Ամառը` անսահման հոգատար լինելու եղանակ

Այո՜, ամառս սկսվե՜ց: Արդեն առաջին ամիսն ավարտվում է, բայց իմ ամառը նոր է սկսվում: Դժգոհ չեմ. զբաղված, լավ իրադարձություններով լի և բուռն ամիս էր: Բայց վերջապես հանգիստս սկսվեց, ու ես Իջևանում եմ: Միայն այն զգացողությունը, որ օրերս պլանավորած չեն, ինձ ստիպում է երջանկությունից ու հոգու թեթևությունից ճախրել: Երջանիկ լինելու համար պետք է ուղղակի իրատես լինել: Երբեք տխրելու առիթ չունես, երբ առողջ ես, սիրում ես կյանքը և ունակ ես քո պոզիտիվությամբ վարակել մյուսներին, հատկապես, երբ նաև երիտասարդ ես: Ամառը նորովի երջանիկ լինելու եղանակ է:

Պաշտում եմ ամառը: Երբեք չեմ մտածել, թե ինչի համար, բայց երևի գլխավոր պառճառներից մեկը իմ անսահման սերն է լույսի ու արևի նկատմամբ: Կամ էլ ուղղակի տաք եղանակն ինձ համար այն երանելի ժամանակահատվածն է, երբ ամառային արձակուրդը հնարավորություն է տալիս տեսնել քո՝ գրեթե բոլոր հարազատ դեմքերին, սիրելի մարդկանց, հանդիպել, խոսել, շփվել: Վերջապե՜ս կվայելեմ ընկերներիս, իմ սիրելի մարդկանց հարազատ ներկայությունը: Ինձ համար ամառը նաև հարազատության ու ջերմության եղանակ է:

Այս ամառս մի տեսակ պատմական ու առանձնահատուկ էր. ա՜խր, ինչպե՜ս չհիանամ իմ սերնդակիցներով, ովքեր կանգնած են Բաղրամյանի թեժ պողոտայում և փորձում են իրենց հոգատարությունն ու սրտացավությունը ցույց տալ իրենց երկրի յուրաքանչյուր բնակչի նկատմամբ: Ամառս Բաղրամյանի երեխեքի հետ սկսվեց, և դա ինձ համար մի նոր ազդակ էր երկրիս մասին ավելի շատ մտածելու, հոգալու ու ցավալու համար: Այսուհետ, ամառն ինձ համար նաև անսահման հոգատար լինելու եղանակ է…

Մի քաղաքի պատմություն

Լուսանկարը՝ Դիանա Շահբազյանի

Լուսանկարը՝ Դիանա Շահբազյանի

Անտառապատ սարեր, սառնորակ ջրեր, հայկական կոթողներ…

Հայաստանի անտառների  հյուսիսային թագուհի: Այդպես եմ անվանում իմ ծննդավայրը, իմ Դիլիջանը: Թեև 10 տարուց ավել է ապրում եմ Վայքում, մեկ է, չեմ մոռացել ու չեմ մոռանա իմ ծննդավայրը: Երբ գնում եմ Դիլիջան, միանգամից սկսում եմ խոսել, այսպես ասած, «դիլիջաներեն»: Երբ հարցնում են, թե որտեղից եմ, պատասխանում եմ` հայրական արմատներով Խոյ, Սալմաստ, իսկ ծննդավայրով՝ Դիլիջանից:

Դիլիջան բոլորն էլ գնացել են, բայց քչերը գիտեն նրա անվան պատմությունը: Դա զրույց է, որը լսել եմ իմ մեծերից: Ժամանակներ առաջ, երբ Դիլիջան քաղաքի տեղում սաղարթախիտ անտառներ էին, այնտեղ փոքրիկ տնակներից մեկի մեջ ապրում էր մի փայտահատ իր կնոջ հետ: Նրանք երկար տարիներ երեխա չեն ունենում: Բայց օրերից մի օր նրանք ուենում են մի տղա, անվանում նրան Դելի: Դելին քիչ էր տնից դուրս գալիս, իսկ եթե դուրս էլ գալիս էր, ապա շատ հեռու չէր գնում: Երբ Դելին 7 տարեկան է դառնում, նրա ծնողները նրան թողնում են տանը և գնում փայտ կոտրելու: Դելին որոշում է մինչև ծնողների վերադառնալը տեսնել շրջակա անտառը: Նա սկսում է քայլել անտառով ու չի նկատում, որ շատ է հեռանում տնից ու վերջնականապես կորչում: Ծնողները վերադառնում են տուն և տեսնում, որ Դելին չկա: Հայրը սկսում է փնտրել նրան անտառում կանչելով` Դելի՜ ջան, Դելի՜ ջան, սակայն չի գտնում: Եվ այդ տարածքի  անունը մնում է Դելիջան: Հետագայում անունը ձևափոխվում է` դառնալով Դիլիջան:

Այս զրույցը լսել եմ 6 տարի առաջ, երբ փոքր էի, մի քիչ լավ չեմ հիշում, բայց ավելի լավ է  մի քիչ վատ, քան ընդհանրապես չիմանալ: Ես կարծում եմ, որ յուրաքանչյուրը պետք է իր ծննդավայրի պատմությունը իմանա:

Բարի երթ

Լուսանկարը՝ Դիանա Շահբազյանի

Լուսանկարը՝ Դիանա Շահբազյանի

Այսօր հանրապետության բոլոր դպրոցներում հնչելու է վերջին զանգը բոլոր տասներկուերորդցիների համար: Մենք նույնպես հուզված ենք, չէ որ այսօր Հայաստանի պատանի թղթակիցների ցանցը ևս  ունի շրջանավարտներ:

Ռիմա Պետրոսյան, Գեւորգ Մարգարյան, Լիլի Նալբանդյան, Լեյլի Թադեւոսյան, Արմենուհի Ունուսյան, Վահագն Հովհաննիսյան, Էլմիրա Հովհաննիսյան, Մարիամ Ներկարարյան, Շուշանիկ Հարությունյան, Նաիրա Մարկոսյան, Տաթեւիկ Թադեւոսյան, Լիլիթ Բալաբեկյան, Թագուհի Վարդանյան, Սիլվա Խանսանամյան, Անի Կարապետյան, Մերի Սարգսյան, Մանե Սարգսյան Ա., Մարիաննա Գեւորգյան, Տաթեւիկ Խաչատրյան, Սյուզաննա Խառատյան, Սիրուշ Մկրտչյան, Սվետա Սարգսյան, Լիլիթ Սարգսյան, Գոհար Մարտիրոսյան, Նարե Դավթյան, Լիլիթ Ավանեսյան, Լուսինե Համբարձումյան, Մանե Թումանյան, Աստղիկ Իսրայելյան, Աիդա Մովսիսյան, Հասմիկ Հակոբյան, Մարտին Մովսիսյան, Վարդուհի Լեւոնյան, Սուսաննա Մարդումյան, Լիանա Ծովանյան, Էլիզաբեթ Խուդավերդյան, Սոնա Ղեւոնդյան, Լիանա Դավթյան, Տիգրան Չիբուխչյան, Սուսաննա Գալստյան, Նառա Սոլոյան, Վիրաբ Հայրապետյան, Թերեզա Հայրապետյան, Մոնիկա Բարսեղյան, Աննա Այվազյան, Սոնա Նալբանդյան, Վերոնիկա Հովսեփյան, Լիլիթ Մանուկյան, Նարե Դալլաքյան, Լենա Մանուսարյան, Ալիկ Գրիգորյան, Էմմանուել Մկրտումյան, Սամվել Մքոյան, Դիանա Ղազարյան, Արփինե Աղավելյան, Սյուզաննա Քոսյան, Անի Ավագյան

Շնորհավորում ենք, սիրելիներ: Մենք հավատում ենք, դուք այն սերունդն եք, որը գալիս է լի եռանդով ու լավատեսությամբ, նոր փոփոխությունների վճռականությամբ:  Սա առաջին քննություն է այդ ճանապարհին, որը համոզված ենք,  հաջողությամբ կհաղթահարեք: Հավատացեք ինքներդ ձեզ, հավատացեք ձեր ուժերին և հավատացեք այն առաքելությանը, որ դրել եք ձեր առաջ: Բարի երթ:
astghik ghazaryan

Ինչ դառնալ

Շատ եմ դժվարանում մասնագիտական ընտրության հարցում, որովհետև ինչ մասնագիտություն էլ որ ընտրեմ, գյուղում հեռանկարային չէ: Միայն կրթական ոլորտում կարող ես աշխատանք գտնել, այն էլ, երբ որ եղած մասնագետները թոշակի անցնեն: Օրինակ՝ մայրս քսան տարի է արդեն սպասում է իր հերթին դպրոցում աշխատելու համար: Ներկա պահին մեր ընտանիքում կայուն աշխատանք ունեցող մարդ չկա: Նույն պատկերն է ամբողջ գյուղում. բոլորը գոյատևում են արտագնա աշխատանքի շնորհիվ: Մի պահ կար, որ երազում էի բժիշկ դառնալ, բայց հասունանալով սկսեցի ռեալ մտածել: Երևանում ապրել և այդքան ուսման վարձ վճարել՝ իմ ընտանիքի ուժերից վեր է:

Հիմա ուզում եմ լեզվաբան դառնալ, բայց առանց հետին մտքերի: Ես ունեմ մի հիանալի դասղեկ, որը լեզվաբան է: Լինելով հմուտ իր մասնագիտության մեջ՝ նա նաև հիանալի անձնավորություն է, օժտված բոլոր բարոյական արժեքներով: Կարելի է ասել, որ նա իմ իդեալն է: Պաշտելով նրան, սիրելով մոր պես՝ միշտ էլ ցանկացել եմ նմանվել նրան:Ես կարծես վարակվել եմ նրա սիրով, որը տածում է հայոց լեզվի հանդեպ:

Լուսաձոր

Յուրաքանչյուր մարդ սիրում է իր գյուղը յուրովի: Մեր գյուղը ուրիշ գյուղերից տարբերվում է նրանով, որ իր բնակչության քանակով համարվում է Հայաստանի փոքր գյուղերից մեկը: Առաջին հայացքից կարող է թվալ, թե Լուսաձորի շրջակայքը շատ աղքատ է  հուշարձաններով, սակայն իրականում այդպես չէ, քանի որ անցյալում դեպի իրենց են կանչել ավելի երևելի այլ վայրեր և հուշարձաններ: Անտառամիջի արահետով, որը շատ հին է, ձիավորները անգամ հիմա էլ Լուսաձորից գնում են Ենոքավան՝ անցնելով գետի մյուս ափը: Ուղիղ գծով մեր գյուղից մի քիչ հեռավորության վրա է գտնվում Ախպրաքարը: Այնտեղ տանող արահետը շատ դժվարին վերելք է: Ախպրաքար անվան բացատրությունը մեր գյուղացիները կապել են աղբյուրի հետ: Իմ գյուղում շատ մեծ հետաքրքրություն է ներկայացնում ժամանակների հարվածից խարխլված եկեղեցին, որը հիմնականում անմշակ քարերով է կերտված: Վերջին տարիներին եկեղեցին վերակառուցեցին: Հիմա մեր գյուղացիները ամեն կիրակի այցելում են Սուրբ Գրիգորի Խաչ եկեղեցին: Ահա այսպիսի հետաքրքիր վայրեր կան այն գյուղում, որտես ես ծնվել ու ապրում եմ:

Ազատամուտ

Լուսանկարը՝ Սուսաննա Մարդումյանի

Լուսանկարը՝ Սուսաննա Մարդումյանի

Ես ծնվել եմ Շամշադինի շրջանի Բերդ քաղաքում: Կյանքիս առաջին երեք տարիներն անց եմ կացրել Վերին Կարմիրաղբյուր գյուղում: Այն տարածված է յոթ բլուրների վրա: Շատ բարձրադիր գյուղ է, կարծես ամպերը կախված լինեն հենց նրա գլխին: Ունի շատ գեղեցիկ և հետաքրքիր բնություն: Ես իմ գյուղը համարում եմ այն: Այժմ ես բնակվում եմ Ազատամուտ գյուղում: Այն իր հարակից գյուղերի նկատմամբ ցածրադիր է: Նախկինում ունեցել է ավանի կարգավիճակ, որը կառուցված է եղել «Բետոնիտ» գործարանի աշխատողների համար: Հետագայում գործարանը դադարել է աշխատել, մարդիկ սեփականաշնորհել են իրենց բնակարանները: Գյուղում առանձնատներն այնքան էլ շատ չեն, հիմնականում շենքեր են: Ճիշտ է, Ազատամուտն ունի գյուղի կարգավիճակ, սակայն մարդիկ հիմնականում ապրում են քաղաքային կյանքով: Այստեղ արտասովոր ոչինչ չկա, սակայն շատ եմ սիրում իմ բնակավայրը:

Գյուղն ունի խնդիրներ, որոնցից առավել հրատապ են խմելու ջրի և օդի աղտոտվածության խնդիրը: Մեր բակում կա աղբյուր, որից օգտվում են բնակիչների մեծ մասը: Անցյալ տարի աղբյուրի ջուրը կտրվել էր, և մենք՝ բնակիչներս, ստիպված էինք ջուր բերել բավականին հեռու գտնվող աղբյուրից: Ամիսներ շարունակ ջուր էինք կրում:

Ոչ պակաս հուզող խնդիր է օդի աղտոտվածության խնդիրը: Աշխատանք չունենալու պատճառով շատերն ածուխ են պատրաստում, որպեսզի կարողանան օրվա հացի փող աշխատել: Ածուխ արտադրելու հետևանքով օդն աղտոտվում է, ծուխը թանձր մառախուղի նման պատում է ամբողջ գյուղը: Երբ գյուղին նայում ես բարձր վայրից, գրեթե ոչինչ պարզ չի երևում, քանի որ ողջ գյուղը պատված է լինում ծխով:  Շատ հաճախ այդ ծխի պատճառով հնարավոր չի լինում անգամ պատուհան բացել:

Այնուամենայնիվ, սիրում եմ բնակավայրս:

Իմ ընտանիքը

Լուսանկարը՝ Էրիկ Բադալյանի

Լուսանկարը՝ Էրիկ Բադալյանի

Իմ ընտանիքը բաղկացած է հինգ հոգուց՝ հայրս, մայրս, քույրս, եղբայրս և ես: Մեր ընտանքի պաշտպանը՝ հայրս՝ Տիգրան Միրզոյանը, ծնվել է Բերդ քաղաքում 1972 թվականին, ունի երկու մասնագիտություն՝ կաթի և կաթնամթերքի ինժեներ-տեխնոլոգ և իրավագետ: Նա շատ խելացի է և ինձ միշտ օգնում է ամեն հարցում: Նա երբեք իմ հարցերը, որոնք չափից շատ են, անպատասխան չի թողնում: Նա մեր տան սյունն է: Մեր տան մյուս սյունը՝ մայրս՝ Լուսինե Ստեփանյանը, ծնվել է Կոթի գյուղում` 1975 թվականին: Մասնագիտությամբ բանասեր է: Նա է, որ ամեն վայրկյան մեր կողքին է, իր քնքշությամբ ու ջերմությամբ ողողում է ամբողջ տունը: Իմ հետ անընդհատ բանավեճերի մեջ մտնողը՝ քույրս՝ Անին, ծնվել է 1996 թվականին Բերդ քաղաքում: Անկեղծ ասած՝ ես չեմ պատկերացնոււմ, թե ինչ կանեի առանց նրա: Որպես մեծ՝ շատ բան է սովորեցրել ինձ: Իսկ մեր բանավեճերը հիմնականում դպրոցական առարկաների ու աշխարհի վերաբերյալ են: Եթե անգամ ես հասկանում եմ, որ նա է ճիշտ, մեկ է, շարունակում եմ պնդել իմ տեսակետը: Բայց եթե մի օր բանավեճ չլինի, իմ օրը օր չի լինի: Եղբայրս՝ Տարոնը, ծնվել է 2005 թվականին Իջևանում: Նա մեր տան փոքրիկն է, և, անկեղծ ասած, բոլորը նրան երես են տալիս, բայց ամեն դեպքում շատ խելոք տղա է: Ես պաշտում եմ իմ ընտանիքը, որտեղ տիրում է փոխադարձ սեր, հարգանք:

Ինչպես օգտվել ինտերնետից

 

Լուսանկարը՝ Անի Խուդավերդյանի

Լուսանկարը՝ Անի Խուդավերդյանի

Ամեն օր լսում, կարդում կամ տեսնում եմ, որ այսինչը գնում է Բելգիա, այնինչը՝ Անգլիա, երրորդը՝ Բուլղարիա և այլ շատ երկրներ՝ սովորելու, կոնֆերանսների, թրեյնինգների մասնակցելու և այլն: Բայց այս ամենի մասին գիտեմ ես՝ այն քչերից մեկը, ով տեղյակ է այս ծրագրերի մասին, գիտի՝ ինչպես դիմել, ինչպես ֆինանսավորում հայթայթել և այլն: Ես գիտեմ այս ամենի մասին, որովհետև ինձ սկզբում պատմել է զարմուհիս՝ Երևանից: Ցավալի է, երբ քո հասակակիցներին կամ անգամ քեզանից մեծերին պատմում ես նման ծրագրերի մասին և տեսնում, որ նրանք գաղափար անգամ չունեն, թե ինչ ես դու խոսում: Մարզերում ապրող պատանիներն ու երիտասարդները տեղեկատվության պակաս ունեն ու դրանով նրանք կորցնում են իրենց համար լավ ապագա կառուցելու բազում հնարավորություններ: Մեր գյուղում մինչ հիմա շատերը չգիտեն, որ ինտերնետը նույն «օդնոկլասսնիկին» չէ, որ ինտերներտն ավելի լայն հարթակ է, որում դու կարող ես քեզ համար լիքը-լիքը օգտակար տեղեկատվություն գտնել: