Երբ փոքր էի` 5-6 տարեկան, միշտ երազել եմ, որ հենց մեծանամ՝ դառնամ  մեծ  աղջիկ,  կունենամ մեծ շրջապատ, բայց որ այդ շրջապատում լինի մեկը, ում ես կկարողանամ վստահել: Անցան տարիներ… Երկար ու ձիգ տարիներ, բայց անկախ տարիքից, միշտ երազանքս նույնն է եղել:

Մի օր մայրիկիս՝ Նելլիի հետ, նստած թեյ էինք  խմում և սկսեցինք խոսել շրջապատից.

-Նինա, ի՜մ աղջիկ, իմ սիրո՜ւն աղջիկ, հեսա կմեծանաս և շրջապատ կունենաս, լիքը ընկերուհիներ:

-Հա՞, մամ, բայց ես կարա՞մ շփվեմ մարդկանց հետ:

Որ անկեղծ ասեմ` սկզբից մի փոքր շփոթվեցի.

-Հա, խի՞ չես կարա, լավ էլ կարաս:

Մայրիկիս հետ զրուցելուց մեծ բավականություն ստացա: Արդեն մտքումս պատկերացրեցի շրջապատս, ապագա ընկեր-ընկերուհիներիս, և իհարկե, այն մարդուն, ով իսկապես կդառնար այն մարդը, ում ես կվստահեի:

Զրույցից հետո տնից դուրս եկա փողոց: Փողոցը լիքն էր երեխաներով, և պատահաբար նկատեցի դասընկերուհուս՝ Անուշին, ով այդ ժամանակ եղել էր մտերիմ ընկերուհիս, բայց հետո էլ չկարողացա իրեն վստահել: Աչքերս կիսաթաց ներս մտա տուն.

-Մա՜մ, այ մա՜մ, ախր, մի հատ տես` իրանք խաղում են, Անուշն էլ ա իրանց հետ: Խի՞ չի եկել ինձ էլ կանչի:

Մայրս լռեց… Լռեցի նաև ես: Սուսիկ-փուսիկ նստեցի սեղանի մոտ, բացեցի գիրքս, հետո բացեցի տետրս և սկսեցի արտագրություն անել:

Անցան տարիներ: Այս անգամ արդեն մեծ եմ: Ինչպես տատս է ասում.

-Թոռանս խելքը պան ա կտրում:

Այդ տարի գնացինք ճամբար: Մեզ հետ նաև մի աղջիկ եկավ, անունը՝ Իրինա: Ծանոթացանք, շփվեցինք: Քույրս նույնպես ծանոթացավ: Ճամբարում միասին անցկացրեցինք 10 օր: Կյանքիս ամենալավ օրերից էին: Ավարտվեցին ճամբարային օրերը: Վերադարձանք տուն: Անցավ երկու տարի: Այնքան բան փոխվեց այդ երկու տարիների ընթացքում: Ես սկսեցի վստահել Իրինային: Ես այնպես էի վստահում, ինչպես քույրը քրոջը կվստահի, բայց…

Բայց ինքը հիմնականում վստահում էր քույրիկիս: Իսկ ես փոքրիկ երեխայի պես խանդում էի քույրիկիս: Բայց այդ երկու տարիների ընթացքում անընդհատ վիճում էինք: Անցավ մեկ տարի: Այդ տարի նույնպես վիճեցինք, բայց  չհաշտվեցինք: Այդ վեճից հետո մենք ուղղակի մնացինք իբրև ծանոթներ: Ու երբ իրեն կամ իր նկարներն եմ տեսնում, բառեր չեմ կարողանում ասել: Դե, իհարկե, բառերիս փոխարեն արցունքներս են  գալի՜ս ու գալի՜ս:

2016 թվականի փետրվարն էր… Մեր  գյուղից մի աղջկա՝ Լիլիթի հետ սկսեցի խոսել-կիսվել: Լիլիթը դարձավ իմ ամենամտերիմ ընկերուհին, ում կարողանում էի վտահել: Ես եթե մեկին պետք է վստահեմ, ապա վստահում եմ իմ ամբողջ հոգով ու սրտով: Անցավ կես տարի, այս անգամ, ի զարմանս ինձ, չվիճեցինք, ուղղակի, երբ ինչ որ բան էի գրում, չէր պատասխանում: Իսկ հիմա էլի այս մեծ աշխարում մնացի մենակ:

Հիմա նստած սենյակումս ականջակալներս ականջներիս  լսում եմ բարձր երաժշտություն: Եվ անկեղծ ասած,  կարոտում եմ իմ երեք ընկերուհիներին`  Անուշին, Իրինային և Լիլիթին, ովքեր հիմա ուղղակի դարձել են ծանոթներ:

Ինչպես ընկերներ գտնել` սովորել եմ, բայց դեռ չեմ սովորել պահպանել ընկերությունը:

Ես Իզա Ասծատրյանն եմ, ու Հալիձորի հենց մեջտեղից, անարատ հալիձորցի: Ինչպես բոլոր տան փոքրերին, ինձ նույնպես գրավել է քույրերիս և նրանց ընկերների հավաքույթներին ականջ դնելը: Դե, բնական է, արգելված պտուղը միշտ էլ քաղցր է լինում, իսկ ինձ համար իսկապես քաղցր էր: Տղաների թեման մի կերպ ավարտելուց հետո բանը հասավ մասնագիտական կողմնորոշմանը: Մեկ էլ հանկարծ աղջիկներից մեկը ասաց, որ ուզում է լրագրող դառնալ…

«Վա՜խ, ինչ սիրուն ա հնչում` լրագրող, ես էլ եմ ուզում»:

Ու էս պահից անպոչ գդալի պես մեջ մտա, ստացա հարցերիս պատասխանները ու այդ պահից որոշեցի, որ հենց լրագրող եմ դառնալու… Դե, իհարկե 5 տարեկանում դեռ չէի գիտակցում իմ ընտրած մասնագիտության լրջությունը: Ժամանակի ընթացքում շփվելով լրագրողների հետ, մասնակցելով տարբեր դասընթացների, որոնք առնչվում էին լրագրությանը, հասկացա` էս է, որ կա, իմն ա… Ու 5-ամյա աղջնակի երազանքը իր հետ մեծանալով դարձավ նպատակ ու խոստումնալից ապագայի սկիզբ… Հիմա ամեն ինչի լրագրողի տեսանկյունից եմ նայում: Այ, օրինակ, հենց այս պատմությունը:
2014թ. էր, գնում էի մեր գյուղի խանութներից մեկը, հանկարծ ճանապարհին ձայներ լսեցի, որոշեցի կանգ առնել` պարզելու, թե ի՞նչ ձայներ են: Կանգ առա թե չէ, տեսնեմ` ի՞նչ… Հերթական անգամ երեխաներից մեկը ընկել էր մանկապարտեզի կարուսելներից: Ինչո՞ւ են ամեն անգամ երեխաները ընկնում կարուսելներից, բարդ է պատասխան գտնել: Ամբողջ Հալիձորով մեկ լսվում էր այդ երեխայի ձայնը: Որոշեցի մոտենալ նրանց, որովհետև շա՜տ էր հետաքրքրում, թե ինչո՞ւ է ամեն օր նույն «կինոն» մանկապարտեզում: Մոտեցա…

-Բարև ձեզ, անկեղծ ասած, մի հարցով եմ ուզում դիմել, կարելի՞ է:
-Բարև, այո, բայց արագ, ժամանակ չունենք:
-Ինչո՞ւ են ամեն օր երեխաները ընկնում մանկապարտեզի կարուսելներից:
-Ասեմ, մանկապարտեզի կարուսելները գտնվում են շատ վատ վիճակում, ուստի ամեն օր նույն պատմությունն է:
-Լավ, շնորհակալություն,- ասացի և հեռացա…

Անցավ 2 օր: Գնացի մանկապարտեզ (հա, ի դեպ, էլի նույն «կինոն» էր)… Գնացի մանկապարտեզ, տեսա կարուսելները, բայց ոչ մի բան այն չէր… Կարծես 2 օր առաջվա կարուսելները չլինեին: Որոշեցի ուսումնասիրել կարուսելները, պարզելու ողջ եղելությունը… Պարզվում է` երեխան ոչ մի մեղք չունի, մեղավորը հենց կարուսելներն են, որոնք գտնվում են շատ վատ վիճակում: Չնայած դժվար է դրանց կարուսել անվանել, դրանք մետաղյա ջարդոն են:

Իսկ երեխաների մանկությունը պետք է գունավոր լիներ…

Ընկերական հերթական զբոսանքի ժամանակ զրույցով տարված հայտնվել էինք կիսակառույց մի շենքի մոտ:  Առաջին հայացքից երկրաշարժից մնացած պատեր էին: «Այսքան տարի ապրում ենք Գորիսում ու չգիտենք՝ ինչ շենք է»,- բարձրաձայն մտահոգվեց ընկերուհիս: Շենքի մուտքի մոտ կանգնած կինը սկսեց իբր ինքն իրեն խոսել՝ այդպես պատասխանելով  ընկերուհուս հարցին: Խոսում էր շենքի պատմության, իր կյանքի պատմության և այդ երկու պատմությունների հատման մասին, թե ինչպես է հայտնվել այդ շենքում որպես բնակիչ: Մոտեցանք նրան, ջերմ բարևեց և սկսեց ինչքան հնարավոր է գրական խոսել: Մենք տեղացիների տպավորություն չէինք թողել, ուստի սկսեցին մենք էլ գրական զրուցել: Մի քիչ հարցուփորձ արեցինք  շենքի մասին: Պարզվեց ժամանակին դպրոց է եղել, հետո հրդեհից դարձել է երրորդ կարգի վթարային շենք: Հրավիրեց ներս, մտանք տուն:  Մեզ ցույց էր տալիս տան պայմանները, պատմում  աղջկա կյանքի պատմությունը, պատահաբար ձեռք բերված հեռուստացույցի մասին:  Լրագրողական-հետաքննական հարցերով տարված խոսքումս վրիպեցի և բարբառային բառեր օգտագործեցի: Կնոջ դեմքին կասկած նկատվեց:

-Խոխե՞րք, բա ասում եք` տեղացի չեք: Սո՞տ եք ասալ,- հիասթափված ու հուսակտուր հարցրեց կինը:
-Չէ, չենք խաբել, ուղղակի Սոնան արմատներով Գորիսից է ու բարբառով կարողանում է խոսել,- կողմնորոշվելով պատասխանեց ընկերուհիս:
Տան ներկայացումը ավարտելուց հետո մեզ դիմեց մի խնդրանքով՝ օգնենք, որ այդ շենքից դուրս գան, նորմալ տուն ստանան և վերջապես ազատվեն սոցիալական ծանր պայմանների բեռից:  Մենք էլ խոստացանք, որ մի բան կանենք, հրաժեշտ տվեցինք ու… Հեռացանք՝ մեր խոստումը թողնելով այդ կիսականգուն պատերից ներս:
Թող Աստված ների մեզ սուտ խոստման համար: Մենք դեռ փոքր էինք ու ոչինչ անել չէինք կարող:
Բայց հարցը մինչ օրս մնում է օդից կախված:
Լուծել Գորիսի վթարային շենքերի հարցը, ապահովել բնակիչներին տնային նորմալ պայմաններով:

Գրում եմ, որ պատմեմ ձեզ՝ մի կտոր թղթի ու մի կապույտ գրչի հույսին ապավինած: Գրում եմ, ինչքան էլ դժվար լինի փոխանցել այսօրվա իմ ապրումները:

Դե, գնում եմ Երևան. սկսվում են դասերս: Հրաժեշտի թելերը կապվել են վզիցս և այնպես են խեղդում, չեք պատկերացնի: Վերջին օրս է Սիսիանում, մեր տան մեջ՝ իմ կապույտ սենյակում, ուր իմ աշխարհն է՝ լիքը հուշերով ու երազանքներով:

Երգ էի լսում, մեկ էլ հայրիկս եկավ ու ասաց.

-Շո՛ւշ, գնում ենք գյուղ՝ տատիկենց հաջող անես:

Նստեցի մեքենան ու գնացինք: Այնքան հարազատ է մեր գյուղի ճամփան՝ կանաչ, կապույտ, բարի գույներով, խաղաղությամբ: Ամբողջ ճանապարհին ինքս ինձ համոզում էի. «Վերջ, Շուշա՛ն, գոնե այս անգամ քեզ տղամարդավարի կպահես ու չլացես, այդ մարդկանց էլ չլացացնես»:

Տեղ հասանք, սովորականի պես նստեցինք, զրուցեցինք, տատիկս, ինչպես միշտ, չգիտեր էլ, թե ինչ դներ սեղանին, որ ուտեի:

-Դե հերիք է, էլի, ա՛յ տատ ջան, սոված չեմ:

Ամբողջ ժամանակ վախով սպասում էի բաժանման այդ պահին (տանել չեմ կարողանում բաժանումները) ու ինձ համոզում, որ լաց չլինեմ, բայց, չէ՚, սկսվե՚ց: Հիմա պիտի նստեմ մեքենան, գրկել եմ տատիկիս, համբուրում եմ, ուզում եմ ինձ հավաքել, միևնույն է, չեմ կարողանում: Պապիկիս եմ գրկել ու շա՜տ ուժեղ: Զգում եմ՝ չի խոսում, ինձ ամուր գրկել է ու լաց է լինում:

-Ի, պապի՞, մի լացի, պապի ջա՛ն:

Հիմա էլ, որ գրում եմ, աչքերիս առաջ պապիկիս արցունքոտ հայացքն է: Ես զարմացած եմ. այն մարդը, ով միշտ-միշտ չափազանց լուրջ է, չափազանց փակ իր աշխարհով ու հույզերով, զգացմունքներով, այսօր լաց եղավ, լաց եղավ այդ ուժեղ մարդը՝ պապիկս:

Հիմա միայն Աստծուն խնդրում եմ, որ պապիկիս ու տատիկիս շատ լավ պահի, երկնքից պահապան լինի, մինչև որ ես նորից կգամ…