Հարցազրույց Ռոզա տատիկիս հետ
Գյուղերում շատ վայրեր չկան, ուր մարդիկ են հավաքվում: Բայց խանութ ամեն գյուղում երևի կա, մեր գյուղում էլ` Անգեղակոթում: Որոշեցի հարցազրույց անցկացնել խանութպանների մասին: Միանգամից հիշեցի, որ իմ մորեղբայրը խանութ ունի, և այնտեղ հիմնականում աշխատում է իմ տատիկը, իսկ տատիկին հարմար չլինելու դեպքում, մորեղբայրն է լինում խանութում: Մտածեցի, որ տատիկի հետ հարցազրույց անցկացնելը ավելի ճիշտ է: Գնացի խանութ և պատմեցի այդ մասին տատիկին, նա միանգամից համաձայնվեց, ու մենք սկսեցինք:
-Տատ, ինչպե՞ս առաջացավ խանութ բացելու գաղափարը:
-Մեր կյանքը բարելավելու համար մենք որոշեցինք բացել մի փոքրիկ: Բացի այդ, կարելի է ասել, որ ես երազել եմ ունենալ իմ սեփական խանութը, ու միանգամից համաձայնվեցի:
-Իսկ սկզբում դժվա՞ր էր:
-Սկզբում շատ դժվար էր, մինչև ընտելացա, երկար ժամանակ պահանջվեց:
-Քանի՞ տարի է, որ խանութ ունեք:
-Մենք արդեն 10 տարի է, ինչ բացել ենք խանութը, բայց այդ 10 տարիները շատ արագ անցան: Սկզբում խանութը բացել էինք ուրիշ տեղ, իսկ հետո տեղափոխեցին մեկ ուրիշ վայր: Առաջին տեղում ավելի հարմար էր, քան այստեղ: Անցուդարձը ավելի շատ էր, հիմնականում մարդիկ խանութի մոտ էին հավաքվում, որովհետև խանութը գյուղի մեջտեղում էր, և գործը առաջ էր գնում:
-Իսկ ինչո՞ւ տեղափոխվեցիք:
-Փոքր էր տարածքը:
-Տատ, տարվա ո՞ր եղանակին է առևտուրը ավելի լավ և ինչո՞ւ:
-Ամռանը, որովհետև սկսվում են գյուղատնտեսական աշխատանքները:
-Տատ, երբևէ պատահե՞լ է, որ շփոթել ես ապրանքների անունները կամ գները:
-Հենց երևի ծիծաղելի և, միևնույն ժամանակ, տհաճ այդպիսի դեպքերն են եղել: Ես սկզբում խառնում էի գները, և մարդկանց թվում էր թե մենք իրենց խաբում ենք:
-Գիտեմ, որ մարդիկ ձեզնից շատ են պարտքով ապրանք վերցնում:
-Դա, այսպես ասած, մեր թուլությունն է, չենք ուզում պարտքով աշխատել, բայց չենք էլ կարող: Մենք մտնում ենք մարդկանց դրության մեջ, հասկանալով, որ այդ պահին չունեն գումար, սակայն իրենց անհրաժեշտ է այդ ապրանքը, տալիս ենք և ընկնում կրակը, սպասելով այն օրվան, թե երբ կվերադարձնեն պարտքը:
-Իսկ ինչպե՞ս են փակում պարտքը:
-Հիմնականում փոխանակում ենք անում: Փոխանակում ենք ապրանքը ցորենի, գարու, պանրի հետ:
-Տատ, իսկ ո՞ր ապրանքն է գյուղում ամենաշատը վաճառվում և երբ:
-Ամենաշատը վաճառվում է դիզվառելանյութը, մանավանդ ամռանը:
Գյուղի խանութն ուրիշ է. այստեղ գալիս են իրար տեսնելու, զրուցելու, հոգսերից պատմելու: Ավելի շատ, ոնց որ մի տեղ լինի, որտեղ և քեզ կլսեն, և նեղ օրը կօգնեն: Տատիկս չի պատմում, բայց ես տեսել եմ նրա բազմաթիվ «պարտքով տետրերը», որոնք դեռ սպասում են, թե երբ են փակելու…
Երանի մի օր այդ տետրերը վերանան, ու մարդիկ ստիպված չլինեն պարտքով առևտուր անել:
