկ էլ` իրենց քաղաքական դեբատները: Ջահելների ականջակալներից տարբեր ոճերի երաժշտությունները խառնվեցին իրար, հասան վարորդին ու հիշեցրին, որ արդեն երկար ժամանակ է, ինչ ոչ մեկին նկատողություն չի արել: Մեր երջանկացած ավտոբուսը սլացավ հեռու-հեռու, ուր ոչ Տիգրանը կար, ոչ էլ իր մայրը: Շուտով կհասնենք տուն ու բոլորս միահամուռ կերպով կմոռանանք մեր երթուղային կյանքի վերջին 20 րոպեները, որոնց ընթացքում մանկական շորտերով ու լրիվ մեծական դեմքով 30-անց Տիգրանը ավտոբուսի կենտրոնում նստած անդադար խոսում էր, գոռում, պատմում էն աշխարհներից, որտեղ մենք չենք եղել ու հաստատ չէինք ուզի լինել: Իսկ նրա մայրը, որը վաղուց արդեն այն տարիքի չէր, երբ երեխաներիդ պետք է ինչ-որ տեղ ուղեկցես, մեղավոր ժպիտով նայում էր շուրջն ու կրկնում.

-Տղաս է, ինչ արած։

Ինչ արած, մեր կոլեկտիվի անդամներն էլ գլուխերը թմփթմփացնում էին, կարեկցանքով ու վախով նայում, կամ էլ աշխատում հայացքները թաքցնել, մինչև չլսվեցին այնքան երկար սպասված խոսքերը.

-Տիգրան ջան, իջի՛ր, հասել ենք:

Սարոյանն ասում էր, որ ինչ-որ մի տեղ ինչ-որ մի բան սխալ է: Կարող եք փոխանցել, որ երեքշաբթի օրը մեծ, մանուշակագույն ավտոբուսի ուղևորները սխալը գտել են:

sargismelknyan12

Արմաթ 2018-2019

Ամփոփվեցին Արմաթ ինժեներական լաբորատորիաների 2018-2019 ուսումնական տարվա հաջողությունները

Սեպտեմբերի 28-ին Արագածոտնի մարզի Աշնակ գյուղում տեղի ունեցավ Արագածոտնի մարզի Արմաթ ինժեներական լաբորատորիաների հաջողությունների տարեկան ամփոփումը, որին ներկա էր Արագածոտնի փոխմարզպետ Գառնիկ Աթանեսյանը,  Արագածոտնի մարզում World Vision հասարակական կազմակերպության երիտասարդական ծրագրերի ղեկավար Գայանե Սիմոնյանը, Աշնակի միջնակարգ դպրոցի տնօրեն Վահրամ Մարտիրոսյանը, համայնքապետեր, խմբակավարներ եւ արմաթականներ։ Միջոցառումը իրականացվում էր World Vision-ի աջակցության շնորհիվ։

Միջոցառման ընթացքում Արմաթ ինժեներական լաբորատորիաների Արագածոտնի մարզային համակարգող եւ խմբակավար Եղիշե Ամիրյանը ներկայացրեց 2018-2019 ուսումնական տարում Արագածոտնի մարզի արմաթականների ունեցած հաջողությունները, որից հետո հենց իրենք՝ արմաթականները կիսվեցին իրենց հաջողության պատմություններով։

Այնուհետեւ տեղի ունեցավ պանելային քննարկում «ՏՏ ոլորտի հեռանկարները Արագածոտնի մարզում» թեմայով, որի ընթացքում փոխմարզպետ Գառնիկ Աթանեսյանը կարեւորեց ՏՏ ոլորտի զարգացումը Արագածոտնի մարզում եւ ներկայացրեց մարզպետարանի ջանքերը ՏՏ ոլորտը զարգացնելու ուղղությամբ։

Արագածոտնի մարզում World Vision հասարակական կազմակերպության երիտասարդական ծրագրերի ղեկավար Գայանե Սիմոնյանն էլ ամփոփեց World Vision-ի եւ ԱՏՁՄ-ի համագործակցության արդյունքները, որի շնորհիվ Արագածոտնի մարզում հիմնվեցին թվով 6 Արմաթ ինժեներական լաբորատորիաներ եւ համալրվել են տեխնիկական միջոցներով՝ 4-ը։

Աշնակի միջնակարգ դպրոցի տնօրեն Վահրամ Մարտիրոսյանն էլ հորդորեց երեխաներին ՏՏ ոլորտում նվաճումներ գրանցելուց զատ գրքեր կարդալ՝ միտքն ու հոգին առավել զարգացնելու համար։

Նախկին ռոբոտաշինության ծրագրերի ղեկավար Արծրուն Օրդյանն էլ խոսեց ՏՏ ոլորտի զարգացումից, զարգացման միտումներից եւ հորդորեց պատանիներին սիրել ու համարձակ քայլեր անել՝ չվախենալով սխալվելուց եւ ինչ-որ բաներ փչացնելուց։

Միջոցառման ընթացքում խոսեց նաեւ Յուրի Գագարինի անվան Արմաթ ինժեներական լաբորատորիայի խմբակավար Սարգիս Մելքոնյանը, ով հորդորեց երեխաներին դնել նպատակներ եւ մեծ աշխատանքով հասնել դրանց՝ բացահայտելով սեփական ներուժն ու ինքնակրթվելով։

Միջոցառման ավարտին ուսումնական տարվա ընթացքում աչքի ընկած արմաթականները ստացան հավաստագրեր՝ 2018-2019 ուսումնական տարվա ընթացքում  տարատեսակ ՏՏ մրցույթ-միջոցառումներին ակտիվորեն մասնակցելու եւ հաջողություններ գրանցելու համար։

Միջոցառման ողջ ընթացքում իրենց ելույթներով ներկաներին ուրախացրին Աշնակի միջնակարգ դպրոցի եւ Աշնակի Արմաթ ինժեներական լաբորատորիայի սաները։

anna vardanyan

17-ից առաջ և հետո

Երկար էի մտածում, թե ինչի մասին գրել, ու հանկարծ կողքիցս ձայն լսեցի.

-Ինձ մոտ ոչինչ չի ստացվում, ես ոչ մի բան չեմ կարողանում անել…

Այս ամենը լսելուց հետո  որոշեցի գրել ինքնագնահատականի մասին: Ինքնագնահատական ասելով ես հասկանում եմ կարծիքը քո մասին: Ես կարծում եմ, որ եթե մարդ իրեն չգնահատի, ոչ ոք իրեն չի գնահատի: Առաջ ես էլ էի իմ մասին այդպիսի կարծիքի, որ ինձ մոտ ոչինչ չի ստացվում:

Օրինակ, ես 17.am-ի մասին գիտեի տարիներ առաջ ու միշտ ուզում էի թղթակցել, բայց մտածում էի, որ իչեմ կարող… Հետո պատահաբար տեսա, որ դասընթաց է սկսվում` «Նոր դասընթաց նոր թղթակիցների համար», որոշեցի մասնակցել, ու ամառվանից հետո իմ կյանքը կարելի է ասել, բաժանվեց երկու փուլի` 17-ից առաջ և հետո: Անկեղծ, ինձ 17-ը շատ օգնեց: Օգնեց նրանով, որ հիմա կարողանում եմ իմ կարծիքը գրել ինձ հետաքրքրող իրադարձությունների, երևույթների և այլնի մասին:

Ուզում եմ ասել, որ մի թերագնահատեք ձեզ: Չեմ ասում ինքնասիրահարված ամբողջ օրը ման գալ,  բայց ամեն դեպքում կարելի է հավատալ սեփական ուժերին, փորձել, կրկին փորձել, ոչ թե բավարարվել եղածով կամ համոզված լինել, որ ամենալավն եք, ամեն ինչ ճիշտ եք անում, սովորելու կարիք չունեք:

Նաև չեմ հասկանում, երբ հրապարակային պաշտում են իրենց եսը: Ինձ թվում է այդ մարդիկ կարծում են, թե կողքինների աչքերը միշտ փակ են, և չեն նկատում լավ կամ վատ արարքը:

Պարզապես հարգենք ինքներս մեզ, դա եսասիրություն չի համարվի:

Susanna Grigoryan

Տրանսֆորմերներից մինչև համալսարան

Փոքր ժամանակ գիշերով իջնում էինք բակ ու բարձր-բարձր տրանսֆորմերներին էինք կանչում: Իհարկե, մեզնից ոչ-ոք էլ չէր հավատում, որ Օպտիմուս Փրայմն ու Բամբլբին իրար գրկած երկնքից իջնելու են, բայց ուզում էինք հավատալ: Երևի սա իմ կյանքի առաջին ինքնախաբեությունն էր, ընդ որում` խմբակային:

Տրանսֆորմերներից հետո Հոգվարթսից նամակի էինք սպասում, հետո պահարաններն էինք փորփրում`Նարնիան գտնելու հույսով:

Լուսանկարը` Սուսաննա Գրիգորյանի

Լուսանկարը` Սուսաննա Գրիգորյանի

Փոքր ժամանակվանից շատ բան չի փոխվել: Երևի միայն սեփական անկրկնելիության զգացումն է կորել, ու սկսել ենք ավելի իրական, մարդկային բաների սպասել` Նոր տարուն, արձակուրդներին, քննությունների ավարտին, Հոգվարթսի մեծական մասնաշենքի բացմանը: Հիմա հասկանում ենք, որ եթե Օպտիմուս Փրայմը գալու էլ լիներ, դժվար միլիոնավոր երեխաներից հենց մեզ ընտրեր: Կամ ասենք թե ընտրեց, հետո՞: Էլի խոսակցությունը չէր ստացվելու, անհարմար լռություն կլիներ, վերջում էլ հրաժեշտ տալիս չէինք կողմնորոշվի գրկե՞լ,  թե՞ ուղղակի ձեռքով անել:

Երևի հենց այս ու բազմաթիվ այլ պատճառներով է, որ էլ ավտոբոտներին ու դեսեպտիկոններին չենք սպասում: Բայց ամեն անգամ, երբ սկսում եմ ինձ համոզել, որ ճիշտ մասնագիտություն եմ ընտրել, հիմա ճիշտ ճանապարհին եմ, հենց այնտեղ եմ, ուր պետք է լինեի, ակամայից հիշում եմ, թե ոնց էինք գիշերով Տրանսֆորմերներին սպասում: Չէինք հավատում, որ գալու են, բայց շատ էինք ուզում հավատալ:

inesa zohrabyan

Խառը մտքեր

Հա, վաղուց չեմ գրել ու նաև գիտեմ, որ դժվար էլ հիշեիք իմ չգրելու մասին: Հիմա էլ գրում եմ, որովհետև խառը մտքեր կան ու որոշեցի, որ իրենց հետ քայլելով մի բան կստանամ: Նախ չէի գրում, որովհետև շատ բաներ կային ասելու, բայց չգիտեի ինչպես տեղ հասցնել ու ընտրեցի լռության տարբերակը: Բայց հիմա գրում եմ ու ընթացքում ինչ ստացվեց` ստացվեց:

Էս ամառը շատ գրքերի, նոր ծանոթությունների ու ինքնահարցումների ամառ էր: Երևի խոսեմ օրերի մասին: Հա, օրերի: Օրերը իրոք սիրուն են, ու ես էլի մտածում եմ, որ նույն օրերն են տարբեր ամիսների անուններով, ու կապ չունի նաև եղանակը, ամբողջը մեր տրամադրվածության արգասիքն է: Իսկ ամենամեծ բանը ստացա ամռան վերջին օրը, երբ նստած մտածում էի, որ երբ գլխացավ ենք ունենում, դեղ ենք օգտագործում, որ ցավը  «թողնի»:  Իսկ ես ուրիշ բան եմ մտածում այդ ամենի մասին: Երբ դեղահաբ ենք օգտագործում, ցավը չի թողնում, այլ ժամանակավորապես չի թողնում զգալ մեզ ցավը, բայց մեկ է, մի քանի օր հետո նորից ցավեր ես ունենում, ու այ, դրանք էն  ցավերն են, որ ժամանակին, իբր դե անցկացրել ենք, ու ես որոշեցի գլխացավերը հաղթահարել դասական երաժշտություն լսելով, քնելով: Դուք էլ փորձեք:

Մեկ-մեկ վախենում եմ մտածել, թե ինչից եմ վախենում ու հիմա հասկացա, որ վախենում եմ չհասկացվածությունից: Տեսեք հիմա էսպես խառն եմ գրում, ու իմ կյանքը, առօրյան էլ է էսպես դրսևորվում:  Կարող է`  շատ սիրուն երաժշտություն միացնեմ, հետո նստեմ ու սկսեմ նայել մի կետի ու շատ մտածել, հետո քնել ու առավոտ զարթնել էդ մտքերից ամենասարսափելի միտքը գլխումս: Վայ,  բա որ սե՞նց  լինի:

Նորից կապը կորավ, գիտեմ: Խոսեմ իմ սենյակի մասին: Հիմա կասեք` սենյակի մասին ի՞նչ պիտի խոսի: Ուղղեմ: Խոսեմ իմ սենյակի ու մամայի հարաբերությունների մասին: Իմ սենյակը գերլցված վիճակում է: Մի անկյուն չես գտնի, որտեղ մի բան չկա, ու տարօրինակորեն էն աղջիկների սենյակներից չի, որ շորեր են դարսված միայն: Չէ, գրքեր են, որ կարդում եմ, գրքեր են, որ կարդացել եմ ու պահել եմ, որ սիրած մասերն էլի կարդամ, ու շտեմարաններ, որոնց հետ հեսա-հեսա շփվելու եմ: Էջանիշներ են, նոթատետրեր` ամեն մեկը հատուկ ինչ-որ բանի համար: Մամայի մասին. մաման շատ է սիրում կոկիկություն, իսկ իմ սենյակում էդ չկա, ու ես գտա լուծման ձևը. ուղղակի թողեցի նույն ձևով, ու մաման սկսեց սենյակս համեմատաբար քիչ մտնել ու չնյարդայնանալ: Ինչևէ, ես սիրում եմ խառը, գունավոր, իրար վրա դարսված շատ բաներ, իսկ թե ինչպես էդ ձևը  պահպանել` արդեն ասացի մի քիչ վերևում: Խառը լինել սիրում եմ, չգիտեմ, գուցե խառը չի, ուղղակի ես եմ էդպես կոչում դա: Այսքանը: